Jakie zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców?

• Jakie zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców?
• Ile cudzoziemców jest zatrudnionych w Polsce?
• Ile pracodawców zatrudnia cudzoziemców?
• Czy zezwolenie na pracę będzie wydawane w elektronicznym postępowaniu?
• Czy test rynku pracy będzie zlikwidowany?
• Automatyczne sprawdzanie, czy podmiot nie był ukarany
• Jaka kara za nielegalne zatrudnienie?
• Łatwiejsza kontynuacja zatrudnienia na podstawie zezwolenia
• Błędy formalne

Jakie zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców?

Trwają prace nad projektem ustawy z dnia 12 września 2022 r. o zatrudnianiu cudzoziemców (nr w wykazie prac: 400, dalej jako: projekt). Wnioskodawcą projektu jest Minister Rodziny i Polityki Społecznej (MRiPS). Projekt trafił do uzgodnień, konsultacji publicznych i do opiniowania. Zmiany mają na celu wprowadzenie sprawniejszych i bardziej efektywnych procedur zatrudniania cudzoziemców w Polsce. Przepisy odnoszą się do powiatowych urzędów pracy i wojewodów jako organów uprawnionych do wydawania decyzji w sprawach zezwoleń na pracę dla cudzoziemców, zezwoleń na pracę sezonową oraz oświadczeń o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi.

Ile cudzoziemców jest zatrudnionych w Polsce?

Według stanu na dzień 31 grudnia 2021 r. (System CeSAR) liczba cudzoziemców, która podjęła zatrudnienie w Polsce wynosiła około 954 tys. Ze względu na sytuację spowodowaną w Ukrainie liczba ta przez 10 miesięcy znacznie wzrosła. Jak podaje MRiPS według stanu na sierpień 2022 r. liczba Ukraińców zatrudnionych w Polsce wynosi niespełna 400 tys. Aktualnie w Polsce zatrudnionych jest ponad 1 mln cudzoziemców. Jeszcze latem w systemie ZUS zarejestrowanych było w aż 1,012 mln osób spoza Polski, co może stanowić około 6% polskiego rynku pracy.

Ile pracodawców zatrudnia cudzoziemców?

Dane MRiPS wskazują, że liczba pracodawców zatrudniających cudzoziemców posiadających aktualne zezwolenia na pracę wg stanu na dzień 31 grudnia 2021 r. (z systemu CeSAR) wynosi: 125 tys. Podobnie jak wyżej, liczba zatrudniających podmiotów jest wyższa.

Czy zezwolenie na pracę będzie wydawane w elektronicznym postępowaniu?

Według założeń projektu ma być wprowadzona pełna elektronizacja postepowań związanych z uzyskaniem zezwolenia na pracę przez cudzoziemca i przyjęcia oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Ma być stworzony specjalny system informatyczny do monitoringu wykorzystania tych zezwoleń i oświadczeń. Ponadto rozbudowa systemu: praca.gov.pl pozwoli na łatwiejszy kontakt podmiotów wnioskujących o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca, zezwolenia na pracę sezonową oraz wpis oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń z urzędem wydającym powyższe zezwolenia. Pozwoli to skrócić procedurę udzielania zezwoleń na pracę i pozwoli wyeliminować pojawiające się we wnioskach omyłki. Legalizacja pracy cudzoziemców w sposób tradycyjny jest aktualnie czasochłonna i wymaga pracy wielu urzędników. Zelektronizowanie systemu przyspieszy cały proces pracy.

Czy test rynku pracy będzie zlikwidowany?

Prawdopodobnie test rynku pracy będzie zlikwidowany, ponieważ aktualnie jest realizowany jedynie dla 10% cudzoziemców. Dzieje się tak, dlatego że większość cudzoziemców pracujących w Polsce pochodzi z: Ukrainy, Armenii, Białorusi, Mołdawii, Gruzji i Rosji (prawdopodobnie niebawem Rosja zostanie wykreślona z listy tych krajów – trwają prace nad rozporządzeniem). Dla pracowników z tych krajów test rynku pracy nie musi być wykonywany, ponieważ przeważnie pracują oni na podstawie oświadczeń.

Automatyczne sprawdzanie, czy podmiot nie był ukarany

Ma być wcielone nowe narzędzie pozwalające na automatyczne sprawdzanie, czy podmiot nie był ukarany za nielegalne powierzanie wykonywania pracy cudzoziemcom. Kiedy system automatycznie to wykryje będzie skutecznie egzekwowany zakaz wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemca podmiotom ukaranym.

Jaka kara za nielegalne zatrudnienie?

Projekt wprowadzi zasadę, że wymiar kary grzywny za wykroczenie nielegalnego powierzania pracy cudzoziemcom powinien być proporcjonalny do liczby cudzoziemców, którym powierzono pracę nielegalnie. Jak się okazało w praktyce, kary grzywny nakładane przez sądy za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wskazane w art. 120 powyższej ustawy wymierzane były w dolnych granicach zagrożenia karą grzywny nawet w przypadkach, gdy podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi powierzał nielegalnie wykonywanie pracy dużej grupie cudzoziemców przez długi okres czasu. Nowe rozwiązanie wpłynie na zwiększenie dolegliwości kary dla podmiotów, które powierzają nielegalnie pracę wielu cudzoziemcom, i poprzez dotkliwe sankcje zniechęci kolejne podmioty do nielegalnego powierzania pracy cudzoziemcom.

Autopromocja

Podstawa wymiaru składek ZUS. Praktycznie rozliczenia

Sprawdź

Łatwiejsza kontynuacja zatrudnienia na podstawie zezwolenia

Jeżeli podmiot zatrudniający cudzoziemca będzie legalnie zatrudniał (w tym opłacał składki na ubezpieczenie, odprowadzał podatki, przestrzegał przepisów prawa pracy itd.), będzie istniała szybsza możliwość na przedłużenie zezwolenia na prace takiego cudzoziemca. System na miesiąc przed upływem terminu ważności pierwszego zezwolenia zakomunikuje, że jest możliwość przedłużenia legalnej pracy (możliwość złożenia wniosku o nowe zezwolenie na pracę) i de facto w systemie automatycznie procedury zostaną dochowane.

Błędy formalne

Mając na uwadze praktyczne problemu, które się pojawiały w zakresie wydania zezwoleń i oświadczeń i brak odpowiednich unormowań, które regulowałyby sposób postępowania, projekt zawiera odpowiednie rozwiązania prawne. Projekt określa co robić jeżeli oświadczenie jest złożone do niewłaściwego miejscowo urzędu, zawiera omyłki pisarskie lub gdy powiatowy urząd pracy błędnie wpisał oświadczenie do ewidencji. Projekt określa też procedurę usunięcia niewykorzystywanych oświadczeń z obrotu prawnego.

Podstawa prawna:

Projekt ustawy z dnia 12 września 2022 r. o zatrudnianiu cudzoziemców (nr w wykazie prac: 400)