REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zakaz konkurencji w umowach cywilnych o świadczenie usług

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Zakaz konkurencji w umowach cywilnych o świadczenie usług /Fot. Fotolia
Zakaz konkurencji w umowach cywilnych o świadczenie usług /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Umowa o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy oraz umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, które zawierane są pomiędzy pracodawcą i pracownikiem (zgodnie z definicjami tych pojęć zawartymi odpowiednio w art. 3 i art. 2 kodeksu pracy) uregulowane są przepisami kodeksu pracy. Natomiast zakaz konkurencji w przypadku świadczenia usług na podstawie umów cywilnych o świadczenie usług (art. 750 kodeksu cywilnego), do których stosuje się przepisy kodeksu cywilnego o umowie zlecenia, nie jest uregulowany przepisami kodeksu cywilnego. Ustalenie zakazu konkurencji przez strony takiej umowy cywilnej zarówno na okres jej trwania, jak na okres po jej zakończeniu jest jednak możliwe zgodnie z zasadą swobody umów (art. 353(1) kodeksu cywilnego).

Dopuszczalność umownego ustanowienia zakazu konkurencji na okres trwania umowy cywilnej o świadczenie usług (art. 750 kodeksu cywilnego) niezależnie od tego, czy usługodawca (osoba objęta zakazem) ma prawo do wynagrodzenia z tytułu powstrzymania się od działalności konkurencyjnej została potwierdzona przez Sąd Najwyższy chociażby w wyrokach z 11 września 2003 r. (III CKN 579/01), z 11 stycznia 2007 r. (II CSK 400/06) oraz z 19 listopada 2015 r. (IV CSK 804/14).

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

W wyroku z 11 września 2003 r. (III CKN 569/01) Sąd Najwyższy uznał, iż jeśli klauzula w zakresie zakazu konkurencji w okresie trwania umowy dopuszczalna jest w ramach stosunku pracy, to nie można przyjąć, że wprowadzenie przez strony takiej klauzuli w umowie zlecenia sprzeciwia się ustawie, zasadom współżycia społecznego lub naturze stosunku zlecenia.

Polecamy książkę: Kodeks pracy 2017 Praktyczny komentarz z przykładami

W wyroku z 11 stycznia 2007 r. (II CSK 400/06), który pomimo iż dotyczył zakazu konkurencji ustanowionego w umowie sprzedaży udziałów, Sąd Najwyższy wyraził szereg istotnych ogólnych poglądów dotyczących klauzul konkurencyjnych. W wyroku tym Sąd Najwyższy wskazał w szczególności, iż w klauzulach konkurencyjnych zderzają się z jednej strony interes publiczny (rozwój konkurencji), a z drugiej uzasadniony interes prywatny polegający na odsunięciu zagrożenia dla interesów przedsiębiorcy wynikającego z możliwych skutków działań konkurencyjnych ze strony np. wspólników bądź pracowników pełniących funkcje kierownicze oraz uznał, że klauzule konkurencyjne nie są one sprzeczne z polskim systemem prawnym i mają dla tego systemu istotne znaczenie, nie ma więc przeszkód, aby zakaz konkurencji został wprowadzony przez strony w umowie cywilnej.

REKLAMA

Zobacz: Indywidualne prawo pracy

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dopuszczalność z kolei umownego ustanowienia zakazu konkurencji na wskazany okres po zakończeniu umowy cywilnej, została potwierdzona przez Sąd Najwyższy w powołanych już wyżej wyrokach z 11 stycznia 2007 r. (II CSK 400/06) oraz z 19 listopada 2015 r. (IV CSK 804/14). Natomiast kwestia odpłatności takiej umowy była przedmiotem ewolucji poglądów wyrażanych w wyrokach Sądu Najwyższego. W wyroku z 11 września 2003 r. (III CKN 569/01) Sąd Najwyższy uznał brak odpłatności zakazu konkurencji ustanowionego na okres po zakończeniu umowy cywilnej za sprzeczny z zasadami współżycia społecznego i z tego powodu skutkujący nieważnością takiej klauzuli konkurencyjnej na mocy art. 58 § 2 kodeksu cywilnego. Natomiast w wyrokach z 5 grudnia 2013 r. (V CSK 30/13) oraz z 19 listopada 2015 r. (IV CSK 804/14) Sąd Najwyższy dopuścił możliwość ustanowienia zakazu konkurencji na wskazany okres po zakończeniu umowy cywilnej bez wynagrodzenia. W tym ostatnim wyroku Sąd Najwyższy uznał w szczególności, iż z art. 3531 k.c. wynika przyzwolenie na nierówność stron umowy i nieekwiwalentność ich sytuacji prawnej, a ze względu na to, że wynika to z woli stron, zasadniczo nie wymaga istnienia okoliczności, które tę nierówność miałyby usprawiedliwiać i dotyczy to także dopuszczalności zawarcia w umowie tzw. klauzuli konkurencyjnej bez ekwiwalentu. W wyjątkowych przypadkach możliwe jest jednak uznanie takiej klauzuli za zawartą z przekroczeniem granic swobody umów z powodu naruszenia zasad współżycia społecznego i uznanie jej za nieważną na mocy art. 58 § 2 kodeksu cywilnego. Przy takiej ocenie istotne znaczenie przypada stwierdzeniu, że doszło do wykorzystania silniejszej pozycji jednej ze stron dla narzucenia warunków niekorzystnych i prowadzących do rażącego pokrzywdzenia strony o słabszej, z różnych względów, pozycji kontraktowej.

Reasumując, dopuszczalność umownego ustanowienia zakazu konkurencji na okres trwania umowy cywilnej o świadczenie usług (art. 750 kodeksu cywilnego), jak i na wskazany okres po jej zakończeniu, niezależnie od tego, czy usługodawca (osoba objęta zakazem) ma prawo do wynagrodzenia z tytułu powstrzymania się od działalności konkurencyjnej, jest przyjęta w orzecznictwie Sądu Najwyższego. W wyjątkowych przypadkach (rażące pokrzywdzenie osoby objętej zakazem) możliwe jest jednak uznanie takiej klauzuli za zawartą z przekroczeniem granic swobody umów z powodu naruszenia zasad współżycia społecznego i uznanie jej za nieważną na mocy art. 58 § 2 kodeksu cywilnego.

radca prawny Miłosz Hady

https://www.hady.pl/

Zobacz: Wskaźniki i stawki

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Minimalne wynagrodzenie 2026 powinno być do 15 września 2025 r w Dzienniku Ustaw. Ile wyniesie brutto od 1 stycznia?

Dnia 12 lub 15 września 2025 r. rozporządzenie o minimalnym wynagrodzeniu w 2026 r. powinno znaleźć się w Dzienniku Ustaw. Rada ministrów jest zobligowana do ustalenia wysokości minimalnej krajowej na 2026 r. do 15 września (poniedziałek). Ile wyniesie nowa kwota?

Na wypalenie zawodowe pracodawcy reagują dyscyplinowaniem. Nie chroni to jednak przed częstymi L4

Wypalenie zawodowe pracowników to nie kwestia złej woli zatrudnionych, lecz braku systemowego wsparcia w organizacji. Złe samopoczucie, spadek motywacji czy drażliwość są często uznawane za lenistwo lub brak zaangażowania w pracę. Tymczasem mogą mieć bardzo konkretne źródła fizjologiczne. Co powinien robić pracodawca, by przeciwdziałać wypaleniu pracowników i częstym przechodzeniem członków załogi na L4?

PPK: wpłaty nienależne zwraca się finansującemu daną wpłatę

Zdarza się, że pracodawca przekazuje do instytucji finansowej wpłaty na PPK mimo złożenia przez uczestnika programu deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK albo nalicza je od zawyżonej podstawy. Tzw. wpłaty nienależne zwraca się finansującemu. Co to w praktyce oznacza?

Czy trzeba poinformować pracodawcę o zwolnieniu lekarskim?

Otrzymałam zwolnienie lekarskie. Czy muszę poinformować pracodawcę o tym, że jestem chora i ile dni nie będzie mnie w pracy? Czy pracodawca widzi moje zwolnienie lekarskie w systemie? Jaka kara grozi za niepowiadomienie pracodawcy o L4?

REKLAMA

Obywatele Ukrainy nie mają przedłużonych legalnych pobytów do 4 marca 2026 r. Pilnie potrzebna jest ustawa

Konfederacja Lewiatan zwraca uwagę na to, że obywatele Ukrainy nie mają przedłużonych legalnych pobytów w Polsce. Pilnie potrzebna jest ustawa wydłużająca okres legalnego pobytu Ukraińców do 4 marca 2026 r.

Kiedy pracodawca może rozwiązać umowę z pracownikiem, który ma nie więcej niż 4 lata do emerytury?

Zasadą jest, że osoby w wieku przedemerytalnym są chronione przed zwolnieniem z pracy. Dokładnie chodzi o ostatnie 4 lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego, jeśli okres zatrudnienia pozwala na przejście na emeryturę. Jest jednak kilka sytuacji, kiedy pracodawca może rozwiązać umowę z pracownikiem w wieku ochronnym.

Gruzini zostaną wykreśleni z listy państw objętych uproszczoną procedurą zatrudnienia cudzoziemców

Zgodnie z projektem rozporządzenia MRPiPS Gruzini zostaną wykreśleni z listy państw objętych uproszczoną procedurą zatrudnienia cudzoziemców w Polsce. Podyktowane jest to sytuacją polityczną. Jakie skutki zmiana ta niesie dla polskiego rynku pracy?

We wrześniu pracodawca może wysłać pracownika na przymusowy urlop

Zgodnie z przepisami prawa pracy pracodawca może we wrześniu wysłać pracownika na przymusowy urlop. Chodzi tu o urlop zaległy z 2024 r. Zasadą jest bowiem wykorzystywanie urlopu w roku, w którym nabyło się do niego prawo. Co grozi za niewykorzystanie urlopu?

REKLAMA

Do kiedy można wykorzystać urlop ojcowski? Termin złożenia wniosku [Przykład]

Uprawnieniem rodzicielskim z Kodeksu pracy, które przysługuje wyłącznie ojcu dziecka jest urlop ojcowski. Do kiedy można go wykorzystać? Już nie przysługuje do 24 miesiąca życia. Termin ten został skrócony. Kiedy najpóźniej złożyć wniosek, aby żaden dzień urlopu nie przepadł? Podajemy przykład.

Czy można pracować w czasie urlopu wychowawczego?

Urlop wychowawczy przyznawany jest w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Czy zatem można w czasie tego urlopu pracować? Czy przepisy prawa pracy pozwalają na pracę dla swojego pracodawcy albo innego podmiotu?

REKLAMA