REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zakaz konkurencji. Kiedy byłemu pracownikowi nie wolno konkurować z byłym pracodawcą

Piotr T. Szymański
Redaktor portalu Infor.pl
Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy musi być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Zakaz konkurencji może obowiązywać pomimo zakończenia pracy w danej firmie przez osobę objętą zakazem. Prawo pracy określa warunki i tryb ustanowienia takiego zakazu oraz jego konsekwencje. Spójrzmy, co mówią przepisy.
rozwiń >

Pracownik może się zobowiązać do powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy nie tylko w okresie, kiedy pozostaje w stosunku pracy z tym pracodawcą. Możliwe jest, że zakaz konkurencji będzie obowiązywał nadal także wówczas, gdy stosunek pracy pomiędzy pracownikiem a pracodawcą ulegnie rozwiązaniu albo wygaśnie. 

REKLAMA

Autopromocja

Zakaz konkurencji tylko na podstawie odrębnej umowy

Zakaz konkurencji może być ustanowiony wskutek zgodnych oświadczeń woli pracodawcy i pracownika, zawierających w tym celu umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Przepisy Kodeksu pracy wymagają, żeby była to umowa „odrębna”, przez co należy rozumieć, że ma być umową odrębną od umowy od pracy. Może być zawarta jednocześnie z umową o pracę lub w późniejszym terminie.

Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy musi być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Umowa zawarta bez zachowania formy pisemnej jest bezwzględnie nieważna i nie wywołuje określonych w niej skutków prawnych. Wadliwość umowy w zakresie formy nie może być usunięta poprzez późniejsze potwierdzenie warunków umowy na piśmie. Zastrzeżenie formy pisemnej pod rygorem nieważności odnosi się także do zmian w umowie.

Kto może być objęty zakazem konkurencji

Pracodawca może zawrzeć umowę o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy z każdym pracownikiem. Inaczej jest w przypadku umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Zawarcie takiej umowy jest możliwe wyłącznie z pracownikiem, który ma dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę (i oczywiście zgadza się na zawarcie umowy).

Na czym polega zakaz konkurencji

Zawierając umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do tego, że po zakończeniu stosunku pracy nie będzie:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • prowadził działalności konkurencyjnej wobec byłego pracodawcy (np. w formie działalności gospodarczej bądź spółki), oraz
  • świadczył pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego działalność konkurencyjną wobec byłego pracodawcy.
Ważne
Co to jest działalność konkurencyjna

Kodeks pracy nie definiuje pojęcia „działalność konkurencyjna”. Jego znaczenie można ustalić sięgając do przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. 

W rozumieniu tej ustawy „konkurentami” są przedsiębiorcy, którzy wprowadzają lub mogą wprowadzać albo nabywają lub mogą nabywać, w tym samym czasie, towary (rozumie się przez to rzeczy, jak również energię, papiery wartościowe i inne prawa majątkowe, usługi, a także roboty budowlane) na rynku właściwym.

Rynek właściwy to rynek towarów (we wskazanym powyżej rozumieniu), które ze względu na ich przeznaczenie, cenę oraz właściwości, w tym jakość, są uznawane przez ich nabywców za substytuty oraz są oferowane na obszarze, na którym, ze względu na ich rodzaj i właściwości, istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące różnice cen i koszty transportu, panują zbliżone warunki konkurencji.

Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że zakres zakazu konkurencji nałożonego na pracownika powinien być określony konkretnie i możliwie precyzyjnie, przez odniesienie go do określonego zbioru produktów lub usług, nie zaś do jakiejkolwiek działalności analogicznej (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lipca 2014 r., II PK 266/13).

Jak długo obowiązuje zakaz konkurencji

Zakaz konkurencji obowiązuje tak długo, jak określiły to postanowienia umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Zakaz konkurencji może jednak przestać obowiązywać wcześniej w dwóch przypadkach:

  1. jeśli ustaną przyczyny uzasadniające zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy, lub
  2. jeśli pracodawca nie wywiązuje się z obowiązku zapłaty odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji.

Nałożony na pracodawcę obowiązek wypłaty odszkodowania należy tłumaczyć w ten sposób, że jeśli na zobowiązanie pracodawcy składają się obowiązki wypłaty poszczególnych uzgodnionych rat w określonych terminach, to niedotrzymanie choćby jednego z nich jest przyczyną ustania zakazu konkurencji (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 27 marca 2015 r., III APa 52/14).

Zakaz konkurencji nie za darmo

Elementem koniecznym umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy jest określenie wysokości odszkodowania przysługującego pracownikowi z tytułu zakazu konkurencji. Odszkodowanie to może być wypłacane w ratach miesięcznych.

Strony mają swobodę w określeniu wysokości odszkodowania. Przepisy określają jedynie minimalną jego wysokość: odszkodowanie nie może być niższe niż 25 proc. wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. Mowa jest tutaj o wynagrodzeniu otrzymanym przez pracownika, zatem można przyjąć, że kwota stanowiąca podstawę  do ustalenia wysokości odszkodowania obejmuje łącznie wszystkie składniki wynagrodzenia faktycznie wypłacone pracownikowi w danym okresie, takie jak wynagrodzenie zasadnicze, premie, nagrody, dodatki (np. funkcyjny), wynagrodzenie za godziny nadliczbowe itp.

Zakazu konkurencji naruszać nie warto 

Były pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną byłemu pracodawcy wskutek naruszenia umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy zgodnie z zasadami określonymi przepisami Kodeksu cywilnego

REKLAMA

Szkoda, jaką wskutek naruszenia zakazu konkurencji poniósł były pracodawca powinna zostać zrekompensowana przez byłego pracownika w pełnej wysokości, niezależnie od stopnia winy. Poszkodowany były pracodawca może dochodzić więc zarówno wyrównania strat rzeczywistych, jak i zwrotu utraconych korzyści, które by osiągnął, gdyby były pracownik nie wyrządził szkody, naruszając zakaz konkurencji.

W umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy dopuszczalne jest zastrzeżenie kary umownej na rzecz byłego pracodawcy w razie niewykonania lub nienależytego wykonania przez byłego pracownika obowiązku powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej.

Spory o odszkodowanie za naruszenia zakazu konkurencji rozpoznają sądy pracy. Były pracodawca może wystąpić więc z powództwem o odszkodowanie za naruszenie zakazu konkurencji przed właściwym sądem pracy.

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jak prawidłowo określać wynagrodzenie w umowie o pracę

Prawidłowo sporządzona umowa o pracę powinna określać wynagrodzenie odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia. Wskazane przez strony wynagrodzenie jest jednym z obligatoryjnych elementów umowy o pracę.

Przerwy w pracy dla osób niepełnosprawnych w 2025 r.

Przerwy w pracy dla osób niepełnosprawnych w 2025 r. Jakie przerwy należą się pracownikom posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności? Co w przypadku obsługi komputera? Czy przerwy wliczają się do czasu pracy?

Komu można nie zapłacić za godziny nadliczbowe?

Przepisy prawa pracy dopuszczają, aby niektórzy pracownicy nie mieli prawa do rekompensaty za pracę w godzinach nadliczbowych. Są jednak sytuacje, gdy z winy pracodawcy taka rekompensata jednak im przysługuje. O jakich pracowników chodzi?

Co daje II stopień niepełnosprawności w 2025 r.?

Zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wyróżnia się trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki stopień niepełnosprawności. Kiedyś używało się określeń I,II i III grupa inwalidzka.

REKLAMA

1550 zł dofinansowania do zatrudnienia osób niepełnosprawnych z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Trzeba wypełnić Wn-D i dołączyć INF-D-P

1550 zł dofinansowania do zatrudnienia osób niepełnosprawnych z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Trzeba wypełnić Wn-D i dołączyć INF-D-P. Można wystąpić z korektą wniosku i otrzymać wyższe dofinansowanie z wyrównaniem od lipca 2024 r.

Webinar: Rodzicielstwo po nowemu, czyli zmiany w Kodeksie pracy 2025 + certyfikat gwarantowany

Praktyczny webinar „Rodzicielstwo po nowemu, czyli zmiany w Kodeksie pracy 2025” poprowadzi Aleksander Kuźniar, prawnik, specjalista z zakresu prawa pracy oraz ochrony danych osobowych, ekspert INFORAKADEMII. Uczestnicy dowiedzą się, kiedy i na jakich warunkach pracownicy mogą skorzystać z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego oraz co musi się znaleźć we wniosku o jego udzielenie. Każdy z uczestników otrzyma imienny certyfikat i dostęp do retransmisji webinaru wraz z materiałami dodatkowymi.

Wzrosną wynagrodzenia pracowników samorządowych. Podwyżki z wyrównaniem od 1 stycznia 2025 r.

W 2025 r. wzrosną wynagrodzenia osób zatrudnionych w samorządach na podstawie wyboru oraz powołania. Zwiększą się także stawki minimalnego poziomu wynagrodzenia zasadniczego pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.

Do 28 lutego 2025 r. emeryci i renciści muszą rozliczyć dodatkowe przychody

ZUS przypomina o obowiązku rozliczenia dodatkowych przychodów przez osoby, które pobierają emeryturę lub rentę, mimo że nie osiągnęły wieku emerytalnego, a w zeszłym roku dorabiały do swojego świadczenia. Termin mija 28 lutego 2025 r.

REKLAMA

Najniższa emerytura, renta rodzinna i socjalna: 1878,91 zł brutto od 1 marca. Waloryzacja 2025 - emerytury i renty wzrosną o 5,5 proc.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało 12 lutego 2025 r., że od 1 marca 2025 roku emerytury i renty zostaną zwaloryzowane o wskaźnik 105,5%. Oznacza to, że renty i emerytury wzrosną o 5,5 procent.

Od 1 marca 2025 r. zwiększy się wynagrodzenie pracowników młodocianych

Od 1 marca 2025 r. zwiększy się wynagrodzenie pracowników młodocianych. To efekt wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w czwartym kwartale 2024 r.

REKLAMA