Wymiar urlopu wypoczynkowego na niepełnym etacie

Wymiar urlopu wypoczynkowego

Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, należy wliczać nie tylko okres przepracowany w firmie, w której pracownik jest aktualnie zatrudniony, lecz również okresy poprzedniego zatrudnienia, bez względu na długość przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy (art. 154¹ § 1 k.p.). Wymiar urlopu nie zależy od przebiegu zatrudnienia, rodzaju wykonywanej pracy, zajmowanego stanowiska czy sposobu zakończenia stosunku pracy. Nawet gdy umowa o pracę została rozwiązana bez wypowiedzenia z winy pracownika, ponieważ naruszył on obowiązki pracownicze, okres przepracowany w tej firmie zostaje wliczony do stażu pracy, od którego zależy wymiar jego urlopu wypoczynkowego.

Do okresu zatrudnienia, od którego zależy prawo do urlopu i wymiar urlopu, wlicza się wszystkie okresy poprzedniego zatrudnienia.

Jeżeli pracownik jednocześnie pozostaje w dwóch lub więcej stosunkach pracy, wówczas do stażu pracy, od którego zależy prawo do urlopu i wymiar urlopu, wliczeniu podlega także okres poprzedniego, niezakończonego zatrudnienia w części przypadającej przed nawiązaniem drugiego lub kolejnego stosunku pracy (art. 154¹ § 2 k.p.).

Polecany produkt: Serwis Prawno-Pracowniczy

Do stażu urlopowego należy wliczyć także udokumentowane okresy zatrudnienia przebyte za granicą u pracodawców zagranicznych w ramach umowy o pracę. Są one zaliczane do okresów pracy w Polsce w zakresie uprawnień pracowniczych.

Podstawowe wymiary urlopu

Wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi:

• 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
• 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat

– art. 154 § 1 k.p.

Pracodawca w umowie o pracę lub w aktach wewnątrzzakładowych może ustalić wyższy wymiar urlopu dla pracowników.

Rekomendowany produkt: 100 pytań o urlopy wypoczynkowe + CD

Urlop pracowników zatrudnionych na niepełny etat

Dla pracownika zatrudnionego na część etatu wymiar urlopu ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, przyjmując za podstawę wymiar urlopu określony dla osoby zatrudnionej w pełnym wymiarze czasu pracy, wynikający z ogólnego stażu pracy (20 dni albo 26 dni). Jeśli z obliczeń wyniknie niepełny dzień urlopu, podlega on zaokrągleniu w górę do pełnego dnia (art. 154 § 2 k.p.).

Zadaj pytanie na FORUM

Pracodawca zatrudnił pracownika na 3/4 etatu od 1 czerwca 2015 r. Pracownik ma staż pracy krótszy niż 10 lat. Proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy urlop wypoczynkowy pracownika wynosi 15 dni (3/4 × 20 dni). Za okres pracy od 1 czerwca do 31 grudnia br. nabędzie prawo do 9 dni urlopu (7/12 × 15 dni = 8,75 dnia, czyli po zaokrągleniu 9 dni).

Wymiar urlopu wypoczynkowego pracowników niepełnoetatowych

Wymiar etatu	Wymiar urlopu w roku kalendarzowym (po zaokrągleniu)
	staż urlopowy mniejszy niż 10 lat	co najmniej 10-letni staż urlopowy
1/2	10 dni (10 × 8 = 80 godz.) Autopromocja Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia Sprawdź	13 dni (13 × 8 = 104 godz.)
1/3	7 dni (7 × 8 = 56 godz.)	9 dni (9 × 8 = 72 godz.)
1/4	5 dni (5 × 8 = 40 godz.)	7 dni (7 × 8 = 56 godz.)
2/3	14 dni (14 × 8 = 112 godz.)	18 dni (18 × 8 = 144 godz.)
3/4	15 dni (15 × 8 = 120 godz.)	20 dni (20 × 8 = 160 godz.)
4/5	16 dni (16 × 8 = 128 godz.)	21 dni (21 × 8 = 168 godz.)

Gdy w trakcie roku kalendarzowego dochodzi do zmiany wymiaru czasu pracy danego pracownika (np. z niepełnego na pełny lub odwrotnie), właściwą metodą wyliczenia wymiaru urlopu jest dokonanie dwóch niezależnych wyliczeń odpowiednio dla okresu pracy w danym wymiarze etatu.

Urlopy wypoczynkowe o szczególnym charakterze

Pracownik, który ma staż pracy przekraczający 10 lat, przez 4 miesiące był zatrudniony na 3/4 etatu, a przez pozostałe 8 miesięcy tego roku na 1/2 etatu. Z tytułu pracy w wyższym wymiarze etatu (3/4) ma prawo do 7 dni urlopu [(3/4 × 26) × 4/12 = 6,5, po zaokrągleniu 7 dni], natomiast z racji zatrudnienia na pół etatu ma 9 dni [(1/2 × 26) × 8/12 = 8,67, po zaokrągleniu 9 dni]. W roku kalendarzowym wymiar urlopu pracownika wyniesie 16 dni.

Ze zmianą wymiaru czasu pracy mamy niejednokrotnie do czynienia w trakcie miesiąca. W przepisach nie znajdziemy wytycznych, jak postępować w takich przypadkach. Wśród ekspertów prawa pracy można spotkać się z dwoma poglądami w tym zakresie. Zgodnie z nimi przy ustalaniu proporcjonalnego urlopu w miesiącu zmiany etatu:

• przyjmuje się taki wymiar czasu pracy, w którym pracownik przepracuje większość dni, lub
• należy przyjąć wymiar etatu obowiązujący pracownika pierwszego dnia tego miesiąca (pogląd ten opiera się na założeniu, że jednostką czasu, na podstawie której rozlicza się proporcjonalny urlop wypoczynkowy, jest miesiąc kalendarzowy).

Do 14 kwietnia 2015 r. pracownik z 8-letnim stażem urlopowym, zatrudniony na czas nieokreślony, pracował na pełny etat. Od następnego dnia wymiar czasu pracy wyniósł 3/4 etatu. Zgodnie z pierwszym poglądem, o którym mowa wcześniej, pracownik za cały 2015 r. ma prawo do 17 dni urlopu, w tym:

• za okres od stycznia do marca – 5 dni (3/12 × 20 dni = 5 dni),
• za okres od 1 kwietnia do 31 grudnia (większą część kwietnia pracownik przepracował jako niepełnoetatowiec) – 12 dni (3/4 etatu × 20 dni × 9/12 = 11,25 dnia, po zaokrągleniu 12 dni).

Według drugiego poglądu pracownik również byłby uprawniony do 17 dni urlopu, tj. (4/12 × 20 dni = 6,67 dnia, po zaokrągleniu 7 dni) + (8/12 × 3/4 etatu × 20 dni = 10 dni).

Decyzja, jak w omawianym przypadku ustalać wymiar urlopu wypoczynkowego, zależy zatem od pracodawcy. Jeżeli są różnice w wysokości wymiaru urlopu wypoczynkowego, najbezpieczniej jest wybrać sposób liczenia korzystniejszy dla pracownika. Pracodawca nie narazi się wówczas na jego roszczenia.

Niepełny wymiar czasu pracy a urlop wypoczynkowy i nadgodziny

Zaliczanie okresów nauki do stażu urlopowego

Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:

• zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
• średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
• średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
• średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,
• szkoły policealnej – 6 lat,
• szkoły wyższej – 8 lat.

Pracownicy, którzy uzyskali stopień licencjata, są traktowani pod względem naliczania stażu urlopowego, jakby ukończyli szkołę wyższą – należy im wliczać 8 lat.

Do stażu urlopowego pracownika, który ukończył studia licencjackie, wlicza się 8 lat.

Zaliczanie okresów nauki do okresów pracy ma charakter bezwarunkowy, tj. nie zależy od rodzaju szkoły czy okresu, w jakim pracownik podjął pracę po ukończeniu nauki. Nie ma również znaczenia, w jakim trybie pracownik się uczył: dziennym, wieczorowym czy zaocznym. Należy jednak pamiętać, że nie wlicza się powtarzanych lat, czyli rzeczywistego okresu nauki. Do stażu urlopowego liczy się jedynie okres nauki przewidziany programem nauczania. Okresów nauki niezakończonych w sposób ustanowiony przez program nie uwzględnia się (np. uzyskanie na studiach absolutorium bez dyplomu nie daje prawa do wliczenia 8 lat z tytułu ukończenia szkoły wyższej).

Okresy nauki w kolejnych szkołach nie podlegają sumowaniu (art. 155 § 1 k.p.). Do wymiaru urlopu zalicza się okres, który wynika z tytułu ukończenia ostatniej szkoły.

Czasami zdarza się, że pracownik w tym samym okresie uczył się i pracował. Wtedy do okresu, od którego zależy wymiar urlopu, należy wliczać albo okres nauki, albo okres pracy, w zależności od tego, który wariant jest korzystniejszy dla pracownika (art. 155 § 2 k.p.).

Zaległy urlop wypoczynkowy do końca września

Pracownik po ukończeniu liceum ogólnokształcącego od 1 października 2010 r. podjął swoje pierwsze zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, które kontynuuje do chwili obecnej. 1 października 2010 r. rozpoczął też 5-letnie studia wyższe. W połowie lipca 2015 r. planuje obronę pracy magisterskiej. W tej sytuacji korzystniejsze dla pracownika jest wliczanie do stażu pracy, wpływającego na wymiar jego urlopu, okresu zatrudnienia, w którym równolegle była pobierana nauka. Uwzględniając 4 lata szkoły średniej oraz 5 lat zatrudnienia, 30 września 2015 r. pracownik osiągnie ogółem 9-letni staż pracy, a 10-letni (uprawniający do wyższego wymiaru urlopu) 30 września 2016 r. Uwzględniając 8 lat z tytułu ukończenia szkoły wyższej w lipcu 2015 r. pracownik miałby do przepracowania 2 lata, aby osiągnąć 10-letni okres zatrudnienia. Wyższy wymiar urlopu pracownik osiągnąłby wówczas w lipcu 2017 r. W tym przypadku zaliczenie okresu pracy do okresu, od którego zależy wymiar urlopu, jest korzystniejsze od zaliczenia 8 lat nauki.

Okresy nauki należy udokumentować świadectwem lub dyplomem wydanym przez daną szkołę, ewentualnie duplikatem wydanym zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Oryginał dokumentu pracownik okazuje do wglądu pracodawcy, który przechowuje w jego aktach osobowych kserokopię tego dokumentu poświadczoną za zgodność z oryginałem.

Pracownik zatrudniony od 1 marca 2015 r. legitymuje się:

• świadectwem ukończenia liceum ogólnokształcącego,
• świadectwem pracy dokumentującym 4 lata pracy na podstawie umowy o pracę,
• wpisem w książeczce wojskowej o odbyciu służby zasadniczej trwającej 1 rok,
• zaświadczeniem o wykonywaniu przez 2 lata zatrudnienia na podstawie umowy o dzieło,
• zaświadczeniem o 5-letnim okresie prowadzenia działalności gospodarczej.

Zaliczeniu do stażu urlopowego podlegają w tym przypadku: szkoła, okres wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę, służba wojskowa oraz aktualne zatrudnienie. Okresów pracy na podstawie umowy o dzieło i prowadzenia działalności gospodarczej nie można zaliczyć do stażu urlopowego. Pracownik będzie posiadał na koniec czerwca 2015 r. staż urlopowy wynoszący ogółem 9 lat i 4 miesiące, co będzie go uprawniać do urlopu w wymiarze 20 dni.

Przymusowy urlop wypoczynkowy

Inne okresy podlegające zaliczeniu do stażu urlopowego

Poza okresami zatrudnienia pracowniczego (w tym pracy za granicą) i nauki szkolnej, zaliczeniu do stażu urlopowego (na podstawie przepisów Kodeksu pracy oraz przepisów szczególnych) podlegają również m.in. okresy wymienione w poniższej tabeli.

Okresy podlegające zaliczeniu do stażu urlopowego

Okres	Podstawa prawna
1	2
za który przysługuje odszkodowanie w przypadku skrócenia okresu wypowiedzenia, jeżeli pracownik nie podjął w tym czasie pracy	art. 361 § 2 k.p.
pozostawania bez pracy, za który przyznano odszkodowanie pracownikowi przywróconemu do pracy	art. 51 § 2 k.p.
urlopu bezpłatnego, którego udzielono pracownikowi w celu podjęcia pracy u innego pracodawcy	art. 1741 § 2 k.p.
urlopu wychowawczego	art. 1865 k.p.
urlopu bezpłatnego udzielonego młodocianemu w okresie ferii szkolnych	art. 205 § 4 k.p.
urlopu bezpłatnego udzielonego pracownikowi powołanemu do pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem pracy, pod warunkiem stawienia się do pracy po tym urlopie w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru	art. 25 ust. 11 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 167)
pobierania zasiłku dla bezrobotnych i stypendium	art. 79 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 149; ost. zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 357)
czynnej służby wojskowej oraz urlopu bezpłatnego udzielonego powołanemu do odbycia ćwiczeń wojskowych	art. 120 i art. 124 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 144; ost. zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 529)
służby zastępczej	art. 36 ustawy z 28 listopada 2003 r. o służbie zastępczej (Dz.U. z 2014 r. poz. 1027; ost. zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 1198)
prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie	art. 1 ustawy z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz.U. Nr 54, poz. 310)