REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ochrona sygnalistów - kiedy zaczną obowiązywać nowe przepisy?

Rafał Semczyszyn
Radca prawny
Weronika Stolarczyk
aplikantka radcowska
Ochrona sygnalistów – kiedy zaczną obowiązywać nowe przepisy?
Ochrona sygnalistów – kiedy zaczną obowiązywać nowe przepisy?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Na jakim etapie są prace legislacyjne dotyczące ochrony sygnalistów? Kim są sygnaliści? Co z ochroną osób zgłaszających?

Ochrona sygnalistów - termin na implementację dyrektywy

Do 17 grudnia 2021 roku Państwa Członkowskie Unii Europejskiej zobowiązane były do zaimplementowania do porządku krajowego dyrektywy Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 roku w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii - tzw. dyrektywę o sygnalistach (dalej „dyrektywa”). Termin na transpozycję dyrektywy został wydłużony jedynie co do podmiotów prawnych w sektorze prywatnym, zatrudniających od 50 do 249 pracowników (do 17 grudnia 2023 roku).

Autopromocja

Od ostatecznego terminu na uchwalenie przyjęcie odpowiednich przepisów minęły już dwa miesiące, a prace nad ustawą utknęły w martwym punkcie. Projekt aktu normatywnego do tej pory nie trafił do Sejmu. Obecnie proces legislacyjny jest na etapie opiniowania.

Sygnalista - kto to?

Kim są sygnaliści? W rozumieniu dyrektywy jest to osoba, która zgłasza Unii Europejskiej zagrożenia lub szkody dla interesu publicznego, o jakich dowiedziała się w związku z wykonywaniem pracy dla organizacji publicznej lub prywatnej lub utrzymywaniem kontaktu z taką organizacją w związku ze swoją działalnością. Dyrektywa zakłada przede wszystkim zapewnianie sygnalistom ochrony, co ma przyczynić się do poprawienia egzekwowania prawa Unii Europejskiej w określonych dziedzinach. Te dziedziny to m.in. zamówienia publiczne, ochrona środowiska, zdrowie publiczne czy ochrona konsumentów.

Zgodnie z projektem ustawy, ochronie podlegać ma osoba fizyczna, zgłaszająca lub ujawniająca publicznie informację o naruszeniu prawa, uzyskaną w kontekście związanym z pracą. Warto w tym miejscu wskazać, że nie dotyczy to wyłącznie osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, ale także do osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych, członków organu osoby prawnej a nawet wolontariuszy czy stażystów. Katalog osób zgłaszających jest zatem dość szeroki.

Projekt ustawy przewiduje konieczność utworzenia przez pracodawców regulaminu zgłoszeń wewnętrznych – a więc ustalenia tzw. kanału wewnętrznego dokonywaniazgłoszeń naruszenia prawa. Regulamin powinien również określać sposób podejmowania działań następczych. Utworzenie regulaminu jest obligatoryjne dla pracodawców zatrudniających co najmniej 50 pracowników. Dla pracodawców zatrudniających pracowników w mniejszej liczbie, stworzenie regulaminu jest fakultatywne. Nadto, zgodnie z dyrektywą, przewiduje się również obowiązek stworzenia tzw. kanału zewnętrznego. Polski projekt ustawy zakłada w tym zakresie dokonywanie zgłoszeń organom centralnym (m.in. Rzecznikowi Praw Obywatelskich, a w zakresie zasad konkurencji i ochrony konsumentów – Prezes UOKiK). Dokonanie zgłoszenia zewnętrznego ma być niezależne od zgłoszenia dokonanego w ramach procedury wewnętrznej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Do projektu zgłoszono szereg uwag, w których wskazuje się m.in. na używanie nieprecyzyjnych określeń czy też posługiwania się określeniami funkcjonującymi już w obrocie prawnym, co może wprowadzać w błąd (np. „postępowanie wyjaśniające” użyte w kontekście działań następczych nie zostało w żaden sposób doprecyzowane, co zdaniem Prezesa UOKiK może rodzić w przyszłości problemy, gdyż pojęcie to funkcjonuje już na gruncie przepisów dotyczących ochrony konkurencji i konsumentów). Przedmiotem uwag do projektu aktu normatywnego jest również niedokładne odzwierciedlenie implementowanej dyrektywy.

Jakkolwiek proces legislacyjny dotyczący projektu ustawy o sygnalistach stoi w miejscu, tak główne założenia dyrektywy są znane i szeroko opisywane. Pracodawcy objęci obowiązkami wynikającymi z nowych regulacji mogą więc zacząć przygotowywać ramy mechanizmów, jakie będzie należało wprowadzić w zakładach pracy po uchwaleniu ustawy.Warto mieć na uwadze, że projekt przewiduje jedynie 14-dniowe vacatio legis(co notabene stanowi przedmiot krytyki środowisk zgłaszających uwagi do projektu), a regulacje obejmą w pierwszej kolejności podmioty sektora publicznego.

Co z ochroną osób zgłaszających?

Mimo, że Polska nie przyjęła jeszcze do porządku prawnego ustawy w celu implementacji dyrektywy, osoby zgłaszające mają możliwość domagania się ochrony powołując się wprost na dyrektywę, co stoi w zgodzie z zasadą bezpośredniego skutku prawa Unii Europejskiej. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE, prawo unijne, poza obowiązkami dla Państw Członkowskich, tworzy także prawa dla jednostek. Wobec tego, obywatel Państwa Członkowskiego może powoływać się wprost na przepisy prawa unijnego przed sądami krajowymi, niezależnie od tego, czy podobne regulacje istnieją w krajowym porządku prawnym. Zasada bezpośredniego skutku odnosi się do dyrektywy, jeśli spełnione są łącznie następujące warunki: 1) Dyrektywa nie została implementowana (W całości lub w części) albo została implementowana niewłaściwie; 2) Upłynął już okres implementacji 3) Przepis jest jasny precyzyjny i bezwarunkowy.1

Dyrektywa ustanawia niejako ramy reżimu ochrony osób dokonujących zgłoszeń - przewiduje szereg środków zapewniających ochronę osobom dokonującym zgłoszeń. Są to zwłaszcza środki ochrony w postaci zakazu działań odwetowych. Działaniami takimi są w szczególności np.: przymusowy urlop bezpłatny, zwolnienie, degradacja, obniżenie wynagrodzenia, negatywna opinia o pracy, dyskryminacja, wcześniejsze rozwiązanie umowy czy też skierowanie na badania psychiatryczne lub lekarskie. Środkiem ochrony ma być również ograniczenie lub całkowite zniesienie odpowiedzialności sygnalisty w zakresie ujawniania informacji. Wobec wyżej opisanej zasady bezpośredniego skutku, sygnalista może wywodzić uprawnienie do ochrony przed działaniami odwetowymi wprost z dyrektywy.

Weronika Stolarczyk
aplikantka II roku na aplikacji radcowskiej w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Krakowie pod patronatem radcy prawnego Rafała Semczyszyna

Rafał Semczyszyn
Kancelaria Radcy Prawnego www.rasem.pl

[1]Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z dnia 4 grudnia 1974 r. w sprawie 41/74 van Duyn przeciwko Home Office oraz Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z dnia 5 kwietnia 1979 r. w sprawie 148/78 PubblicoMinistero przeciwko Tullio Ratti

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(2)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
  • HAN
    2022-03-19 14:24:57
    Czy dyrektywa jest wprost prawem UE? Moim zdaniem nie. Dyrektywa wskazuje cel a nie określa zasady prawne. Bez przepisów krajowych nie można mówić o obowiązku podmiotów krajowych do jej stosowania co innego jeżeli chodzi o prawo samych sygnalistów.
    1
    pokażodpowiedzi (1)
QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne
Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Elektroradiolog - kim jest i co robi?

Elektroradiolog to nowy zawód medyczny. Wielu idąc na tzw. prześwietlenie, tj. n. badanie w pracowniach rentgenowskich RTG - nie zdaje sobie sprawy, że jest to wymagający zawód, który wiąże się z pracą w szkodliwych i trudnych warunkach dla zdrowia tego pracownika - ze względu na promieniowanie. Praca przy wykonywaniu badań z zakresu diagnostyki obrazowej (rentgenografia, rentgenoskopia, radiologia stomatologiczna, mammografia, densytometria rentgenowska, tomografia komputerowa) jest wymagająca.

Kim jest technik sterylizacji medycznej?

Jakie trzeba mieć wykształcenie, żeby zostać technikiem sterylizacji medycznej? Jakie czynności wykonuje technik sterylizacji medycznej? To główne pytania, które się pojawiają. Niektórzy pytają też: dlaczego ten zawód został wpisany na listę zawodów medycznych - odpowiedź jest prosta jest to zawód wymagający specjalistycznych kwalifikacji. Technicy muszą mieć szczególne prawa ale i obowiązki. Muszą też ponosić odpowiedzialność z powodu swoich błędów medycznych. W gruncie rzeczy, gdyby nie technicy i nienależyta dezynfekcja i sterylizacja wyrobów medycznych - wielu pacjentów byłoby narażonych na choroby zakaźne - zagrażające życiu i zdrowiu. 

Praca w Święta Wielkanocne

Kiedy wypadają Święta Wielkanocne 2024? Praca w Poniedziałek Wielkanocny i Niedzielę Wielkanocną - czy przysługuje za to dodatek? Czy za pracę w Wielkanoc (w niedzielę oraz święto) przysługuje rekompensata?

Światowy Dzień Świadomości Autyzmu

Dzień 2 kwietnia to Światowy Dzień Świadomości Autyzmu. Został on ustanowiony w 2008 r. Jego celem jest propagowanie wiedzy na temat autyzmu i budowanie wrażliwości społecznej w tym zakresie. Wiele osób neuroróżnorodnych wciąż spotyka się z trudnościami w znalezieniu odpowiedniego dla siebie miejsca pracy. Kiedy dojdzie już do zatrudnienia ważne jest to jak pracodawcy i współpracownicy traktują osoby z autyzmem. 

REKLAMA

Komunikat ZUS: 29 marca 2024 r. kontakt z ZUS będzie możliwy tylko przez Platformę Usług Elektronicznych - PUE ZUS

W Wielki Piątek, 29 marca 2024 r., wszystkie placówki ZUS będą zamknięte. W tym dniu czynna będzie jedynie Platforma Usług Elektronicznych (PUE ZUS).

BHP: Bony, talony, kupony zamiast posiłku profilaktycznego. Kiedy i komu przysługują, kto wydaje

Pracownicy zatrudnieni w warunkach szczególnie uciążliwych mają prawo do posiłków profilaktycznych. Zamiast posiłku w formie dania gorącego pracodawca może im przekazać bony, talony, kupony i inne dowody uprawniające do otrzymania produktów spożywczych lub posiłku.

Profilaktyk - czy ten zawód medyczny ochroni nas przed kolejną epidemią?

Profilaktyk - czy ten zawód medyczny ochroni nas przed kolejną epidemią? Profilaktyk będzie się zajmował oceną sytuacji zdrowotnej i społecznej populacji, jej potrzeb, określaniem priorytetów jak i opracowywaniem danych epidemiologicznych. Trzeba wiedzieć, że od dnia 26 marca obowiązują nowe zawody medyczne, takie jak: profilaktyk, asystentka stomatologiczna, elektroradiolog, higienistka stomatologiczna, instruktor terapii uzależnień, opiekun medyczny, optometrysta, ortoptystka, podiatra, protetyk słuchu, technik farmaceutyczny, technik masażysta, technik ortopeda, technik sterylizacji medycznej, terapeuta zajęciowy.

Terapeuta zajęciowy - nowość, szczególnie dla niepełnosprawnych

Terapeuta zajęciowy, często pracuje z osobami wykluczonymi społecznie (chorymi, niepełnosprawnymi, starszymi, bezrobotnymi). Często wykorzystuje różnorodne metody aktywności życiowej pacjentów, stara się przeciwdziałać powstawaniu przewlekłego stanu chorobowego lub trwałego kalectwa oraz wspierać podopiecznego w przystosowaniu do życia w społeczności szpitalnej i pozaszpitalnej. Głównymi zadaniem terapeuty zajęciowego jest dobór odpowiednich form terapii, dostosowanych do stanu zdrowia, potrzeb, zainteresowań i możliwości podopiecznego. Trzeba wiedzieć, że to nowy zawód medyczny.

REKLAMA

Dożywotnie świadczenie honorowe: Co miesiąc dodatkowe 6246,13 zł od ZUS

Świadczenie honorowe to dodatkowe pieniądze od ZUS dla osób, które ukończyły 100 lat życia. Od 1 marca 2024 r. kwota świadczenia honorowego dla nowych stulatków wynosi 6246,13 zł brutto.

Rada Ochrony Pracy: Marszałek Sejmu Szymon Hołownia wręczył akty powołania członkom Rady

27 marca 2024 r. Szymon Hołownia, marszałek Sejmu RP, powołał nową Radę Ochrony Pracy. Akty powołania na nową kadencję odebrało 25 członków Rady.

REKLAMA