Kontrola osobista pracowników po zakończeniu pracy

Ustawodawca wskazuje, że w regulaminie pracy pracodawca ustala prawa i obowiązki pracodawcy oraz pracowników związane z porządkiem w zakładzie pracy (art. 104¹ k.p.). Przez użyty zwrot „w szczególności” wskazuje, że nie jest to wyliczenie wyczerpujące, zamykające możliwość ustalenia w regulaminie pracy również innych spraw. A zatem może powstać pytanie, czy ustalenie zawarte przez pracodawcę w regulaminie pracy, jest uprawnione i czy pracodawca – przeprowadzając takie kontrole – nie narusza dóbr osobistych pracownika w rozumieniu art. 23 k.c. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 13 kwietnia 1972 r. stosowane szeroko w ramach przepisów regulaminów pracy lub ustalonych zwyczajów przeszukiwania członków załogi w celu zapobiegania wynoszenia mienia zakładów pracy jest zgodne z prawem i nie narusza dóbr osobistych pracowników (art. 23 i 24 k.c.). Takie zachowanie jest dopuszczalne, gdy pracownicy zostali uprzedzeni o możliwości stosowania tego rodzaju kontroli w celu ochrony mienia społecznego i gdy kontrola ta jest wykonywana w porozumieniu z przedstawicielami załogi w sposób niepozostający w sprzeczności ze swym społeczno-gospodarczym przeznaczeniem lub z zasadami współżycia społecznego (I PR 153/72, OSNC 1972/10/184). W uzasadnieniu tego wyroku Sąd podkreślił, że wykonywanie kontroli w celu zapobiegania wynoszeniu mienia wchodzi w zasięg przestrzegania porządku i dyscypliny oraz podlega unormowaniu w regulaminie pracy.

Czytelnik powinien wiedzieć, że regulacje w tym zakresie zawarte w regulaminie pracy powinny być szczególnie starannie sporządzone, jasne i zrozumiałe dla wszystkich pracowników, a praktyka – pozbawiona cech indywidualnego naruszania godności i dóbr osobistych konkretnego pracownika.