Czy można zakazać korzystania ze smartfonów i innych urządzeń podczas przerw w pracy

PROBLEM

Chcemy wprowadzić do regulaminu pracy zakaz używania na terenie zakładu pracy prywatnych smartfonów, tabletów oraz czytników książek elektronicznych - w czasie 15-minutowej przerwy "śniadaniowej" i 5-minutowych przerw związanych z obsługą monitorów ekranowych. Czy możemy to zrobić? Czy taki zakaz może dotyczyć wszystkich pracowników czy wyłącznie osób na wybranych stanowiskach pracy? - pyta Czytelnik z Łodzi.

Polecamy: Kodeks pracy 2020 PREMIUM

RADA

Pracodawca ma możliwość wprowadzenia regulacji określających sposób wykorzystywania przerw w pracy, kierując się względami bezpieczeństwa oraz uwzględniając potrzebę regeneracji pracowników. Zakaz używania smartfona czy tabletu w czasie 15-minutowej przerwy "śniadaniowej" lub 5-minutowej przerwy od pracy przy monitorze ekranowym będzie uzasadniony zwłaszcza w przypadku pracowników, których charakter pracy wiąże się ze szczególnym obciążeniem wzroku. Taki zakaz może jednak dotyczyć wyłącznie pracowników, dla których przerwy te powinny stanowić odciążenie narządu wzroku, co uniemożliwia korzystanie z mobilnych urządzeń wyświetlających tekst.

UZASADNIENIE

Powszechną praktyką jest korzystanie przez pracowników podczas przerw w pracy ze smartfonów, tabletów czy czytników książek elektronicznych. Używanie takich urządzeń w czasie pracy może być jednak zakwalifikowane jako naruszenie obowiązków pracowniczych ze względu na wykorzystywanie czasu pracy niezgodnie z jego przeznaczeniem. W związku z tym w praktyce dochodzi do zamieszczania w regulaminie pracy zakazu użytkowania tego typu sprzętu w trakcie pracy. Natomiast przepisy nie regulują wprost możliwości korzystania z tego typu urządzeń w trakcie przerw w pracy. Jednak z uwagi na cel krótkich przerw w trakcie pracy, jakim jest odpoczynek, pewne rodzaje aktywności pracownika, które temu celowi nie służą, mogą być przez pracodawcę ograniczane.

Użytkowanie sprzętu elektronicznego w trakcie 15-minutowej przerwy w pracy

Pracownikowi pracującemu w wymiarze minimum 6 godzin dziennie przysługuje 15-minutowa przerwa w pracy (art. 134 Kodeksu pracy). Jej celem jest odpoczynek, a także możliwość spożycia posiłku. Przepisy prawa pracy nie regulują wprost możliwości ingerowania przez pracodawcę w sposób wykorzystania przez pracownika takiej przerwy.

W większości przypadków aktywność pracownika polegająca na korzystaniu podczas 15-minutowej przerwy ze smartfonów, tabletów czy czytników książek elektronicznych nie jest sprzeczna z celem przerwy i nie ogranicza możliwości odpoczynku. Wprowadzenie zakazu korzystania z urządzeń elektronicznych w takiej sytuacji nie ma racjonalnego uzasadnienia, a pracownik powinien mieć możliwość skorzystania w czasie tej przerwy np. z telefonu, w tym odebrania poczty elektronicznej na prywatnym smartfonie czy umówienia wizyty lekarskiej przez elektroniczną platformę placówki medycznej. Zatem zapisanie takich postanowień w regulaminie pracy należy uznać za nadużycie ze strony pracodawcy.