Szkolenie po godzinach pracy. Czy to zgodne z prawem?

• Informacja dla pracownika o szkoleniach
• Szkolenie po godzinach pracy. Czy to zgodne z prawem?
• Płatny urlop szkoleniowy i podnoszenie kwalifikacji zawodowych
• Nieobowiązkowe szkolenia - mogą być po godzinach pracy
• Jeśli pracodawca poleci Ci sfinansować szkolenie - może to być wykroczenie. Spotka go kara od 1000 zł do 30 000 zł.

Informacja dla pracownika o szkoleniach

Pracodawca ma obowiązek informowania nowo zatrudnionego pracownika, czyli po prostu przedstawienia mu informacji w postaci papierowej lub elektronicznej, jednak co ważne nie później niż w terminie 7 dni od dnia dopuszczenia pracownika do pracy, m.in. o prawie pracownika do szkoleń, jeżeli pracodawca je zapewnia, w szczególności o ogólnych zasadach polityki szkoleniowej pracodawcy - w tym kiedy odbywają się szkolenia, w godzinach pracy po godzinach pracy.

Szkolenie po godzinach pracy. Czy to zgodne z prawem?

Tak, w pewnych sytuacjach szkolenia mogą się odbywać po godzinach pracy. Takie polecenie pracodawcy jest zgodne z prawem. Wynika to wprost z przepisu art. 94 zn. 13 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465, dalej jako: KP), który stanowi, że: Jeżeli obowiązek pracodawcy przeprowadzenia szkoleń pracowników niezbędnych do wykonywania określonego rodzaju pracy lub pracy na określonym stanowisku wynika z postanowień układu zbiorowego pracy lub innego porozumienia zbiorowego, lub z regulaminu, lub przepisów prawa, lub umowy o pracę oraz w przypadku szkoleń odbywanych przez pracownika na podstawie polecenia przełożonego, szkolenia takie odbywają się na koszt pracodawcy oraz, w miarę możliwości, w godzinach pracy pracownika. Czas szkolenia odbywanego poza normalnymi godzinami pracy pracownika wlicza się do czasu pracy. 

Płatny urlop szkoleniowy i podnoszenie kwalifikacji zawodowych

Od powyższej regulacji, należy rozróżnić szkolenie - w sensie podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracownika. Zagadnienie to jest uregulowane w innym artykule KP, bo w art. 103 zn. 1 KP. Przez takie podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. Pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe przysługują:
1) urlop szkoleniowy;
2) zwolnienie z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania.
Za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Jak podkreśla prof. Krzysztof Walczak: "Jeśli więc podnoszenie kwalifikacji zawodowych, np. studia podyplomowe, będzie spełniało przesłanki szkolenia obowiązkowego w rozumieniu art. 94 zn.13, to jego czas będzie zaliczany do czasu pracy. Możliwe jest też, że podnoszenie kwalifikacji w formie studiów podyplomowych nie będzie posiadało waloru obowiązkowości, a wtedy czas szkolenia nie będzie zaliczany do czasu pracy. Inicjatywa pracodawcy lub jego zgoda na podnoszenie kwalifikacji nie powinna być równana z obowiązkiem zapewnienia przez niego szkolenia. Potwierdzają to art. 17 i art. 94 pkt 6, zgodnie z którymi pracodawca ma obowiązek ułatwiania podnoszenia kwalifikacji zawodowych, a nie stwarzania warunków do zdobywania lub uzupełniania wiedzy i umiejętności przez pracownika. Przez "ułatwianie" podnoszenia kwalifikacji należy bowiem rozumieć nieodmawianie bez uzasadnionych przyczyn udziału w wybranej przez pracownika formie szkolenia oraz tworzenie pozytywnej atmosfery wobec uczących się pracowników.".

Nieobowiązkowe szkolenia - mogą być po godzinach pracy

Oczywiście trzeba pamiętać, że KP jak i wewnętrzna polityka kadrowa, która obowiązuje u danego pracodawcy nie pozbawia go możliwości organizacji  szkoleń nieobowiązkowych po godzinach pracy lub w dniu wolnym od pracy, gdy te szkolenia są nieobowiązkowe. Łatwo tutaj wyobrazić sobie przykład pracowników korporacji, będących cudzoziemcami, którzy zostali relokowani do Polski i chcą nauczyć się języka polskiego. Pracodawca może bowiem stwarzać dostęp do szkolenia języka polskiego, np. w zakładzie pracy, w formie zdalnie, czy w szkole językowej, po godzinach pracy.

Jeśli pracodawca poleci Ci sfinansować szkolenie - może to być wykroczenie. Spotka go kara od 1000 zł do 30 000 zł.

Jeżeli pracodawca narusza postanowienia art. 94 zn. 13 KP w zakresie organizowania i przeprowadzania szkoleń, stanowi to wykroczenie przeciwko prawom pracownika, które jest zagrożone karą grzywny od 1000 do 30 000 zł (art. 281 § 1 pkt 5d KP). Podobnie jak wyżej, taka regulacja realizuje założenie dyrektywy 2019/1158 w zakresie ochrony pracowników przed nadużyciami dotyczącymi szkoleń.