Zdrowie psychiczne pracowników [RAPORT]

Zdrowie psychiczne w środowisku pracy - raport

Prawie 90% osób uważa, że firma powinna pomagać Pracownikom z zaburzeniami psychicznymi i Pracodawca powinien wprowadzić program dbający o zdrowie psychiczne zespołu. To jeden z wniosków płynących z badania „Zdrowie psychiczne w środowisku pracy”, zrealizowanego w ramach ogólnopolskiej kampanii „Zrozum. Poczuj. Działaj!”. Pokazuje ono, jak ważne jest wsparcie Pracowników w obszarze samopoczucia i zdrowia mentalnego, bo jak wynika z danych niemal połowa z nich odczuwa przewlekły stres.

Badanie „Zdrowie psychiczne w środowisku pracy” zrealizowano w ramach kampanii edukacyjno-informacyjnej „Zrozum. Poczuj. Działaj!” w kwietniu 2021 roku na grupie 1000 respondentów. W badaniu uczestniczyły osoby aktywne zawodowo, zarówno po stronie Pracowników i Pracodawców (właścicieli firm, kadry zarządzającej i działów HR). W anonimowych ankietach sprawdzono wiedzę oraz opinie, dotyczące tematu zdrowia psychicznego.

Pomysłodawcą badania są organizatorzy kampanii, Pracodawcy RP i Grupa ArteMis. Badanie oraz raport dofinansowane są ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zdrowie psychiczne pracowników

Osoby biorące udział w badaniu, niezależnie od zajmowanego stanowiska wskazały na te same główne czynniki, które mogą sprzyjać powstawaniu lub wzmacnianiu zaburzeń psychicznych w środowisku pracy. Wskazywano na nadmiar stresu, presję czasu oraz nadmiar zadań.

Przewlekły stres był również jednym z najczęstszych objawów zaburzeń psychicznych, jakie w ostatnich 9 miesiącach dostrzegali u siebie respondenci (w stopniu częstym i bardzo częstym odczuwało go 48,66%). Poza nim w stopniu częstym lub bardzo częstym wskazują także na: zamartwianie się̨ (55,86%), brak energii i osłabienie chęci do działania (59,46%) czy bezsenność́ (50,11%).

Respondenci proszeni byli także o wskazanie trudności z jakimi borykają się w pracy. W tym miejscu na pierwsze miejsca wysuwa się brak energii do działania (51,75%), gorszy nastrój (50,31%), mniejsza motywacja (48,77%), problemy z koncentracją (44,03%), odizolowanie się̨ od zespołu (27,16%), trudności w podejmowaniu decyzji (11,42%). Tylko niespełna 16,5% respondentów nie zgłasza żadnych trudności.

Zdrowie psychiczne tematem tabu

Kampania „Zrozum. Poczuj. Działaj!” jako jeden z celów postawiła sobie oswajanie tematu zdrowia psychicznego w firmach i łamanie istniejącego tabu. Choć świadomość rośnie, niestety wciąż w wielu miejscach można spotkać się ze stereotypami i negatywnymi postawami wobec osób z zaburzeniami psychicznymi. Temu właśnie należy przeciwdziałać, aby osoby doświadczające kryzysów psychicznych nie obawiały się do tego przyznać i nie czuły się stygmatyzowane. Jest to niezwykle istotne, bo jak pokazują wyniki aż 63% badanych zauważa, iż zdrowie psychiczne jest tematem tabu w firmie, natomiast 77% jest zdania, że Pracownicy boją się mówić o problemach natury psychicznej, obawiając się odtrącenia współpracowników lub gorszego traktowania.

Co warto podkreślić 77% respondentów nie uważa, żeby zdrowie psychiczne było wyłącznie osobistą sprawą każdego Pracownika i firma nie powinna odnosić się do tych kwestii.

Jak można wspierać zdrowie psychiczne?

Badanie miało na celu rozpoznanie potrzeb jakie w kontekście troski o zdrowie psychiczne ujawniają się w środowisku pracy. Te są wyraźne i jasno pokazują, że wsparcie w tym obszarze jest potrzebne i oczekiwane.

71% respondentów z grupy Pracowników uważa, iż Pracodawca powinien zainteresować się samopoczuciem Pracowników. Tego zdania jest 96% respondentów z grupy Pracodawców.

Pracowników pytano nie tylko o sam fakt oczekiwania wsparcia ze strony Pracodawcy, ale też konkretne rozwiązania. Na pierwszym miejscu wśród oczekiwanych działań, jakie w ich opinii warto byłoby wdrożyć w firmach, są konsultacje z psychologami i psychoterapeutami – wskazało na to niemal 48% badanych. Na kolejnych miejscach wskazywano: badania poziomu stresu (41,77%), tworzenie przestrzeni umożliwiających wyciszenie bądź relaks (36,52%), wprowadzenie ćwiczeń relaksacyjnych w kontekście stresu (30,76%), organizację szkoleń, webinariów, warsztatów w temacie zdrowia psychicznego (29,63%), organizację szkoleń dla liderów w zakresie zdrowia psychicznego (27,47%), dostarczanie materiałów edukacyjno-informacyjnych dotyczących zdrowia psychicznego (19,03% - co ciekawe, tę odpowiedź najczęściej wskazywali Pracownicy fizyczni). Zaledwie 4% osób nie widzi potrzeby wdrażania działań o takim charakterze.

Jako organizacja Pracodawców RP aktywnie wspieramy Pracodawców i działamy na ich rzecz w wielu różnych obszarach. Przykładem jest współorganizacja kampanii „Zrozum. Poczuj. Działaj!”, ponieważ to właśnie od członków naszej organizacji otrzymywaliśmy sygnały, że istnieje problem w kwestii wpływu zdrowia psychicznego na środowisko pracy. W kampanii chcemy pokazać jak ważnym aspektem jest monitoring zdrowia mentalnego Pracowników przez Pracodawców. Dlatego też zrealizowaliśmy badanie. Jego celem była nie tylko weryfikacja obecnej sytuacji, ale także wskazanie rekomendacji dla Pracodawców oraz Pracowników. Bez wątpienia temat zdrowia psychicznego jest dla nich ważny i oczekują wsparcia w tym zakresie – podkreśla Agata Kulak-Walczak, Zastępca Dyrektora Generalnego Pracodawców RP, współorganizatora kampanii.

Kampania „Zrozum. Poczuj. Działaj!” podejmuje działania edukacyjne, które mają celu zwiększenie świadomości Pracodawców i Pracowników w kwestii zdrowia psychicznego.

- Badanie miało pozwolić lepiej rozpoznać potrzeby i oczekiwania, jakie w obszarze zdrowia psychicznego ujawniają się w środowisku pracy, a co za tym idzie lepiej zaadresować działania podejmowane przez firmy. Jasno pokazuje, że temat zdrowia psychicznego w środowisku pracy wymaga dostrzeżenia i reakcji. Pamiętajmy, że firma to przecież ludzie. Jeśli nie zadbamy o nich, o ich samopoczucie oraz zdrowie, zarówno fizyczne, jak i psychiczne, nie będziemy mogli realizować celów i rozwijać się. Tak jak w badaniu pytaliśmy o opinie i samopoczucie, tak i w firmach warto stale sprawdzać, jak kształtuje się kondycja psychiczna naszych Pracowników – mówi Agata Swornowska, Prezes Zarządu Grupa Artemis Sp. z o.o. współorganizatora kampanii.

Raport - wnioski

Jak podkreślają Pracodawcy RP, wywołana pandemią zmiana modelu świadczenia pracy uświadomiła zarówno Pracownikom, jak i Pracodawcom, że zdrowie psychiczne to element niepozostający bez znaczenia dla relacji, zarządzania i atmosfery w środowisku pracy. Wnioski płynące z raportu nie pozostawiają złudzeń, że skutki zmian organizacyjnych w firmie, do wprowadzenia których zostaliśmy zmuszeni koniecznością ochrony zatrudnionych przed zarażeniem koronawirusem, dotykają bardzo wrażliwej sfery - samopoczucia psychicznego Pracowników. Okazuje się, że praca zdalna zobrazowała nowe wyzwania, którym musimy sprostać. Postpandemiczny rynek pracy będzie wymagał stworzenia systemu wsparcia zdrowia psychicznego Pracowników, który musi uwzględniać wypracowanie wzajemnego zaufania, szacunku i dostrzeżenie potrzeb obu stron stosunku pracy. Opracowany raport zawiera pomocne wskazówki, jak ten system wdrożyć w zakładach pracy.

- Konieczne jest motywowanie środowiska Pracodawców i Pracowników do realnego działania, mającego na celu rozwijanie świadomości roli zdrowia psychicznego. Warto w tym miejscu podkreślić, iż problemom z obszaru zdrowia psychicznego można zapobiec podejmując działania mające na celu tworzenie środowiska pracy sprzyjającego ochronie zdrowia psychicznego, podobnie, jak tworzy się warunki chroniące zdrowie fizyczne. Zatem warto inwestować w profilaktykę, edukację Pracowników, członków Zarządu i kadry menedżerskiej w firmach oraz pomoc w radzeniu sobie z trudnościami. Każdy z nas jest Pracownikiem i każdy pragnie być w takim miejscu pracy, w którym się rozwija i przede wszystkim czuje się dobrze – podsumowuje Beata Rorant, ekspert ds. ochrony zdrowia Pracodawców RP.

Raport 'Zdrowie psychiczne w środowisku pracy' opracowany w ramach kampanii 'Zrozum. Poczuj. Działaj!' przez Pracodawców RP i Grupę ArteMis jest dostępny tutaj >>> https://pracodawcyrp.pl/upload/files/2021/05/raport-zdrowie-psychiczne-w-srodowisku-pracy-25-05-2021.pdf

Można znaleźć w nim także wywiady z przedstawicielami Partnerów Głównych kampanii, PKN ORLEN oraz Provident Polska, a także Patrona Honorowego kampanii, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.