Pracodawca nie może wysłać chorego pracownika na badania lekarskie

Czy pracodawca, który podejrzewa, że pracownik jest przeziębiony, może skierować go na badania lekarskie? Tego problemu nie rozstrzygają wprost przepisy prawa pracy.

Stanowisko GIP w sprawie skierowania przez pracodawcę pracownika, u którego podejrzewa chorobę, na badania lekarskie (pismo nr GPP-249-4560-10-1/11/PE/RP).

Odpowiadając na pismo z 8 lutego 2011 r. dotyczące postępowania pracodawcy w sytuacji podejrzenia, iż pracownik jest chory na chorobę zakaźną (np. grypę), Główny Inspektorat Pracy uprzejmie wyjaśnia, co następuje.

Zgodnie z przepisem art. 229 Kodeksu pracy pracownik podlega badaniom profilaktycznym: wstępnym przy przyjęciu do pracy, a także okresowym i kontrolnym. Zakres i częstotliwość badań okresowych ustala lekarz zgodnie ze wskazówkami metodycznymi w sprawie przeprowadzania badań profilaktycznych. Badania kontrolne są wykonywane w przypadku, gdy niezdolność pracownika do pracy trwała dłużej niż 30 dni.

Tryb i zakres badań profilaktycznych pracowników są uregulowane przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.).

Zgodnie z przepisem § 6 wskazanego rozporządzenia przeprowadzenie badań lekarskich poza terminami wynikającymi z częstotliwości wykonywania badań okresowych i orzekanie o możliwości wykonywania dotychczasowej pracy może zachodzić w przypadku: konieczności przeniesienia pracownika do innej pracy ze względu na stwierdzenie szkodliwego wpływu wykonywanej pracy na zdrowie pracownika (art. 55 § 1 Kodeksu pracy); stwierdzenia, że ze względu na stan ciąży kobieta nie powinna wykonywać dotychczasowej pracy (art. 179 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy); stwierdzenia u pracownika objawów wskazujących na powstawanie choroby zawodowej (art. 230 § 1 Kodeksu pracy); stwierdzenia niezdolności do wykonywania dotychczasowej pracy u pracownika, który uległ wypadkowi przy pracy lub u którego stwierdzono chorobę zawodową, lecz nie zaliczono do żadnej z grup inwalidów (art. 231 Kodeksu pracy). Skierowanie na przeprowadzenie badania wydaje pracodawca po zgłoszeniu przez pracownika niemożności wykonywania dotychczasowej pracy.

Przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy wskazanego rozporządzenia nie uprawniają natomiast pracodawcy do skierowania pracownika na badanie lekarskie w sytuacji, gdy podejrzewa, że pracownik jest chory na chorobę zakaźną (np. pracownik ma objawy grypy i może zarażać innych pracowników), bez zgody tego pracownika, jeżeli nie zbiega się to z terminem kolejnego badania okresowego. Nie ma natomiast żadnych przeszkód, aby pracodawca widząc objawy poważnej choroby pracownika zachęcił go do udania się do lekarza w celu przebadania i uzyskania zwolnienia od pracy (w razie stwierdzenia przez lekarza niezdolności do pracy z powodu choroby).