Niebezpieczne odpady. Kto jest narażony na ryzyko zachorowania?

• Odpady szkodliwe dla zdrowia – jacy pracownicy są narażeni 
• Pracownicy gospodarki odpadami chorują
• Odpady i ochrona zdrowia 
• Odpady medyczne w tanich opakowaniach 

Biologiczne czynniki zagrożenia zawodowego i ryzyko zakażenia pracowników gospodarki odpadami jest bardzo duże, sama ochrona bezpieczeństwa pracy nie jest tutaj wystarczająca.

Szkodliwe czynniki biologiczne, które występują w środowisku pracy narażają zatrudnionych w tych branżach na wiele poważnych chorób m.in. syfilis, zapalenie wątroby typu A, B i C, AIDS, astmę. W tym na szkodliwe mikroorganizmy: bakterie, wirusy, grzyby i pasożyty. Niezbędne jest oprócz zachowania bezpieczeństwa w miejscu pracy, pełne kontrolowanie zdrowia pracowników, jak i regularne oraz częste badania profilaktyczne. 

Odpady szkodliwe dla zdrowia – jacy pracownicy są narażeni 

W branży gospodarki odpadami znajduje się wiele sektorów, w których pracownik ma styczność z potencjalnie niebezpiecznymi biologicznie substancjami. Największe ryzyko zdrowotne ponoszą pracownicy: 

• składowisk, sortowni, spalarni odpadów; 
• zakładów recyklingu; 
• kompostowni; 
• oczyszczalni ścieków. 

Należy pamiętać, że praca w szkodliwych warunkach, m.in. na sortowni odpadów, wiąże się z nieustającą stycznością z aktywnymi biologicznie resztkami żywności, a także środkami medycznymi – rozwijają się w nich czynniki chorobotwórcze. 

Pracownicy zakładów recyklingu czy oczyszczalni ścieków narażeni są na kontakt z patogenami ludzkimi i zwierzęcymi, które unoszą się w powietrzu. 

Pracownicy gospodarki odpadami chorują

Pracownicy m.in. sortowni odpadów są narażeni na czynniki biologiczne przez kontakt bezpośredni bądź drogą oddechową. Odpady niebezpieczne dla zdrowia mogą zawierać, jak była mowa powyżej: bakterie, grzyby, wirus wątroby typu A, B i C, wirus HIV, w tym także pasożyty i mieszanki pleśni oraz grzybów – czynniki te nie pozostają bez znaczenia dla organizmu, są szkodliwe biologiczne i są przyczyną ciężkich chorób. 

Praca w gospodarce odpadami to wiele zagrożeń zdrowotnych, które są niespotykane w takim natężeniu w innych branżach. Pracownicy narażeni są na takie choroby jak: 

• astma;
• gruźlica;
• salmonella;
• toksoplazmoza;
• kiła;
• syfilis; 
• zaburzenia żołądkowo-jelitowe; 
• infekcje; 
• podrażnienia, nosa, oczu, gardła i skóry. 

Odpady i ochrona zdrowia 

Proces przetwarzania odpadów wymaga wiedzy odnośnie ryzyka zachorowania i utraty zdrowia. Każdy pracownik powinien być przeszkolony w zakresie używania środków ochronnych i bezpiecznych sposobów pracy z odpadami. Ale to nie wszystko – ryzyko zakażenia patogennymi mikroorganizmami jest w tej branży bardzo duże, już chociażby przez obecność w środowisku pracy i wdychanie. Ponadto wypadki związane ze zranieniem. 

Obowiązki pracodawcy w zakresie BHP reguluje art. 212 Kodeksu pracy, który mówi, że osoba kierująca pracownikami jest obowiązana: 

• organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy;
• dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem;
• organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy;
• dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem;
• egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy;
• zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami.

Odpady medyczne w tanich opakowaniach 

Od dłuższego czasu mówi się, że praca z niebezpiecznymi odpadami nie jest odpowiednio chroniona. Wpływa na to wiele czynników, w tym także ten ekonomiczny. Jak wskazują eksperci ostre odpady medyczne, choć nie powinny, trafiają czasem do worków, co może zagrozić życiu i zdrowiu innych. Problem polega na tym, że placówki oddające odpady wybierają najtańsze opakowania – 90 proc. odpadów niebezpiecznych odbieranych jest w workach. Worki są na tyle cienkie, że łatwo jest je przebić, a zawierają niebezpieczne odpady – nie tyko zakaźne.

Na używanie foliowych worków pozwala polskie prawo, które jest tak skonstruowane, że każdy podmiot produkujący odpady niebezpieczne, bez ryzyka odpowiedzialności prawnej – może wyrzucać takie odpady do plastikowych worków. 

Do pojemników o twardych ściankach w Polsce ustawodawstwo nakazuje wyrzucanie jedynie odpadów o ostrych końcach (igły, skalpele, wenflony).  

Placówki medyczne wybierają plastikowe worki, kierując się wyłącznie ceną. Koszt worka to kilkadziesiąt groszy, a koszt pojemnika (użytego jednorazowo) to kilkanaście, a w przypadku większego litrażu – kilkadziesiąt złotych. W sytuacji, gdy placówki medyczne cierpią na chroniczny brak funduszy, każda złotówka się liczy. 

Niebezpieczne odpady – Europa korzysta ze specjalnych pojemników produkowanych w Polsce 

Na odpady medyczne najbezpieczniejszy jest system specjalnych pojemników przypominających wiaderka – szczelnie zamykane, trwałe, łatwe do magazynowania i przewożenia. Używa się ich w Europie Zachodniej. W Polsce tylko nieliczne placówki stosują ten rodzaj gospodarki niebezpiecznymi odpadami. 

Co ciekawe, Polska jest w czołówce producentów tego rodzaju pojemników, które głównie wysyłane są na rynek zachodnioeuropejski. W kraju sprzedaje się kilka, kilkanaście tysięcy pojemników rocznie. Na Zachodzie liczba ta idzie w tysiące. 

Zobacz także: Odpady medyczne 

Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Infor.pl