REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa zlecenia a umowa o pracę

Beata Świętochowska-Lewczuk
Młodszy Specjalista ds. Personalnych
Umowa zlecenia a umowa o pracę. /Fot. Fotolia
Umowa zlecenia a umowa o pracę. /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Częstą praktyką wśród pracodawców zatrudniających nowych pracowników jest zawieranie z nimi umów cywilnoprawnych w miejsce umów o pracę. Jest to bardzo wygodna i atrakcyjna forma współpracy dla danej firmy, która w ten sposób stara się zaoszczędzić koszty związane z zatrudnieniem. Najczęściej zawierane są umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług oraz umowy o dzieło.

Różnice między zleceniem a umową o pracę - zasiłek chorobowy

Po przeanalizowaniu zalet i wad zawierania umów cywilnoprawnych w miejsce umów o pracę, zdecydowanie więcej jest tych drugich w odniesieniu do pracowników. Mianowicie osobie zatrudnionej na podstawie umowy zlecenia, nie gwarantuje ona minimalnego wynagrodzenia za pracę, nie przysługują jej również żadne uprawnienia w postaci urlopów czy wynagrodzenia chorobowego. W tym ostatnim przypadku zleceniobiorcy wypłacany jest zasiłek chorobowy, ale dopiero po upływie 90 dni od dnia zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Dlatego, jeżeli zleceniobiorca nie zadeklaruje zleceniodawcy, że chce podlegać ubezpieczeniu chorobowemu, wówczas zasiłek chorobowy nie jest mu wypłacany na podstawie dostarczanych zwolnień lekarskich.

REKLAMA

Autopromocja

Brak uprawnień wynikających ze stosunku pracy

W przypadku wspomnianych już urlopów, które uregulowane zostały szczegółowo w Kodeksie pracy, przepisy te nie mają zastosowania do zleceniobiorców, ponieważ Ci podlegają przepisom Kodeksu cywilnego. W tej sytuacji zleceniobiorca umawia się indywidualnie ze zleceniodawcą w kwestii swojej nieobecności w firmie. Ponadto świadczenie usług w drodze umowy cywilnoprawnej nie wlicza się do stażu pracy i może to uniemożliwić takiej osobie skorzystanie z określonych uprawnień przewidzianych przepisami prawa pracy, jak np. z urlopu wychowawczego, dni opieki nad dzieckiem. Takim osobom po zakończeniu współpracy nie jest także wydawane świadectwo pracy, lecz w to miejsce na prośbę danego zleceniobiorcy wydane może być zaświadczenie wskazujące okres i typ współpracy, które i tak nie ma wpływu na przyznanie określonych uprawnień w przyszłości. Często również osoby zatrudnione w drodze umowy zlecenia czy dzieło pomijane są w kwestii typowania do szkoleń czy wypłaty wszelkich nagród w postaci np. premii uznaniowej, która przysługuje wyłącznie osobom zatrudnionym na podstawie umów o pracę (chyba że zostanie wprowadzony odpowiedni zapis w umowie zlecenia lub zawarty aneks do umowy o odpowiedniej treści przyznający zleceniobiorcy określoną nagrodę pieniężną).

Polecamy produkt: Umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2017 r.

Brak stabilizacji zatrudnienia i ochrony przed zwolnieniem

Umowa cywilnoprawna może zostać rozwiązana przez zleceniodawcę w każdym czasie i bez podawania jakiejkolwiek przyczyny, co powoduje, że zleceniobiorca nie ma zagwarantowanej stabilizacji zatrudnienia, gdyż co do zasady współpraca może zakończyć się z dnia na dzień. Brak jest w tym przypadku ochrony przewidzianej w kodeksie pracy w zakresie rozwiązywania umowy o pracę. Ochrona przed zwolnieniem nie dotyczy także kobiet w ciąży. I tu przykładowo pracownica zatrudniona na podstawie umowy na okres próbny, umowy na czas określony czy na czas wykonania określonej pracy jest chroniona przez przepisy prawa pracy  przed rozwiązaniem stosunku pracy. Dzieje się tak, jeżeli jedna z takich umów zawarta została na okres dłuższy niż 1 miesiąc i ulegałaby rozwiązaniu po upływie 3 miesiąca ciąży, wówczas bowiem pracodawca ma obowiązek z mocy prawa przedłużyć taką umowę do dnia porodu (art. 177 par. 3 k.p.). W przypadku umów cywilnoprawnych takie przepisy nie mają zastosowania.

Porozmawiaj o tym na FORUM

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Korzyści dla firmy

Dla spółek umowy cywilnoprawne niosą zdecydowanie więcej korzyści niż zatrudnianej osobie, ponieważ dotyczą one przede wszystkim odprowadzanych składek do ZUS i opodatkowania, gdyż ze strony firmy nie ma obowiązku opłacania składki chorobowej, a w przypadku studentów zleceniodawca w ogóle zwolniony jest z obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne. Koniecznym jest jednak przypomnienie, że z takich ulg firmy mogą korzystać zaledwie do końca 2015 r., ponieważ już od stycznia 2016 r. wprowadzony zostanie powszechny obowiązek oskładkowania umów zleceń w przypadku, gdy wynagrodzenie będzie przekraczać kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Firma współpracując z daną osobą na podstawie umowy cywilnoprawnej, ma również inne dodatkowe korzyści, ponieważ nie ponosi ona kosztów np. w zakresie wypłaty wynagrodzenia za czas urlopu, przestoju, choroby czy macierzyństwa, gdyż przy umowie zlecenia czy umowie o dzieło przepisy zawarte w kodeksie pracy normujące powyższe kwestie, nie obowiązują.  Jest to znaczna oszczędność zwłaszcza przy zatrudnianiu większej liczby zleceniobiorców. Ponadto w razie wypadku przy pracy zleceniodawca nie musi wypłacać poszkodowanym osobom jakichkolwiek odszkodowań, a w razie problemów finansowych spółki i związanej z tym niewypłacalności nie zawsze ma obowiązek wypłaty wynagrodzenia z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (odprowadzanie składek na FGŚP obowiązkowe jest tylko wtedy, gdy zleceniobiorca od wypłacanego wynagrodzenia odprowadza składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe).

Umowa zlecenie - kiedy podatek a kiedy ZUS?

Obchodzenie przepisów prawa

Firmy stosując umowy cywilnoprawne w miejsce umów o pracę, narażają się na ogromne ryzyko, ponieważ bardzo często takie umowy mogą być uznane za umowy o pracę i postrzegane jako omijanie prawa. Przede wszystkim osoba świadcząca dane usługi nie ma obowiązku podporządkowania się swojemu przełożonemu, o czym stanowi art.. 22 k.p., definiując pojęcie stosunku pracy. Zleceniobiorcy nie obowiązują też stałe godziny pracy, ponieważ ma on znacznie większą swobodę w wykonywaniu swoich czynności i tym samym prawo do samodzielnego organizowania sobie pracy własnej, również jego obowiązki może wykonywać za niego osoba trzecia.

REKLAMA

Należy pamiętać, że jeżeli praca ma być wykonywana w warunkach określonych w art. 22 k.p., czyli na podstawie podporządkowania, osobiście, odpłatnie, w określonym ściśle miejscu i czasie to umowa ta postrzegana będzie jako umowa o pracę. Art. 281  § 1 stanowi, że zawarcie umowy cywilnoprawnej z osobą, która świadczy pracę w powyższych warunkach, stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika i zagrożone jest karą grzywny w wysokości od 1000 do 30.000 tys. zł.

Inspektor pracy lub osoba świadcząca pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej może wnieść powództwo o ustalenie istnienia stosunku pracy, jeżeli mimo nazwy zawartej umowy jej elementy przemawiają za stosunkiem pracy. Oznacza to, że jeżeli elementy zawarte w umowie zlecenia typowe dla stosunku pracy mają charakter przeważający w stosunku do cech, jakie powinny dominować w umowie cywilnoprawnej to jest to naruszenie prawa. Art. 22 (1) k.p. wyraźnie wskazuje, że zatrudnienie w powyższych warunkach jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. Oznacza to, że zarówno  sam charakter umowy, jak i sposób wykonywanej pracy mogą zostać podważone i uznane za stosunek pracy.

Oprócz samego powództwa o ustalenie istnienia stosunku pracy, poszkodowany pracownik może wystąpić o zapłatę brakującej części wynagrodzenia, np. za nadgodziny, urlopy i wszelkie inne świadczenia.

Podstawa prawna:

  • Art. 22, 22 (1), 177 par. 3 k.p , art. 281  § 1  ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 1974 Nr 24, poz. 141 z późn.zm.)
  • Art. 734 - 751 -ustawy z dnia 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 Nr 16, poz. 93 z późn. zm.)

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Trwa nabór wniosków o świadczenie wychowawcze. Jak uniknąć przerwy w wypłatach 800 plus?

1 czerwca 2025 r. rozpocznie się nowy okres świadczeniowy w programie 800 plus. Wniosek o świadczenie wychowawcze można złożyć jedynie drogą elektroniczną. Jak można uniknąć przerwy w wypłacie świadczenia?

Jak prawidłowo usprawiedliwić nieobecności w pracy. Nieprzyjemne konsekwencje zaniedbania tego obowiązku

W razie nieobecności w pracy pracownik zobowiązany jest do jej usprawiedliwienia. W tym celu przepisy prawa pracy określają, jakie są przyczyny usprawiedliwiające nieobecność w pracy. Wymieniają też dowody, na podstawie których można usprawiedliwić nieobecność pracownika.

Zmiany w wynagrodzeniach 2025 i 2026 - transparentnie i jawnie

Do 7 czerwca 2026 roku Polska musi wdrożyć dyrektywę o jawności i przejrzystości wynagrodzeń. Przedsiębiorcy mają niewiele czasu na poważne zmiany w zakresie polityki płacowej. Nowe przepisy oznaczają bowiem konieczność przeprowadzenia wnikliwej analizy struktury płac w firmie, wprowadzenie nowych procedur dotyczących prawa do informacji o wynagrodzeniu i kryteriów ustalania jego wysokości. Choć prace nad ustawą wprowadzającą te przepisy nadal trwają, już teraz warto podjąć działania, które przygotują firmę na nową sytuację.

Najlepiej teraz złóż wniosek o rentę wdowią ERWD. Sprawdź, dlaczego

ZUS podpowiada, że teraz jest najlepszy czas na złożenie wniosku o rentę wdowią ERWD. Dlaczego? Dopiero połowa osób uprawnionych złożyła wniosek o rentę wdowią. Od stycznia były duże kolejki. Kolejna fala wniosków przewidywana jest w maju 2025 r.

REKLAMA

Trzynasta emerytura już we wtorek 1 kwietnia 2025 r.

Trzynasta emerytura trafi do emerytów już we wtorek 1 kwietnia 2025 r. Otrzyma ją 889 tys. osób. Kiedy będą kolejne wypłaty trzynastek? Czy można je dostać kilka razy? Czy każdy je otrzyma? Ile wynosi trzynastka w 2025 roku?

Dodatkowe pieniądze dla seniorów. 1 kwietnia pierwsze trzynastki wpłyną na konta emerytów i rencistów

Pierwszy termin wypłaty trzynastych emerytur przypada na wtorek, 1 kwietnia 2025 r. Trzynastki znajdą się na kontach seniorów razem z ich emeryturą lub rentą. Dodatkowe wypłaty przysługują w wysokości najniższej emerytury.

Pracownika można ukarać, jeśli nie chce wykorzystać urlopu wypoczynkowego

Kara porządkowa grozi pracownikowi, który nie chce współpracować z pracodawcą w kwestii wykorzystania zaległego urlopu wypoczynkowego. Ekwiwalent za urlop powinien być wypłacany tylko wtedy, gdy odbiór dni wolnych w naturze nie jest możliwy.

Rekrutacja do KSAP 2025. Kształcenie stacjonarne i dualne

O rekrutacji do KSAP w 2025 r. opowiada Małgorzata Bywanis-Jodlińska, Dyrektor Krajowej Szkoły Administracji Publicznej. Co daje KSAP? Na czym polega kształcenie stacjonarne i dualne?

REKLAMA

Kwiecień 2025 - dni wolne od pracy i godziny pracy

Kwiecień 2025 - ile jest dni wolnych od pracy i godzin pracy w miesiącu? Kiedy wypadają święta? Czy drugi dzień świąt jest wolny od pracy? Jak liczy się liczbę godzin pracy w miesiącu?

Wielki Piątek wolny dla tych pracowników w 2025 r. Komu przysługuje wolne w ten dzień?

Zbliżają się święta Wielkiej Nocy. Jak co roku ożywiła się debata o ustanowieniu dnia wolnego od pracy w Wielki Piątek. Jednak mimo braku dnia wolnego w Wielki Piątek, część osób nie będzie musiała w tym dniu pracować. O kogo chodzi?

REKLAMA