Staż pracy: W rządzie głos o ograniczeniach dla pracowników. Miała być korzystna nowelizacja Kodeksu pracy

Czy nowelizacja kodeksu pracy idzie w złym kierunku? Nowy staż pracy nie dla urlopów i odpraw? Na szczęście to tylko głos w dyskusji w rządzie. Opisaną w artykule propozycję w toku prac do nowelizacji kodeksu pracy złożyło Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Podkreślamy, że chodzi o nowelizację, która wejdzie w życie dopiero 1 stycznia 2026 r. 

Skorzystają osoby mające w swojej historii zawodowej pracę na umowach zlecenia i prowadzących firmy. 

Ministerstwo Rozwoju i Technologii proponuje, aby tylko w tym ostatnim przypadku staż pracy ze zleceniem i CEiDG coś dawał pracownikom na etacie. 

MRiT: 10 lat przeliczonego stażu pracy nie będzie można wyprowadzić z formuły = 2 lata z pracy + 4 lata ze zlecenia + 4 lata z firmy dla urlopów, odpraw, nagród jubileuszowych. 

W rządzie głos przeciw stażom pracy po nowemu. Za duży koszt korzyści z urlopów, odpraw, nagród i premii

Projekt nowelizacji korzyści co do liczenia stażu pracy co do następujących gratyfikacji:

1. urlop,
2. nagrody jubileuszowe,
3. odprawy,
4. staż pracy niezbędny do uzyskanie uprawnień zawodowych albo wykonywania pracy - np. kierownicze stanowiska urzędnicze wymagają minimalnego stażu pracy.

Ministerstwo Rozwoju i Technologii uważa, że pkt 1-3 powinny zostać ograniczone, a powinien pozostać pkt 4. Dlaczego, tak? MRiT powołuje następujące argumenty:

Nowe przepisy zwiększą (ściślej mogą zwiększyć) obciążenia finansowe przedsiębiorców w związku z:

1) wcześniejszym nabyciem przez pracownika prawa do 26 dni urlopu (to się równa kosztom znalezienia zastępcy w okresie dłuższego urlopu pracownika przebywającego na urlopie) albo 

2) z wypłatą dodatku za wieloletnią pracę w podwyższonej wysokości (wtedy, gdy normy zakładowe przewidują taki dodatek, 

3) nagrodami jubileuszowymi lub odprawami. 

Dlaczego tak niekorzystnie dla pracowników?

Argument 1. Rzeczywiście na umowie zlecenia albo w czasie prowadzenia firmy można zdobyć kwalifikacje i doświadczenie wymagane dla danej pracy. 

Argument 2. Przyznanie kwalifikacji zawodowych poprzez staż nie wiąże się z obciążeniem pracodawców.

Co jest w projekcie nowelizacji Kodeksu pracy pod kątem stażu pracowniczego?

Przykład

Pracownik 28 lat 2 lata przepracował na umowę o pracę. Na umowie zlecenia był przez 4 lata i też 4 lata prowadził własną firmę. Ma 10 lat stażu pracy (2 lata + 4 lata + 4 lata)

Rząd przewiduje, że do stażu pracy będą zaliczane niektóre okresy niepodlegania ubezpieczeniom społecznym, przewidziane w przepisach szczególnych, które wiążą się z wykonywaniem pracy lub działalności co do zasady stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych (np. wykonywanie pracy na podstawie umowy o świadczenie usług przez uczniów szkół ponadpodstawowych lub studentów do ukończenia 26 lat).

Te okresy będą potwierdzane zaświadczeniem wydawanym przez ZUS.

Działalność gospodarcza i umowy zlecenia a staż pracy

Założenia projektu nowelizacji Kodeksu pracy:

1) Do stażu pracy wliczamy także okres wykonywania pracy na umowie-zleceniu czy na podstawie indywidualnej działalności gospodarczej.

2) Rząd wskazał, że w obecnych realiach prace tego samego rodzaju wykonywane są na podstawie różnych stosunków prawnych i w różnych formach, co często wprost wynika z przepisów prawa. Przykład? Radca prawny może wykonywać zawód w stosunku pracy, stosunkach cywilnoprawnych, prowadząc indywidualną działalność gospodarczą czy jako wspólnik spółki partnerskiej.

3) Ustalanie stażu pracy wyłącznie z odwołaniem się do okresów zatrudnienia na podstawie stosunku pracy prowadzi do nierównego traktowania.

4) W rządowej informacji wskazano, że aktualne rozwiązanie utrudnia dostęp do niektórych uprawnień pracowniczych i stanowisk, na których wymagane jest posiadanie określonego stażu pracy. Chodzi także m.in. o prawo do nagrody jubileuszowej czy dodatku stażowego.

5) Do okresu zatrudnienia – poza wykonywaniem pracy na podstawie stosunku pracy i stosunków służbowych – wliczany był ogólny czas wykonywania pracy i prowadzenia działalności, jeśli stanowiły one podstawę do ubezpieczeń społecznych.

W informacji rządowej czytamy w tej sprawie:

"Mowa tu np. o okresach wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia. Chodzi także o umowę o świadczenie usług, do których zgodnie Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące prowadzenia działalności pozarolniczej, w tym w szczególności – indywidualnej działalności gospodarczej, pełnienia mandatu posła, posła do Parlamentu Europejskiego lub senatora, wykonywania odpłatnie pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pełnienia czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego, a także odbywania służby zastępczej czy wykonywania pracy z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych."