REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ochrona przedemerytalna przed zwolnieniem z pracy: kto korzysta, od kiedy, jak długo, jakie są wyjątki

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ochrona pracownika przed zwolnieniem tuż przed osiągnięciem wieku emerytalnego nie jest bezwarunkowa
Ochrona pracownika przed zwolnieniem tuż przed osiągnięciem wieku emerytalnego nie jest bezwarunkowa
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Cztery lata przed emeryturą czyli przed osiągnięciem ustawowego wieku emerytalnego dającego możliwość złożenia wniosku o emeryturę, pracownik podlega ochronie przed zwolnieniem. Czy jednak bezwarunkowo? Czy każdy może być pewnym gwarancji pracy już do emerytury, aż przez cztery najbliższe lata?

Zgodnie z art. 39 Kodeksu pracy ochrona przedemerytalna oznacza, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę, jeśli pracownikowi (w okresie trwania zatrudnienia) brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego. Sprawdź, komu przysługuje okres ochronny.
Zgodnie z Kodeksem pracy, ochrona przedemerytalna dotyczy osób, które osiągną wiek emerytalny nie później niż za 4 lata. Według obowiązującego prawa wiek emerytalny dla kobiet to 60 lat, a dla mężczyzn – 65 lat. Przed zwolnieniem chronione są zatem 56-letnie kobiety oraz 61-letni mężczyźni.

REKLAMA

Na czym polega ochrona przedemerytalna przed zwolnieniem z pracy, kogo dotyczy

REKLAMA

Wiekiem emerytalnym nie może być moment, w którym pracownik może przejść na tzw. wcześniejszą emeryturę.
Jednak wiekiem emerytalnym można określić moment, który upoważnia do wcześniejszego przejścia na emeryturę. Dzieje się tak w przypadku niektórych grup zawodowych, np. górników czy służb mundurowych.

W okresie trwania ochrony przedemerytalnej pracodawca nie może, z mocy prawa, rozwiązać stosunku pracy za wypowiedzeniem.
Dozwolone jest jednak wręczenie pracownikowi wypowiedzenia przed rozpoczęciem okresu takiej ochrony. Liczy się tutaj moment wręczenia pracownikowi wypowiedzenia. Okres wypowiedzenia może już płynąć w czasie rozpoczętej ochrony przedemerytalnej.

Ochrona przedemerytalna: tylko osoby na etacie

Z ochrony przedemerytalnej mogą skorzystać pracownicy zatrudnieni tylko w oparciu o umowę o pracę. W tym przypadku nie ma znaczenia wymiar etatu, ale ważne, aby pracownik był zatrudniony na czas nieokreślony.
W przypadku umów na czas określony zatrudnienie wygasa wraz z wygaśnięciem umowy. Wówczas nie można wdrożyć przepisów o okresie ochrony przedemerytalnej. W sytuacji, jeśli pracownik jest zatrudniony u kilku pracodawców, to u każdego z nich ma prawo do ochrony przed wypowiedzeniem.
Osobom, objętym okresem ochronnym pracodawca nie może obniżyć wynagrodzenia. Są jednak szczególne sytuacje, kiedy pracodawca ma prawo do obniżenia pensji – np. w przypadku, kiedy w zakładzie pracy zmieniono układ zbiorowy.

Kiedy można zwolnić pracownika objętego ochroną przedemerytalną

Ochrona przedemerytalna nie dotyczy:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • pracowników, których pracodawca chce zwolnić dyscyplinarnie,
  • pracowników, którzy uzyskali prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy (art. 40 Kodeksu pracy),
  • pracowników zakładu pracy, względem którego ogłoszono upadłość lub likwidację (art. 411 Kodeksu pracy),
  • pracowników, którym do osiągnięcia wieku emerytalnego brakuje mniej niż 4 lata, ale wraz z osiągnięciem tego wieku nie będą posiadali okresów zatrudnienia uprawniających do emerytury.

Wraz z osiągnięciem wieku emerytalnego pracownik nie jest już chroniony przed zwolnieniem.
Pracodawca nie może jednak zwolnić pracownika-emeryta wykazując nabycie uprawnień emerytalnych jako jedyny powód do zwolnienia.
Pracodawca ma prawo wypowiedzieć umowę takiemu pracownikowi w kilku przypadkach, m.in. z powodu niewłaściwego wykonywania obowiązków zawodowych, częstego wykorzystywania zwolnienia lekarskiego lub ze względu na likwidację stanowiska pracy.

Ochrona przedemerytalna pracownika: kiedy pracodawca może zmienić warunki umowy

REKLAMA

Na mocy art. 42 § 1 Kodeksu pracy. do wypowiedzenia warunków pracy lub płacy stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę. Oznacza to, że przepisy przewidujące zakazy wypowiedzenia (definitywnego) umowy o pracę dotyczą także wypowiedzenia zmieniającego.
Nie jest zatem możliwe wypowiedzenie warunków pracy lub płacy pracownikowi chronionemu na podstawie art. 39 Kodeksu pracy. Zmiana warunków pracy lub płacy w 4-letnim okresie ochronnym przed osiągnięciem wieku emerytalnego jest możliwa wyłącznie na mocy porozumienia stron, które wymaga zgodnego oświadczenia woli obu stron umowy o pracę.
Złożenie takiego oświadczenia jest wyrazem swobodnej decyzji każdej ze stron umowy o pracę. Odmowa zatem wyrażenia przez pracownika zgody na zawarcie porozumienia zmieniającego warunki pracy nie może powodować dla niego żadnych negatywnych konsekwencji.

Od powyższego zakazu dokonywania wypowiedzenia zmieniającego przepisy przewidują wyjątki. Takim przepisem jest art. 43 kodeksu, zgodnie z którym pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy pracownikowi objętemu ochroną przedemerytalną, jeżeli wypowiedzenie stało się konieczne ze względu na wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy, a także z uwagi na stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania.

Kolejną taką regulację wyjątkową przewidują przepisy ustawy jest z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Są to art. 5 ust. 5 ustawy w odniesieniu do zwolnień grupowych oraz art. 10 ust. 1 ww. ustawy w odniesieniu do zwolnień indywidualnych.
Na tej podstawie pracownikowi w wieku przedemerytalnym można wypowiedzieć warunki pracy i płacy, jeżeli wypowiedzenie następuje z przyczyn niedotyczących pracownika.
Takie stanowisko znajduje uzasadnienie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2008 r., II PK 286/07, OSNP 2009/15-16/202, w świetle którego pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy i płacy z przyczyn niedotyczących pracowników pracownikom objętym szczególną ochroną przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy niezależnie od tego, czy równocześnie dokonuje definitywnych zwolnień z pracy z tych przyczyn (art. 10 ust. 1 w związku z art. 5 ust. 5 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników).

Ochrona przedemerytalna pracownika: kiedy zmiana warunków pracy i płacy

 Zmiana warunków pracy i płacy może dotyczyć wszelkich elementów składających się na treść stosunku pracy (np. czasu pracy, miejsca pracy, rodzaju pracy czy stanowiska).
Jeżeli w następstwie wypowiedzenia zmieniającego następuje obniżenie wynagrodzenia, na podstawie art. 5 ust. 6 ww. ustawy pracownikom należącym do kategorii szczególnie chronionych przysługuje do końca okresu, w którym korzystaliby z ochrony, dodatek wyrównawczy obliczany według zasad wynikających z Kodeksu pracy.
Są one szczegółowo uregulowane przepisami rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalenia wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy.

Ponadto zgodnie z art. 42 § Kodeksu pracy wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający trzech miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
4 najczęstsze błędy pracodawców przy zatrudnianiu cudzoziemców w 2025 roku. Kary od 3 do nawet 50 tys. zł

Drobny błąd może oznaczać dziesiątki tysięcy złotych kary. Jakie są 4 najczęstsze błędy przy zatrudnianiu cudzoziemców w 2025 roku? Grozi za nie kara od 3 do nawet 50 tys. zł. Co zmieniła ustawa, która weszła w życie 1 czerwca 2025 roku?

Pracownicy z Filipin – na co zwrócić uwagę? Praktyczny poradnik dla pracodawców

Coraz więcej firm w Polsce zatrudnia pracowników z Azji, w tym z Filipin. Zjawisko to przybiera na sile. Co warto wiedzieć o pracy z Filipińczykami? Poradnik zawiera informacje dotyczące podejścia do obowiązków, relacji w zespole, aż przez skuteczne działania adaptacyjne i formalności związane z legalizacją zatrudnienia.

Powrót wysokiej inflacji i nieuczciwi klienci: tego obecnie najbardziej obawiają się przedsiębiorcy. RAPORT: Bieżące lęki i obawy przedsiębiorców 2025

Choć w ostatnich miesiącach spadła inflacja, obecnie obawia się jej aż 39,4% liderów biznesu. To najczęściej wskazywany lęk z listy 29 wymienionych w raporcie autorstwa UCE RESEARCH i platformy ePsycholodzy.pl. Szczegóły poniżej.

Ile mam pieniędzy w ZUS? Jak sprawdzić?

Ile mam pieniędzy w ZUS? Można to sprawdzić na PUE ZUS. Zakład nie wysyła już listownie IOSKU czyli Informacji o stanie konta ubezpieczonego. NA PUE ZUS należy wejść w panel Ubezpieczonego. Co dalej?

REKLAMA

Co dalej z nowelizacją specustawy? Rynek pracy i status Ukraińców w Polsce pod znakiem zapytania

Decyzja prezydenta Karola Nawrockiego o zawetowaniu nowelizacji specustawy o pomocy obywatelom Ukrainy otworzyła gorącą dyskusję o stabilności polskiego rynku pracy i przyszłości setek tysięcy pracowników zza wschodniej granicy. W tle toczą się spory o świadczenia, dostęp do opieki zdrowotnej i konsekwencje gospodarcze, które mogą przyczynić się do wzrostu szarej strefy i osłabienia dynamiki polskiego PKB. Co dalej?

Wsparcie zawodowe opiekunów osób niepełnosprawnych – edycja 2025

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej uruchamia w 2025 roku wyjątkowy program „Wsparcie aktywizacji zawodowej opiekunów osób niepełnosprawnych”. Celem tej inicjatywy jest wyrównanie szans na rynku pracy dla osób, które na co dzień sprawują opiekę nad bliskimi z orzeczoną niepełnosprawnością. Dzięki kompleksowemu podejściu wsparcie zostanie dostosowane do realnych potrzeb zarówno zawodowych, jak i psychicznych opiekunów.

Wrzesień 2025. Kalendarz do druku [PDF]

Pobierz kalendarz września 2025 do druku z miejscem na notatki w formacie PDF. Wrzesień 2025 roku ma 8 dni wolnych od pracy. Jakie ważne dni występują we wrześniu? Wydrukuj i zrób notatki na nowy miesiąc.

Webinar: Jawność i równość wynagrodzeń w pytaniach i odpowiedziach + certyfikat gwarantowany

Praktyczny webinar „Jawność i równość wynagrodzeń w pytaniach i odpowiedziach” poprowadzą Renata Bugiel i Justyna Burska – prawniczki, ekspertki prawa pracy, partnerki w kancelarii GKR Legal. Uczestnicy dowiedzą się, jak zaplanować i efektywnie przeprowadzić w firmie wdrożenie przepisów Dyrektywy o przejrzystości wynagrodzeń oraz poznają odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania. Każdy z uczestników otrzyma imienny certyfikat i dostęp do retransmisji webinaru wraz z materiałami dodatkowymi.

REKLAMA

Zmiany w funkcjonowaniu NFZ i systemie ubezpieczenia zdrowotnego

Polska ochrona zdrowia stoi przed gruntownymi przekształceniami, które mają na celu nie tylko uszczelnienie systemu finansowania, ale także dostosowanie go do rosnących potrzeb pacjentów i standardów unijnych. Ministerstwo Zdrowia przygotowało kompleksowy projekt ustawy, który wprowadza szereg kluczowych zmian w funkcjonowaniu Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) oraz w całym systemie ubezpieczenia zdrowotnego.

Czas na rynek pracy otwarty dla osób z niepełnosprawnościami [Gość Infor.pl]

Polska może się pochwalić jednym z najniższych wskaźników bezrobocia w Europie. To bez wątpienia świetna wiadomość, ale jednocześnie sygnał ostrzegawczy – coraz trudniej o pracowników. Ekonomiści zwracają uwagę, że mamy jeszcze niewykorzystane zasoby: osoby, które chcą i mogą pracować, ale z różnych powodów pozostają poza rynkiem. Wśród nich duża grupa to osoby z niepełnosprawnościami. O tym, jak przełamać bariery i wykorzystać potencjał tej grupy, opowiadał w rozmowie z Szymonem Glonkiem, Łukasz Bednarek, prezes Agencji Optymalizacji Zatrudnienia i osoba, która sama zmaga się z niepełnosprawnością.

REKLAMA