Gromadzenie środków w ramach pracowniczego programu emerytalnego

Pracownik, podejmując decyzję o przystąpieniu do pracowniczego programu emerytalnego (dalej PPE) musi mieć świadomość nie tylko korzyści jakie daje program (przede wszystkim w postaci możliwości uzyskania większych środków na cele emerytalne), ale również wynikających z niego konsekwencji i obowiązków.

Konieczność opłacania podatku dochodowego od składki podstawowej

Źródłem finansowania środków gromadzonych w celu realizacji PPE jest składka podstawowa (obowiązkowa, finansowana przez pracodawcę dla każdego uczestnika), a także składka dodatkowa (dobrowolna, finansowana przez pracownika, jeżeli umowa zakładowa tego nie zakazuje). Składka podstawowa nie jest wliczana do wynagrodzenia stanowiącego podstawę ustalania obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne (art. 24 ust. 5 Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o pracowniczych programach emerytalnych, dalej: Ustawa). Innymi słowy od składki podstawowej nie uiszcza się składek na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, co jest niewątpliwie korzystne dla uczestnika. Niestety składka podstawowa stanowi dochód pracownika, dlatego jest on zobowiązany do uiszczania należnego podatku dochodowego od osób fizycznych (18 albo 32 % w zależności od progu podatkowego).

Polecamy produkt: Kodeks pracy 2016 z komentarzem + poradnik w prezencie

Jak to wygląda w praktyce?

Pracodawca opłaca na konta pracowników – uczestników składkę podstawową w wysokości przykładowo 100 zł. Składka w całości trafia na konto uczestnika prowadzone przez podmiot zarządzający PPE. Od składki podstawowej nie trzeba uiszczać składek na ubezpieczenia społeczne, więc nie obciąża on ani pracodawcy ani pracownika. Na pracowniku ciąży jednak obowiązek uiszczenia podatku dochodowego. Podatek (przy składce podstawowej 100 zł to 18 albo 32 złote) jest potrącany przez pracodawcę i uiszczany  bezpośrednio do właściwego urzędu skarbowego z wynagrodzenia netto pracownika. Oznacza to, że pracownik otrzyma do ręki wynagrodzenie pomniejszone o 18 lub 32 zł w stosunku do sytuacji, kiedy nie byłby uczestnikiem PPE.

Inaczej jest ze składką dodatkową. Ta jest odprowadzana z wynagrodzenia pracownika dopiero po jego opodatkowaniu. Przy zadeklarowanej składce dodatkowej 100 zł, pracownik otrzyma do ręki wynagrodzenie pomniejszone o 100 zł w stosunku do sytuacji, kiedy nie byłby uczestnikiem PPE, który deklaruje składkę dodatkową. 

Obowiązki informacyjne wobec pracodawcy i innych podmiotów

Zgodnie z art. 20 § 2 Ustawy, pracownik jest obowiązany do informowania pracodawcy o każdorazowej zmiany danych. Wymóg dotyczy: pierwszego imienia, nazwiska, daty urodzenia, adresu zamieszkania, numeru PESEL albo numeru paszportu bądź innego dokumentu potwierdzającego tożsamość w przypadku osób, które nie posiadają obywatelstwa polskiego oraz adresu korespondencyjnego.