REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Międzynarodowy Dzień Widzialności Osób Transpłciowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Międzynarodowy Dzień Widzialności Osób Transpłciowych
Konrad Żelazowski
dziennik.pl

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 31 marca na całym świecie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Widzialności Osób Transpłciowych. Osoby transpłciowe nadal zmagają się z ogromnym problemem dyskryminacji i nierównego traktowania w życiu społecznym, rodzinnym, zawodowym czy gospodarczym. Panuje niezrozumienie i brak akceptacji.

rozwiń >

31 marca na całym świecie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Widzialności Osób Transpłciowych - kim są osoby transpłciowe?

Osoby transpłciowe to osoby, których płeć przypisana przy urodzeniu różni się od tożsamości płciowej, którą odczuwają lub z którą się utożsamiają. Przez tożsamość płciową można rozumieć utrwalone, intensywnie odczuwane doświadczanie i przeżywanie własnej płciowości, która odpowiada lub nie płci wpisanej do aktu urodzenia.

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

 Z Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-11 przyjętej w 2019 r. przez Zgromadzenie Ogólne Światowej Organizacji Zdrowia transpłciowość została usunięta z listy chorób psychicznych – ujęto ją w kategorii zdrowia seksualnego. Tak więc ICD-11 na nowo zdefiniowała zdrowie związane z tożsamością płciową, zastępując przestarzałe kategorie diagnostyczne, takie jak „transseksualizm” ICD-10 i „zaburzenia tożsamości płciowej u dzieci” odpowiednio „niespójnością płci w okresie dojrzewania i dorosłości” oraz „niespójnością płci w dzieciństwie”.

Niespójność płci została przeniesiona z rozdziału „Zaburzenia psychiczne i behawioralne” do nowego rozdziału „Uwarunkowania związane ze zdrowiem seksualnym”. Odzwierciedla to obecną wiedzę, że tożsamości transpłciowe i zróżnicowane pod względem płci nie są warunkami złego stanu zdrowia psychicznego i że klasyfikowanie ich jako takich może powodować ogromne piętno, dla przecież już piętnowanych osób.

Opieka zdrowotna dla osób transpłciowych

Włączenie niezgodności płci do ICD-11 powinno zapewnić osobom transpłciowym dostęp do opieki zdrowotnej potwierdzającej płeć, a także odpowiednie ubezpieczenie zdrowotne dla takich usług. Osoby transpłciowe mają wiele takich samych potrzeb zdrowotnych jak populacja ogólna, ale mogą mieć inne specjalistyczne potrzeby w zakresie opieki zdrowotnej, takie jak terapia hormonalna potwierdzająca płeć i operacja zmieniająca płeć. Istnieją jednak dowody sugerujące, że osoby transpłciowe często doświadczają nieproporcjonalnie wysokiego obciążenia chorobami, w tym w dziedzinie zdrowia psychicznego, seksualnego i reprodukcyjnego. Konieczna jest więc też opieka nad tymi osobami w wymiarze społecznym, psychologicznym, behawioralnym, nie tylko medycznym.

Prawo polskie o osobach transpłciowych 

Pomimo licznych prób legislacyjnych, działań różnych organizacji społecznych reprezentujących osoby trnaspłciowe, pomimo postulatów Rzecznika Praw Obywatelskich, nie istnieją w Polsce przepisy regulujące uzgodnienie płci (tj. dokonania odpowiednich zmian prawnych oznaczenia płci i dokumentów, tak aby były zgodne z płcią odczuwaną).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Równość w prawie i wobec prawa

W polskim prawie, a w tym w prawie pracy i w regulacjach ujętych w Konstytucji RP, jest wskazane, że wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. W zakresie zasady równouprawnienia płci wskazuje się, że kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym. Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawo do kształcenia, zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagradzania za pracę jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń.

Procedura uzgodnienia płaci 

Ze względu na weto Prezydenta RP, ostatecznie do porządku prawnego nie weszła w życie ustawa o uzgodnieniu płci, uchwalona 10 września 2015 r. Ustawa przewidywała postępowanie w sprawach o uzgodnienie płci, które miałoby się odbyć w postępowaniu nieprocesowym, przed sądem. Proponowano, aby o uzgodnienie płci mogła wnosić osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych i nie pozostaje w związku małżeńskim, u której stwierdzono występowanie tożsamości płciowej odmiennej od płci wpisanej do aktu urodzenia. Taki wniosek o uzgodnienie płci miał zawierać imię lub imiona, jakie ma nosić wnioskodawca po uzgodnieniu płci. Oczywiście do wniosku o uzgodnienie płci należałoby załączyć nie wcześniej niż 12 miesięcy przed dniem zgłoszenia wniosku:

1) dwa orzeczenia wydane niezależnie przez dwóch lekarzy posiadających tytuł specjalisty w dziedzinie psychiatrii lub seksuologii lub specjalizację II stopnia w dziedzinie psychiatrii albo przez jednego z takich lekarzy i psychologa z wydanym przez towarzystwo naukowe certyfikatem seksuologa klinicznego, które stwierdzają występowanie tożsamości płciowej odmiennej od płci wpisanej do aktu urodzenia;

2) odpis zupełny aktu urodzenia.

Postępowanie sądowe i stanowisko RPO

REKLAMA

Skutki jakie wywołałoby prawomocne postanowienie sądu uwzględniające wniosek o uzgodnienie płci stanowiłoby podstawę sporządzenia nowego aktu urodzenia, zmiany numeru PESEL i wydania dowodu osobistego oraz mogłoby być podstawą zmiany nazwiska. Proponowano, aby sporządzenie nowego aktu urodzenia na podstawie prawomocnego postanowienia uwzględniającego wniosek o uzgodnienie płci nie wpływało na istniejące stosunki prawne między wnioskodawcą a osobami trzecimi, w szczególności między wnioskodawcą a jego rodzicami oraz dziećmi biologicznymi, dziećmi przysposobionymi przed uprawomocnieniem się postanowienia uwzględniającego wniosek o uzgodnienie płci. 

Powyższe jednak nie obowiązuje, w zamian tego, jak podkreśla RPO: przez lata praktyki orzeczniczej wypracowało standard postępowania, zapewniający pewien poziom ochrony prawa do życia w zgodzie z własną tożsamością płciową. Wytoczenie powództwa przeciwko rodzicom w trybie art. 189 kodeksu postępowania cywilnego (Powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny), będące rozwiązaniem przyjętym w latach 90 XX wieku, kiedy to podwaliny dała mu seria orzeczeń Sądu Najwyższego, pozostaje dalece niedoskonałe z perspektywy ochrony praw człowieka osób transpłciowych. Jest to obecnie w Polsce jedyny dostępny sposób na prawne uzgodnienie płci metrykalnej.  Okazuje się jednak, że i ta procedura budzi pewne problemy. Do postępowań dołączają prokuratorzy,  pomimo tego iż z przepisów nie wynika bezpośrednio możliwość ich udziału w tego rodzaju sprawach. Takie postępowanie dotyczy wyłącznie sfery osobistej i prywatnej osoby transpłciowej. 

Rzecznik Praw Obywatelskich podkreśla, że procedura uzgodnienia płci powinna być sprawna, przejrzysta, ogólnie dostępna, zapewniająca poszanowanie integralności fizycznej osoby transpłciowej oraz jej życia prywatnego, tak by fakt uzgodnienia płci nie był w nich uwidoczniony. Rzecznik wypowiada się w sprawie, ponieważ trafi do niego bardzo dużo skarg, w zakresie sytuacji i postępowań sądowych osób transpłciowych.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Lipiec 2025 – dni wolne, godziny pracy

Lipiec 2025 – dni wolne od pracy i godziny pracy. To najbardziej zapracowany miesiąc w roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w lipcu? Czy kalendarz dni wolnych od pracy przewiduje święta w tym miesiącu?

Wyzwania dla pracodawców w zakresie wynagrodzeń. Zmiany pomogą zmniejszyć rotację pracowników

Połowa polskich pracowników uważa, że zarabia za mało. To powód dużej rotacji pracowników. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami? Co muszą zmienić, aby zmniejszyć rotację w firmie?

Raz w roku 14 dni z rzędu urlopu wypoczynkowego? Czy to obowiązek pracownika?

Czy pracownik musi raz w roku kalendarzowym wykorzystać 14 dni urlopu wypoczynkowego z rzędu? Zgodnie z art. 162 Kodeksu pracy na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części, ale co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.

Nie do 5 000 zł a do 46 000 zł: nowe przepisy już w mocy. Poszła w górę wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Nie do 5 000 zł a do 46 000 zł. Aż 9. krotnie poszła w górę wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Kto zyska a kto straci i dlaczego tak się stało? Ustawodawca reaguje na bieżącą sytuację na rynku pracy. Tym samym znowelizowano najistotniejszą ustawą w obszarze ubezpieczeń społecznych jaką jest ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 350, dalej jako: ustawa). Zatem za co można nałożyć taką grzywnę?

REKLAMA

Sprawdź, którym liderem jesteś: kontroler, terapeuta, mesjasz, eko-lider [Zarządzanie]

Dr Simon Western wyróżnia 4 typy liderów w firmach: terapeuta, mesjasz, kontroler i eko-lider. Który typ przywództwa został uszyty na miarę naszych czasów? Sprawdź, którym typem lidera jesteś.

Nadchodzi jawność wynagrodzeń. Co się zmieni?

94% kandydatów do pracy przez brak widełek płacowych w ogłoszeniu rezygnuje z aplikowania, nawet jeśli oferta jest atrakcyjna dla rozwoju ich ścieżki kariery. Nadchodzi jawność wynagrodzeń. Co to oznacza? Czy podanie widełek płacowych w ogłoszeniach o pracę będzie obowiązkowe?

Lipiec 2025: jakie zmiany i ważne daty w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych?

Lipiec 2025 r. przyniósł ważne zmiany w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych. Zmiany mają wpływ na sytuację pracowników, pracodawców, osób z niepełnosprawnościami, przedsiębiorców, osób bezrobotnych, stażystów i dla wielu innych grup. Wchodzi w życie sporo nowych przepisów - jedne są bardziej niszowe - bo dotyczące np. zatrudnienia w służbach, a drugie mniej, odnoszące się do wielu osób. Przypominamy też jakie są ważne terminy kadrowo-płacowe, które powinny być dochowane w lipcu 2025 r.

Czy certyfikacja ISO nadal ma sens?

Zarządzanie jakością, zarządzanie środowiskowe, systemy zapewniania bezpieczeństwa i higieny pracy czy czystości mikrobiologicznej – nowoczesne organizacje, szczególnie te, działające globalnie, porządkują wewnętrzne procesy własnymi procedurami. Czy w tej sytuacji certyfikacja ISO nadal ma sens? – Bez wątpienia. I to nie tylko po to, żeby zwiększyć konkurencyjność i wiarygodność w oczach kontrahentów – przekonuje Katarzyna Petrusiewicz, ekspert CWS Workwear.

REKLAMA

Najbardziej szanowane zawody 2025. B2B, outsourcing i praca tymczasowa wypierają umowę o pracę

Jakie zawody są obecnie najbardziej szanowane przez społeczeństwo? Na końcu listy znajdują się posłowie, europosłowie, samorządowcy, influencerzy i youtuberzy. Zmienia się idealna wizja pracy - B2B, outsourcing i praca tymczasowa wypierają umowę o pracę.

Pracodawca powinien redukować przebodźcowanie pracowników [SPOSOBY]

Współcześnie pracujemy za dużo, za głośno i za szybko. Wpływa to na przebodźcowanie, co z kolei powoduje niezdolność do koncentracji, złe samopoczucie, a nawet problemy psychiczne. Raport Pracuj.pl “Neurokomfort w pracy i rekrutacji, czyli przed jakimi wyzwaniami stajemy jako neuroróżnorodni w świecie pełnym bodźców” przedstawia problem i podaje pracodawcom sposoby na redukowanie przebodźcowania pracowników.

REKLAMA