REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawna ochrona stosunku pracy kobiet w ciąży

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Rozmawiała Justyna Perkowska

REKLAMA

Pracodawca musi pamiętać, że stosunek pracy pracownicy w ciąży i w okresie urlopu macierzyńskiego podlega szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem.

Rozmowa z mecenasem Maciejem Bogusławskim z kancelarii radcowskiej Chmaj i Wspólnicy.

REKLAMA

  • W jakich przypadkach stan ciąży nie chroni kobiet przed rozwiązaniem stosunku pracy?

Stan ciąży nie chroni kobiety przed rozwiązaniem stosunku pracy w kilku przypadkach. Pierwszym z nich jest ogłoszenie przez pracodawcę upadłości bądź likwidacji zakładu pracy. Drugi to rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem z winy leżącej wyłącznie po stronie pracownika. Chodzi tu o trzy sytuacje, kiedy pracownica dopuści się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, gdy popełni w czasie trwania umowy o pracę przestępstwo, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie jej na zajmowanym stanowisku (jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem), oraz utraci kwalifikacje konieczne do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku. Trzecim przypadkiem jest możliwość rozwiązania umowy z pracownicą zatrudnioną na okres próbny, przy czym czas trwania takiej umowy nie może być dłuższy niż miesiąc. Natomiast ostatnią sytuacją, która umożliwia zwolnienie kobiety w ciąży jest zatrudnienie jej na czas zastępstwa innego pracownika.
W pewnych przypadkach, zwłaszcza przy likwidacji bądź upadłości firmy, pracodawca jest jednak zobowiązany do porozumienia się ze związkiem zawodowym. Przy czym skuteczność rozwiązania umowy z taką pracownicą nie jest uzależniona od wyrażenia na to zgody przez związek. Pracodawca może rozwiązać taką umowę jednostronnie, a związek zawodowy musi jedynie wypowiedzieć się co do terminu rozwiązania takiej umowy.

  • W jakich systemach czasu pracy, przewidzianych przez Kodeks pracy, dopuszczalne jest zatrudnianie kobiet w ciąży?

Co do zasady zatrudnianie kobiet w ciąży dopuszczalne jest w każdym systemie czasu pracy. Zatrudnienie to jest w pewnych sytuacjach ograniczone, m.in. wtedy gdy mowa jest o tzw. elastycznych systemach czasu pracy. Chodzi tu np. o system pracy weekendowej bądź o pracy w systemie równoważnym. W takich przypadkach pracodawca zawsze musi pamiętać o tym, że obowiązuje go zakaz zatrudniania kobiety w ciąży dłużej niż 8 godzin dziennie, a także w nadgodzinach czy w porze nocnej. Zasada elastyczności jest więc w przypadku kobiet w ciąży ograniczona. System podstawowy jest wolny od ograniczeń, natomiast w systemie zmianowym pracodawca musi również pamiętać o porozumieniu się z pracownicą, żeby tak dostosować godziny zmian, aby nie naruszały wymogów nałożonych przez Kodeks pracy.

  • Czy pracownica wykonująca pracę polegającą na dozorze bazy danych może odmówić wykonywania interwencji w godzinach nocnych w sytuacji, gdy dowie się, że jest w ciąży?

Pracownica może odmówić takich interwencji. Kobieta w ciąży może odmówić świadczenia pracy w godzinach nocnych. Za godziny w porze nocnej uważa się 8 kolejnych wybranych przez pracodawcę godzin (np. między 21.00 a 7.00 rano). Pracodawca nie może zmusić pracownicy w ciąży do pracy w takim zakresie czasowym, gdyż jest ona chroniona przepisami Kodeksu pracy.
Należy jednak zwrócić uwagę na dwie kwestie, zwłaszcza gdy pracownikiem jest kobieta w ciąży. Po pierwsze, osoba taka nie może świadczyć pracy dłużej niż 8 godzin na dobę. Po drugie nie może ona pracować w nadgodzinach. Jeżeli więc pracownica jest zobowiązana do pojawienia się w pracy w nocy w wymiarze przekraczającym 8 godzin na dobę albo w wymiarze, który można uznać za nadgodziny, to w takim przypadku może ona odmówić świadczenia pracy w tym zakresie. Pracodawca natomiast powinien zwolnić ją z wykonywania takiej pracy. Odpowiednim rozwiązaniem byłoby tu zapewnienie pracownicy w ciąży innej pracy albo porozumienie się co do dokładnych godzin świadczenia pracy.

  • Czy podróżowanie samochodem służbowym można uznać za warunki szkodliwe dla pracownicy w ciąży wykonującej pracę w terenie w charakterze przedstawiciela handlowego?

Rozporządzenie w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet nie zawiera żadnego postanowienia co do zakazu zatrudniania kobiety w ciąży przy pracy o takim charakterze. Natomiast to, że wspomniane rozporządzenie nie zawiera wprost takiego zakazu, nie świadczy jeszcze o tym, że pracodawca może zatrudniać na takim stanowisku dowolną osobę i wymagać od niej świadczenia takiej pracy.
Rozporządzenie w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet zawiera jednak pewne regulacje dotyczące np. ograniczenia w zatrudnianiu w tzw. pozycji wymuszonej. Z punktu widzenia pracownicy w ciąży jazdę samochodem służbowym można uznać za pracę w pozycji wymuszonej. Stąd też pracodawca może porozumieć się z pracownicą co do wykonywania przez nią przez okres ciąży innej pracy lub zwolnić ją całkowicie ze świadczenia pracy. Najlepszym rozwiązaniem byłoby dostarczenie przez pracownicę do zakładu pracy zaświadczenia lekarskiego o istnieniu przeciwwskazań dotyczących pracy w takim charakterze (zaświadczenie może zawierać tezę, że drgania spowodowane długą jazdą samochodem mogą źle wpływać na zdrowie i rozwój dziecka oraz samopoczucie kobiety w ciąży). Pracodawca powinien dostosować jej pracę do wymagań stawianych przez lekarza.
W każdym przypadku wykonywania przez pracownicę w ciąży pracy polegającej na całodziennym poruszaniu się samochodem należy dojść z nią do porozumienia i ustalić, czy dla pracownicy spodziewającej się dziecka (jak i dla samego dziecka) taka praca nie będzie powodowała negatywnych skutków. Warto również podkreślić, że pracownicy w ciąży nie należy wysyłać w delegację, chyba że wyrazi na to zgodę.
W związku z powyższym, mimo że ww. rozporządzenie nie zawiera wyraźnego zakazu wykonywania wspomnianej pracy przez kobietę w ciąży, należy jednak w każdej takiej sytuacji zachować dużą elastyczność.
Pracownicy zatrudnionej na podstawie umowy na czas nieokreślony zostało przedstawione oświadczenie o wypowiedzeniu umowy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • Jeżeli w czasie biegu okresu wypowiedzenia pracownica dostarczyła pracodawcy zaświadczenie o stanie ciąży, czy pracodawca ma obowiązek cofnąć to wypowiedzenie?

Tak, pracodawca ma obowiązek cofnąć takie wypowiedzenie, mimo że Kodeks pracy reguluje sytuacje ochrony pracownika jedynie przed złożeniem tego wypowiedzenia. Nie reguluje już sytuacji po złożeniu wypowiedzenia. Jednak z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że w każdym takim przypadku pracodawca powinien cofnąć oświadczenie o wypowiedzeniu umowy i umożliwić pracownicy wykonywanie pracy świadczonej dotychczas.


Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiała Justyna Perkowska

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wyższe wynagrodzenia w budżetówce od 2026 r. Pracodawcy chcą większej podwyżki dla pracowników

Płaca minimalna w 2026 r. wzrośnie o 3%, ale w budżetówce podwyżka powinna być wyższa. Pracodawcy chcą wyższych wynagrodzeń w sferze budżetowej, aby jakość usług publicznych również rosła.

Nie będzie w tym roku niższego dodatku za pracę w nocy niż w lipcu

W lipcu 2025 r. mamy najniższy dodatek za pracę w nocy. Taka sama kwota będzie obowiązywała w październiku. To miesiące z największą liczbą godzin pracy. Ile wynosi dodatek nocny w tym miesiącu?

Opieka nad małym dzieckiem podczas pracy zdalnej. Co z kontrolą pracodawcy?

Jak pracodawca może skontrolować pracę zdalną pracownika, który w czasie godzin pracy sprawuje bezpośrednią opiekę nad małoletnim dzieckiem (do 4. roku życia), szczególnie gdy dziecko nie ma zapewnionej w tym czasie opieki przez inną osobę (np. nianię, innego członka rodziny, żłobek, przedszkole)?

PPK: od jakiej kwoty nalicza się wpłaty? Czy wczasy pod gruszą, świadczenia urlopowe, nagroda jubileuszowa i zasiłki liczą się do podstawy wymiaru wpłat?

Od jakiej kwoty liczy się wpłaty na PPK? Nie od każdego świadczenia na rzecz uczestnika PPK należy naliczać wpłaty do PPK. To, czy dane świadczenie stanowi podstawę wpłat do PPK, zależy od tego, czy jest ono podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Co z wczasami pod gruszą, świadczeniem urlopowym, nagrodą jubileuszową, zasiłkami i urlopem wychowawczym?

REKLAMA

Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

REKLAMA

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

REKLAMA