Czy wymaganie od pracodawców kontroli zwolnień lekarskich jest zgodne z prawem

Wymaganie od pracodawców kontroli i raportowania zwolnień lekarskich pracowników może być sprzeczne z prawem – podnosi rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorstw Adam Abramowicz. W piśmie do szefowej MRPiPS Elżbiety Rafalskiej pyta, czy żądanie ZUS jest zgodne z prawem.

W komunikacie przesłanym PAP Biuro Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorstw poinformowało, że pismo do minister rodziny, pracy i polityki społecznej ma związek m.in. z doniesieniami medialnymi o nałożeniu na przedsiębiorców przez ZUS obowiązku comiesięcznego raportowania kontroli wykorzystywania zwolnień lekarskich przez pracowników.

Rzecznik MŚP wystąpił w tej sprawie do szefowej MRPiPS z wnioskiem o wykładnię, czy żądanie ZUS jest zgodnie z prawem. Abramowicz tłumaczy, że chodzi o stwierdzenie, czy w świetle ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa kontrola formalna zwolnień lekarskich pracowników jest uprawnieniem, czy obowiązkiem pracodawców.

Polecamy: Dokumentacja kadrowa. Prowadzenie i przechowywanie po zmianach od 1 stycznia 2019 r.

Abramowicz zwraca uwagę, że w tej sprawie ZUS powołuje się na rozporządzenie do ustawy o świadczeniach, wydane przez ministra pracy i polityki socjalnej, które mówi "nie o uprawnieniu, ale o obowiązku płatnika składek do kontroli zaświadczeń lekarskich stanowiących podstawę zwolnienia od pracy".

Zdaniem rzecznika MŚP rozporządzenie do ustawy, w którym uprawnienie nadane przez ustawodawcę ewaluuje w obowiązek, narusza zasadę "lex superior derogat legi inferiori" (ustawa nadrzędna uchyla ustawy podrzędne – PAP), czyli jest "sprzeczne w tym zakresie z ustawą i jako takie nie może stanowić podstawy prawnej dla ZUS".

"Niestety, samo uchwalenie konstytucji biznesu nie wyeliminowało z automatu wszystkich bubli prawnych. Ale rolą rzecznika MŚP jest właśnie czuwanie nad tym, by skutki wprowadzanych regulacji nie biły rykoszetem w tych, dla których to prawo doskonalimy. Jeśli ustawodawca dał pracodawcy prawo do formalnej kontroli zwolnień lekarskich pracowników, to nie przymuszajmy go, by z tego prawa korzystał. I nie żądajmy sterty dodatkowych sprawozdań od ludzi, którzy na buchalterię naprawdę nie mają czasu" – podkreślił cytowany w komunikacie Abramowicz.

W połowie stycznia rzecznik ZUS Wojciech Andrusiewicz poinformował PAP o wysłaniu ponad 90 tys. listów do wszystkich pracodawców zatrudniających powyżej 20 osób z przypomnieniem, że mają oni prawo i obowiązek prowadzić kontrolę prawidłowości wykorzystania zwolnień. Andrusiewicz zaapelował do pracodawców, by zgłaszali możliwe nieprawidłowości do ZUS, ale też sami podejmowali kontrolę prawidłowości wykorzystania zwolnienia.