Zasiłek macierzyński 2012 / 2013 - dla przedsiębiorców i ich rodzin

Kto jest objęty ubezpieczeniem chorobowym

Świadczenia te przysługują wszystkim osobom objętym ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa, zwanym ubezpieczeniem chorobowym, określonym przepisami ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. 2009 r. nr 205, poz. 1585 z późn. zm.).

Do kręgu tych osób zalicza się m. in. osoby, które są objęte ubezpieczeniem chorobowym jako prowadzące działalność pozarolniczą oraz osoby z nimi współpracujące.

W przypadku niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową świadczenia z tego tytułu przysługują osobom objętym ubezpieczeniem społecznym w razie wypadków przy pracy i chorób zawodowych, zwanym ubezpieczeniem wypadkowym, określonym powołaną ustawą z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Uprawnieni do świadczeń: osoby prowadzące działalność pozarolniczą oraz osoby współpracujące

Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę prowadzącą działalność pozarolniczą uważa się:

1. osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych,

2. twórcę,

3. artystę,

4. osobę prowadzącą działalność:

- w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,

- z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,

5. wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,

6. osobę prowadzącą niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty.

Za osobę współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się:

- małżonka,

- dzieci własne,

- dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione,

- rodziców,

- macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające,

jeżeli pozostają z tą osobą we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu działalności.

Nie jest osobą współpracującą osoba, z którą zawarto umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Świadczenia pieniężne z ZUS dla przedsiębiorców w razie choroby i macierzyństwa

Zasiłek opiekuńczy dla przedsiębiorców i ich rodzin

Kto ma prawo do zasiłku macierzyńskiego

Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego:

- urodziła dziecko,

- przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, w wieku do 10 roku życia i wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia,

- przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, w wieku do 10 roku życia w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej.

Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje także ubezpieczonemu, który przyjmuje dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, w wieku do 10 roku życia na wychowanie.

W przypadku rezygnacji przez ubezpieczoną - matkę dziecka z pobierania zasiłku macierzyńskiego po okresie co najmniej 14 tygodni, ubezpieczony - ojciec dziecka, który w celu opieki nad dzieckiem przerwie działalność zarobkową, ma prawo do zasiłku macierzyńskiego.

W razie śmierci ubezpieczonej lub porzucenia przez nią dziecka zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu - ojcu dziecka lub innemu ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny, jeżeli przerwą działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

W przypadku, gdy dziecko wymaga opieki szpitalnej, ubezpieczona może, po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego przez okres co najmniej 8 tygodni po porodzie, przerwać okres pobierania zasiłku macierzyńskiego, a pozostałą jego część wykorzystać w terminie późniejszym, po wypisaniu dziecka ze szpitala.

Od 1 stycznia 2009 r. w przypadku, gdy ubezpieczona wymaga opieki szpitalnej, po wykorzystaniu przez nią zasiłku macierzyńskiego w wymiarze 8 tygodni po porodzie, może przerwać pobieranie zasiłku macierzyńskiego, natomiast ubezpieczony – ojciec dziecka ma prawo do części zasiłku macierzyńskiego odpowiadającej okresowi pobytu ubezpieczonej w szpitalu.

Łączny wymiar zasiłku macierzyńskiego wykorzystanego przez ubezpieczoną matkę dziecka i ubezpieczonego ojca dziecka nie może przekraczać pełnego okresu wypłaty zasiłku macierzyńskiego. Zasada ta dotyczy również ubezpieczonej, która przyjęła dziecko na wychowanie.

Zasiłek macierzyński nie przysługuje za okres pobytu w areszcie tymczasowym bądź odbywania kary pozbawienia wolności.

W przypadku urodzenia dziecka w okresie przerwy w ubezpieczeniu spowodowanej zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej, na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, prawo do zasiłku macierzyńskiego nie przysługuje, zarówno w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, jak i za okres po wznowieniu wykonywania tej działalności.

---

Okresy wypłaty zasiłku macierzyńskiego

Zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Od 1 stycznia 2010 r. zasiłek macierzyński przysługuje także przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, a także urlopu ojcowskiego.

Od 1 stycznia 2009 r. zasiłek macierzyński z tytułu urodzenia dziecka przysługuje przez:
20 tygodni (140 dni) - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
31 tygodni (217 dni) – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
33 tygodni (231 dni) – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,
35 tygodni (245 dni) – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,
37 tygodni (259 dni) – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.

Ubezpieczona, po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego przez okres co najmniej 14 tygodni (98 dni) po porodzie, może zrezygnować z pozostałej jego części.

W takim przypadku nie wykorzystanej części zasiłku macierzyńskiego udziela się ubezpieczonemu - ojcu dziecka, na jego pisemny wniosek w okresie przypadającym bezpośrednio po terminie rezygnacji z części zasiłku macierzyńskiego przez ubezpieczoną.

W razie urodzenia dziecka martwego lub zgonu dziecka przed upływem 8 tygodni życia, ubezpieczonej przysługuje zasiłek macierzyński w wymiarze 8 tygodni (56 dni) po porodzie, nie krócej jednak niż przez 7 dni od dnia zgonu dziecka. Jeżeli był to poród mnogi, zasiłek macierzyński przysługuje w wymiarze stosownym do liczby dzieci pozostałych przy życiu.

W razie zgonu dziecka po upływie 8 tygodni życia, ubezpieczona zachowuje prawo do zasiłku macierzyńskiego nie dłużej niż przez okres 7 dni od śmierci dziecka.

W przypadku, gdy ubezpieczona rodzi więcej niż jedno dziecko, a jedno dziecko (lub więcej dzieci) umiera, zasiłek macierzyński przysługuje jej przez okres odpowiedni do liczby dzieci pozostałych przy życiu.

Ubezpieczona zachowuje w takim przypadku prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia okresu wynikającego z liczby dzieci pozostałych przy życiu.

Od 1 stycznia 2009 r. okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego z tytułu przyjęcia dziecka na wychowanie jest uzależniony od liczby dzieci przyjętych na wychowanie i wynosi:
20 tygodni (140 dni) - w przypadku przyjęcia jednego dziecka na wychowanie,
31 tygodni (217 dni) – w przypadku jednoczesnego przyjęcia dwojga dzieci na wychowanie,
33 tygodni (231 dni) – w przypadku jednoczesnego przyjęcia trojga dzieci na wychowanie,
35 tygodni (245 dni) – w przypadku jednoczesnego przyjęcia czworga dzieci na wychowanie,
37 tygodni (259 dni) – w przypadku jednoczesnego przyjęcia pięciorga i więcej dzieci na wychowanie,
nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 10 roku życia.

W liczbie dzieci przyjętych równocześnie na wychowanie, od której zależy okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego, uwzględnia się dzieci w wieku do ukończenia 7 lub odpowiednio 10 roku życia.

Ubezpieczona, która przyjmuje dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, w wieku do 10 roku życia na wychowanie w celu jego przysposobienia i wystąpi z wnioskiem do sądu o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka albo przyjmie takie dziecko na wychowanie w ramach rodziny zastępczej (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem), ma od 1 stycznia 2009 r. prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres co najmniej 9 tygodni (63 dni). Dotyczy to także ubezpieczonego, który przyjmuje dziecko na wychowanie.

Osoba ubezpieczona z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej przyjęła na wychowanie dwoje dzieci w wieku: 2 miesięcy i 5 lat oraz wystąpiła do sądu z wnioskiem o przysposobienie dzieci. Zasiłek macierzyński przysługuje jej przez okres 31 tygodni.

Ubezpieczona przyjęła na wychowanie dziecko w wieku 6 lat i 9 miesięcy i wystąpiła do sądu z wnioskiem o przysposobienie tego dziecka. Zasiłek macierzyński przysługuje jej przez okres 12 tygodni, tj. nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia.

Osoba współpracująca podlegająca ubezpieczeniu chorobowemu przyjęła na wychowanie dziecko w wieku 6 lat i 11 miesięcy w ramach rodziny zastępczej spokrewnionej z dzieckiem. Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej przez okres 9 tygodni, mimo że w tym okresie dziecko kończy 7 rok życia.

W razie zgonu przyjętego na wychowanie dziecka po upływie 8 tygodni życia dziecka, ubezpieczona zachowuje prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka.

Jeżeli ubezpieczona przyjęła równocześnie na wychowanie więcej niż jedno dziecko i nastąpił zgon dziecka (dzieci) po upływie 8 tygodni życia, zasiłek macierzyński przysługuje przez okres odpowiedni do liczby dzieci pozostałych przy życiu, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia okresu, ustalonego w art. 183 Kodeksu pracy, wynikającego z liczby przyjętych na wychowanie dzieci pozostałych przy życiu.

Ubezpieczona, która urodziła dziecko ma od 1 stycznia 2010 r. prawo do zasiłku macierzyńskiego także przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, którego wymiar wynosi:

1. w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie:

- od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2011 r. – do 2 tygodni,

- od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2013 r. – do 4 tygodni,

- od 1 stycznia 2014 r. – do 6 tygodni,

2. w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie:

- od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2011 r. – do 3 tygodni,

- od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2013 r. – do 6 tygodni,

- od 1 stycznia 2014 r. – do 8 tygodni.

Ubezpieczona, która przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego w wieku do 10 roku życia, na wychowanie i wystąpiła z wnioskiem do sądu o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia albo przyjęła takie dziecko w ramach rodziny zastępczej (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej) ma od 1 stycznia 2010 r. prawo do zasiłku macierzyńskiego także przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, którego wymiar wynosi:

1. w przypadku przyjęcia na wychowanie jednego dziecka:

- od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2011 r. – do 2 tygodni,

- od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2013 r. – do 4 tygodni,

- od 1 stycznia 2014 r. – do 6 tygodni,

2. w przypadku jednoczesnego przyjęcia na wychowanie więcej niż jednego dziecka:

- od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2011 r. – do 3 tygodni,

- od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2013 r. – do 6 tygodni,

- od 1 stycznia 2014 r. – do 8 tygodni,

3. w przypadku korzystania z uprawnień do minimalnego wymiaru urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego:

- od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2011 r. – 1 tydzień,

- od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2013 r. – do 2 tygodni,

- od 1 stycznia 2014 r. – do 3 tygodni.

Zasiłek macierzyński za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego przysługuje w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności, od następnego dnia po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Zasiłek macierzyński za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego może być wypłacany także ubezpieczonemu ojcu wychowującemu dziecko, w przypadku gdy:
1.  ubezpieczona matka dziecka zrezygnowała z pozostałej części zasiłku macierzyńskiego, po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni, a niewykorzystaną część zasiłku macierzyńskiego wypłacono ubezpieczonemu ojcu wychowującemu dziecko albo
2.  zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego był wypłacony ubezpieczonej matce dziecka.

Warunkiem wypłaty zasiłku macierzyńskiego przez dodatkowy okres jest wystąpienie przez ubezpieczoną lub ubezpieczonego z odpowiednim wnioskiem do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przed rozpoczęciem korzystania z zasiłku macierzyńskiego za dodatkowy okres.

W przypadku, gdy ubezpieczona matka dziecka, która urodziła dziecko lub która przyjęła dziecko w wieku do 7 lub 10 roku życia na wychowanie, zmarła w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego za dodatkowy okres, ubezpieczony ojciec wychowujący dziecko ma prawo do niewykorzystanej przez matkę części zasiłku macierzyńskiego za dodatkowy okres, jeżeli przerwie wykonywaną działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

W razie zgonu dziecka w czasie wypłaty zasiłku macierzyńskiego za dodatkowy okres, ubezpieczona zachowuje prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka.

Jeżeli ubezpieczona urodziła lub przyjęła na wychowanie więcej niż jedno dziecko i nastąpił zgon dziecka (dzieci), zasiłek macierzyński przysługuje przez okres odpowiedni do liczby dzieci pozostałych przy życiu.

Ubezpieczona, która w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego za dodatkowy okres wymaga opieki szpitalnej, może przerwać pobieranie zasiłku, o ile o zasiłek macierzyński wystąpi ubezpieczony ojciec dziecka.

Ubezpieczonemu przysługuje w takim przypadku prawo do części zasiłku macierzyńskiego odpowiadającej okresowi pobytu ubezpieczonej w szpitalu.

Łączny wymiar zasiłku macierzyńskiego wykorzystanego przez ubezpieczoną matkę dziecka i ubezpieczonego ojca dziecka nie może jednak przekraczać wymiaru określonego przepisami Kodeksu pracy. Zasada ta ma zastosowanie zarówno do ubezpieczonej, która pobiera zasiłek macierzyński za dodatkowy okres z tytułu urodzenia dziecka, jak również z tytułu przyjęcia na wychowanie dziecka w wieku do 7 lub 10 roku życia.

Od 1 stycznia 2010 r. ubezpieczony ojciec wychowujący dziecko ma prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres określony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego w wymiarze 1 tygodnia, a od 1 stycznia 2012 r. – w wymiarze 2 tygodni, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 12 miesięcy życia.

Osoba podlegająca ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu wykonywania współpracy przy prowadzeniu działalności pozarolniczej wystąpiła w dniu 14 stycznia 2010 r. z wnioskiem o wypłatę od 21 stycznia 2010 r. zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego na dziecko urodzone w dniu 6 stycznia 2010 r., przedkładając niezbędne dokumenty. Ubezpieczony ma prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres od 21 do 27 stycznia 2010 r. (7 dni).

Osoba podlegająca ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu wykonywania działalności pozarolniczej wystąpiła w dniu 20 stycznia 2010 r. z wnioskiem o wypłatę od 1 lutego 2010 r. zasiłku macierzyńskiego przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego, na dziecko urodzone w dniu 2 października 2009 r. Ubezpieczony przedłożył dokumenty wymagane do wypłaty zasiłku macierzyńskiego. Ubezpieczony ma prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres od 1 do 7 lutego 2010 r. (7 dni).

Od 1 stycznia 2011 r. ubezpieczony – ojciec wychowujący dziecko przysposobione ma prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego, w wymiarze 1 tygodnia, a od 1 stycznia 2012 r. – w wymiarze 2 tygodni, nie dłużej niż do upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu orzekającego przysposobienie i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 10 roku życia.

Ubezpieczony podlegający ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej wystąpił o zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego od 14 do 20 lutego 2011 r., w związku z przysposobieniem dziecka urodzonego w dniu 25 marca 2008 r. Postanowienie sądu o przysposobieniu dziecka uprawomocniło się w dniu 6 stycznia 2011 r. Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu przez okres od 14 do 20 lutego 2011 r. (7 dni).

Ubezpieczony podlegający ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej wystąpił o zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego od 11 do 17 lutego 2011 r., w związku z przysposobieniem dziecka urodzonego w dniu 15 lutego 2004 r. Postanowienie sądu o przysposobieniu dziecka uprawomocniło się w dniu 16 stycznia 2011 r. Wobec dziecka nie podjęto decyzji o odroczeniu obowiązku szkolnego. Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, tj. od 11 do 14 lutego 2011 r.

Ubezpieczonemu – ojcu, który przysposobił dziecko, zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego przysługuje także w związku z przysposobieniem dziecka przed 1 stycznia 2011 r., jeżeli z uprawnień do zasiłku macierzyńskiego z tego tytułu pracownik nie skorzystał przed tą datą.

Ubezpieczony podlegający ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu współpracy przy prowadzeniu działalności pozarolniczej wystąpił o zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego od 27 stycznia do 2 lutego 2011 r. w związku z przysposobieniem dziecka urodzonego w dniu 31 stycznia 2008 r. Postanowienie sądu o przysposobieniu dziecka uprawomocniło się w dniu 30 stycznia 2010 r. Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu nie dłużej niż do upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego o przysposobieniu dziecka, tj. za okres od 27 do 30 stycznia 2011 r.

---

Wysokość zasiłku macierzyńskiego oraz dokumentacja

Zasiłek macierzyński wynosi 100% przychodu stanowiącego podstawę jego wymiaru.

Dokumentami wymaganymi do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego są:

1. zaświadczenie o przewidywanej dacie porodu - za okres przed porodem,

2. skrócony odpis aktu urodzenia dziecka - za okres od dnia porodu.

Do wypłaty zasiłku macierzyńskiego wymagane jest dodatkowo zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3b.

Świadczenia ZUS w razie choroby i macierzyństwa 2012 – nowe zasady dokumentowania praw

Dokumentem do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego z tytułu urodzenia dziecka podczas pobytu za granicą jest:
1. zaświadczenie zagranicznego zakładu leczniczego lub zagranicznego lekarza określające przewidywana datę porodu zawierające nazwę zagranicznego zakładu leczniczego lub imię i nazwisko zagranicznego lekarza, opatrzone datą wystawienia i podpisem – za okres przed porodem,
2.  skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub zagraniczny akt urodzenia dziecka – za okres od dnia porodu,

Nie wymaga się od ubezpieczonych przetłumaczenia na język polski zaświadczeń lekarskich oraz aktów urodzenia dziecka wystawionych na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz państw stron umów międzynarodowych w zakresie zabezpieczenia społecznego, których strona jest Rzeczpospolita Polska, w języku urzędowym tych państw. W razie potrzeby, tłumaczenia zaświadczenia dokonuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Ubezpieczona, która zamierza zrezygnować z części okresu wypłaty zasiłku macierzyńskiego do pisemnego wniosku w tej sprawie dołącza oświadczenie od kiedy ojciec dziecka będzie korzystał z uprawnień do zasiłku macierzyńskiego.

Ubezpieczony, który występuje o wypłatę zasiłku macierzyńskiego w razie rezygnacji ubezpieczonej matki dziecka z dalszego pobierania zasiłku macierzyńskiego, śmierci ubezpieczonej lub porzucenia przez nią dziecka, składa skrócony odpis aktu urodzenia dziecka oraz zaświadczenie płatnika zasiłku macierzyńskiego matki dziecka o okresie przysługującego i wypłaconego zasiłku macierzyńskiego ubezpieczonej matce dziecka.

W razie śmierci ubezpieczonej lub porzucenia przez nią dziecka należy złożyć także oświadczenie zawierające informację o śmierci matki dziecka albo odpowiednio oświadczenie o porzuceniu dziecka przez matkę.

W celu przerwania wypłaty zasiłku macierzyńskiego przysługującego ubezpieczonej matce dziecka za okres jej pobytu w szpitalu, po wykorzystaniu przez nią zasiłku macierzyńskiego w wymiarze co najmniej 8 tygodni po porodzie, wymagane jest zaświadczenie o dacie przyjęcia do szpitala lub jego kopia potwierdzona przez płatnika zasiłku za zgodność z oryginałem oraz oświadczenie ubezpieczonej, od kiedy ubezpieczony ojciec dziecka będzie korzystał z uprawnień do zasiłku macierzyńskiego.

Do ustalenia prawa i wypłaty zasiłku macierzyńskiego przysługującego ubezpieczonemu ojcu dziecka za okres przerwy w pobieraniu zasiłku macierzyńskiego z powodu pobytu ubezpieczonej matki dziecka w szpitalu, po wykorzystaniu przez nią zasiłku macierzyńskiego w wymiarze co najmniej 8 tygodni po porodzie, wymagane są:

- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka,

- zaświadczenie ze szpitala o dacie przyjęcia ubezpieczonej matki dziecka do szpitala ,

- zaświadczenie o okresie przysługującego oraz wypłaconego matce dziecka zasiłku macierzyńskiego.

Datę wypisania ubezpieczonej matki dziecka ze szpitala dokumentuje się zaświadczeniem wystawionym przez szpital.

W celu podjęcia wypłaty zasiłku macierzyńskiego ubezpieczonej matce dziecka za okres po wyjściu ze szpitala, ubezpieczona przedkłada zaświadczenie płatnika zasiłku o okresie zasiłku macierzyńskiego wypłaconego ubezpieczonemu ojcu dziecka.

Dowodem do wypłaty zasiłku macierzyńskiego z tytułu przyjęcia dziecka na wychowanie i wystąpienia do sadu z wnioskiem o jego przysposobienie jest:

1. zaświadczenie sądu opiekuńczego o wystąpieniu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, zawierające datę urodzenia dziecka,

2. oświadczenie ubezpieczonego o dacie przyjęcia dziecka na wychowanie.

Dowodem do wypłaty zasiłku macierzyńskiego z tytułu przyjęcia dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej jest:

1. prawomocne orzeczenie sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej lub umowa cywilnoprawna zawarta pomiędzy rodziną zastępczą a starostą,

2. dokument potwierdzający wiek dziecka.

Warunkiem przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres określony jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego albo dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego jest pisemny wniosek złożony w tej sprawie przed terminem rozpoczęcia korzystania z zasiłku za ten okres, w którym ubezpieczona (ubezpieczony) określi okres korzystania z zasiłku macierzyńskiego (w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności).

Jeżeli o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za dodatkowy okres występuje ubezpieczony ojciec dziecka, gdy z zasiłku macierzyńskiego za okres określony jako okres urlopu macierzyńskiego korzystała ubezpieczona matka dziecka, ubezpieczony we wniosku o wypłatę zasiłku wskazuje dodatkowo datę zakończenia wypłaty zasiłku macierzyńskiego ubezpieczonej matce dziecka oraz składa skrócony odpis aktu urodzenia dziecka.

Do wypłaty przez ZUS zasiłku macierzyńskiego za dodatkowy okres niezbędne jest również zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3b, jeżeli nie było składane wcześniej.

Do wypłaty zasiłku macierzyńskiego przez okres określony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego, wymagane są:
1. skrócony odpis aktu urodzenia dziecka, w przypadku ubiegania się o zasiłek macierzyński w związku z urodzeniem się dziecka albo postanowienie sądu o przysposobieniu dziecka, w przypadku ubiegania się o zasiłek macierzyński w związku z przysposobieniem dziecka,
2. oświadczenie, że zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego nie został wcześniej pobrany z innego tytułu,
3. zaświadczenie płatnika składek na druku ZUS Z-3b.

Przy ustalaniu prawa i wypłacie zasiłku macierzyńskiego, na równi ze skróconym odpisem aktu urodzenia dziecka, zagranicznym aktem urodzenia dziecka lub postanowieniem sądu o przysposobieniu dziecka, orzeczeniem sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej lub umową cywilnoprawną zawartą pomiędzy rodziną zastępczą a starostą, traktuje się także ich kopie potwierdzone przez płatnika zasiłku za zgodność z oryginałem.

Źródło: Zakład Ubezpieczeń Społecznych