REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlopy macierzyńskie - zmiany od 1 stycznia 2012 r.

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Małgorzata Podgórska
Bogusław Nowakowski

REKLAMA

Od 1 stycznia 2012 r. zwiększeniu ulegnie wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz wymiar dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (tzw. dodatkowego urlopu adopcyjnego). Urlop ojcowski osiągnie natomiast swój docelowy wymiar (2 tygodnie).

Zmianę przepisów dotyczących uprawnień rodzicielskich wprowadzi ustawa z 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (tzw. nowelizacja macierzyńska).

REKLAMA

Większy wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu adopcyjnego

Po zakończeniu podstawowego urlopu macierzyńskiego pracownicy przysługuje prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego (art. 1821 Kodeksu pracy).

W 2011 r. wymiar tego urlopu wynosi:

  • do 2 tygodni, w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
  • do 3 tygodni, w przypadku porodu mnogiego.

Od 1 stycznia 2012 r. wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego ulegnie zwiększeniu i będzie wynosił:

  • do 4 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
  • do 6 tygodni – w przypadku porodu mnogiego.

Taki wymiar dodatkowego urlopu będzie obowiązywał w 2012 r. i w 2013 r., a od 1 stycznia 2014 r. osiągnie swój docelowy wymiar i będzie wynosił:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • do 6 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
  • do 8 tygodni – w przypadku porodu mnogiego.

Czytaj także: Zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego >>

Także pracownikowi uprawnionemu do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (tzw. urlopu adopcyjnego) przysługuje prawo do urlopu dodatkowego. W 2011 r. wymiar tego urlopu wynosi:

  • do 2 tygodni – w przypadku przyjęcia na wychowanie jednego dziecka,
  • do 3 tygodni – w przypadku jednoczesnego przyjęcia na wychowanie więcej niż jednego dziecka,
  • 1 tydzień, jeżeli pracownik nie może wykorzystać dodatkowego urlopu w podanych wyżej wymiarach ze względu na osiągnięcie przez dziecko 7. roku życia lub 10. roku życia (dotyczy to dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego).

Od 1 stycznia 2012 r. wymiar dodatkowego urlopu adopcyjnego ulegnie zwiększeniu i będzie wynosił:

  • do 4 tygodni – w przypadku przyjęcia na wychowanie jednego dziecka,
  • do 6 tygodni – w przypadku jednoczesnego przyjęcia na wychowanie więcej niż jednego dziecka,
  • do 2 tygodni, jeżeli pracownik nie może wykorzystać dodatkowego urlopu w podanych wyżej wymiarach ze względu na osiągnięcie przez dziecko 7. roku życia lub 10. roku życia (dotyczy to dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego).

Taki wymiar urlopu dodatkowego będzie obowiązywał w 2012 r. i w 2013 r., a od 1 stycznia 2014 r. osiągnie swój docelowy wymiar, o którym mowa w art. 183 § 3 Kodeksu pracy (tj. do 6 tygodni – w przypadku przyjęcia na wychowanie jednego dziecka, do 8 tygodni – w przypadku jednoczesnego przyjęcia na wychowanie więcej niż jednego dziecka i do 3 tygodni – w przypadku przyjęcia na wychowanie dziecka w takim wieku, że nie można wykorzystać maksymalnego wymiaru dodatkowego urlopu).


Uprawnieni pracownicy

Co do zasady, z dodatkowego urlopu macierzyńskiego może skorzystać pracownica – matka dziecka (art. 1821 Kodeksu pracy).

Jednak w dwóch przypadkach uprawniony do skorzystania z takiego urlopu jest także pracownik – ojciec wychowujący dziecko, mianowicie jeżeli:

  • pracownica zrezygnuje z urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu 14 tygodni, a z pozostałej części tego urlopu będzie korzystał pracownik-ojciec wychowujący dziecko;
  • pracownica wykorzysta podstawowy urlop macierzyński i nie będzie zamierzała korzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego.

Czytaj także: Prawo do urlopu macierzyńskiego w szczególnych okolicznościach >>

Do dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego jest uprawniony pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem – nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia – i wykorzystał urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Od 1 stycznia 2012 r. urlop ojcowski wyniesie 2 tygodnie

Obecnie do urlopu ojcowskiego jest uprawniony pracownik – ojciec wychowujący dziecko. Ma on możliwość skorzystania z tego urlopu w okresie:

  • do ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia albo
  • do upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia.

Uprawnienie do tego urlopu przysługuje zarówno pracownikom – ojcom biologicznym dziecka, jak i ojcom, którzy przysposobili dziecko. Obecnie wymiar urlopu ojcowskiego wynosi 1 tydzień, natomiast od 1 stycznia 2012 r. urlop ten osiągnie swój docelowy wymiar i będzie wynosił 2 tygodnie.

WAŻNE!

Od 1 stycznia 2012 r. wymiar urlopu ojcowskiego, niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie lub jednocześnie przysposobionych, będzie wynosił 2 tygodnie.

Korzystanie z urlopów dodatkowych oraz z urlopu ojcowskiego na przełomie lat 2011/2012

REKLAMA

W celu wyeliminowania wątpliwości interpretacyjnych w tzw. nowelizacji macierzyńskiej znalazły się przepisy przejściowe rozstrzygające kwestie związane z korzystaniem przez pracowników z urlopów dodatkowych (macierzyńskiego i adopcyjnego) oraz z urlopu ojcowskiego na przełomie lat 2011/2012.

Pracownicy korzystający 1 stycznia 2012 r. z dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w niższych wymiarach mają prawo do części dodatkowego urlopu w wymiarze odpowiadającym różnicy między podwyższonym (obowiązującym od 1 stycznia 2012 r.) a dotychczasowym (obowiązującym w 2011 r.) wymiarem dodatkowego urlopu.

Części dodatkowego urlopu udziela się jednorazowo w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności, bezpośrednio po wykorzystaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub dodatkowego urlopu adopcyjnego, na pisemny wniosek składany w terminie nie krótszym niż 3 dni przed rozpoczęciem korzystania z takiej części urlopu. Ustawowe 3-dniowe wyprzedzenie to warunek konieczny. Złożenie wniosku z krótszym wyprzedzeniem może skutkować utratą uprawnienia do uzupełniającej części urlopu. W takiej bowiem sytuacji wniosek pracownika nie jest dla pracodawcy wiążący i wyłącznie od jego swobodnej decyzji zależy, czy zostanie uwzględniony. Dlatego lepiej składać wnioski wcześniej i nie czekać do ostatniej chwili.

PRZYKŁAD

Pracownik 8 stycznia 2012 r. zakończy korzystanie z dodatkowego urlopu adopcyjnego w wymiarze 3 tygodni udzielonego z tytułu jednoczesnego przyjęcia na wychowanie dwojga dzieci. W związku z tym pracownik jest uprawniony do uzupełniającej części w wymiarze do 3 tygodni, z której może skorzystać po uprzednim złożeniu wniosku w tej sprawie z minimum 3-dniowym wyprzedzeniem. Pracownik mógł także złożyć wniosek o urlop uzupełniający wcześniej lub nawet w tym samym piśmie, w którym występował o udzielenie mu urlopu dodatkowego w 2011 r. i taki wniosek byłby wiążący dla pracodawcy.


REKLAMA

Także pracownik-ojciec wychowujący dziecko, korzystający 1 stycznia 2012 r. z urlopu ojcowskiego w wymiarze 1 tygodnia, ma prawo do części urlopu w wymiarze odpowiadającym różnicy między podwyższonym (2-tygodniowym) a dotychczasowym (1-tygodniowym) wymiarem urlopu ojcowskiego.

Części urlopu ojcowskiego udziela się bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu w dotychczasowym wymiarze, na pisemny wniosek składany w terminie nie krótszym niż 3 dni przed rozpoczęciem korzystania z takiej części urlopu. Termin ten jest krótszy od standardowego terminu na składanie wniosku o udzielenie urlopu ojcowskiego, który wynosi 7 dni przed rozpoczęciem urlopu.

Czytaj także: Zasady udzielania dni wolnych z tytułu opieki nad dzieckiem >>

Warto podkreślić, że podobnie jak przy urlopach dodatkowych można złożyć wniosek o część uzupełniającą urlopu ojcowskiego wcześniej, tak aby nie przeoczyć terminu i taki wniosek będzie wiążący dla pracodawcy.

PRZYKŁAD

Pracownik zamierza skorzystać z urlopu ojcowskiego w wymiarze 1 tygodnia w okresie od 29 grudnia 2011 r. do 4 stycznia 2012 r. W związku z tym będzie on uprawniony do złożenia wniosku o udzielenie mu uzupełniającej części urlopu ojcowskiego najpóźniej 1 stycznia 2012 r. (ale jest zalecane złożenie wniosku wcześniej, biorąc pod uwagę, że jest to dzień wolny od pracy). Wniosek pracownika będzie wiążący dla pracodawcy. Pracownik będzie więc korzystał z urlopu ojcowskiego w okresie od 29 grudnia 2011 r. do 11 stycznia 2012 r., a jego łączny wymiar wyniesie 2 tygodnie.

PRZYKŁAD

Urlop ojcowski udzielony pracownikowi w 2011 r. w wymiarze 1 tygodnia zakończy się 2 stycznia 2012 r. Pracownik ten jest uprawniony do uzupełniającej części urlopu w wymiarze 1 tygodnia i w związku z tym może złożyć wniosek o tę część urlopu najpóźniej 30 grudnia 2011 r. Pracownik, wiedząc, że będzie uprawniony do uzupełniającej części urlopu ojcowskiego, składając 19 grudnia 2011 r. wniosek o udzielenie mu urlopu ojcowskiego w wymiarze obowiązującym w 2011 r. może także zaznaczyć w nim, że jednocześnie składa wniosek o udzielenie mu uzupełniającej części tego urlopu, z której zacznie korzystać od 3 stycznia 2012 r.

WAŻNE!

Wniosek o udzielenie uzupełniającej części dodatkowego urlopu macierzyńskiego (i adopcyjnego) oraz urlopu ojcowskiego należy złożyć nie później niż 3 dni przed rozpoczęciem korzystania z tej części urlopu.

Pracownicy, którym urlop dodatkowy lub urlop ojcowski (w wymiarach obowiązujących w 2011 r.) zakończy się 31 grudnia br., nie będą mogli skorzystać z uzupełniającej części tego urlopu. Nabycie prawa do uzupełniającego urlopu dodatkowego lub uzupełniającego urlopu ojcowskiego następuje, na podstawie przepisów tzw. nowelizacji macierzyńskiej, jeżeli pracownik korzysta z takiego urlopu 1 stycznia 2012 r. Pracownicy korzystający z dodatkowych urlopów nie będą zatem mieli wyboru, gdyż termin korzystania z urlopu dodatkowego jest zdeterminowany datą końcową urlopu podstawowego. Natomiast pracownicy – ojcowie składający w grudniu br. wniosek o urlop ojcowski mogą (jeżeli nie ogranicza ich wiek dziecka i w przypadku adopcji dodatkowo 12-miesięczny termin od uzyskania prawomocnego orzeczenia sądowego o przysposobieniu) tak obliczyć termin skorzystania z urlopu, aby ostatnim dniem był 1 stycznia 2012 r.

Łączenie pracy zawodowej z dodatkowymi urlopami w okresie przejściowym

Przepisy tzw. nowelizacji macierzyńskiej nie przewidują regulacji wprost dotyczącej postępowania pracownika w razie jednoczesnego korzystania na przełomie lat 2011/2012 z dodatkowego urlopu macierzyńskiego (lub adopcyjnego) i wykonywania pracy w wymiarze nie wyższym niż 1/2 etatu.

Wydaje się jednak, że pracownik łączący pracę zawodową z urlopem dodatkowym występując do pracodawcy o udzielenie mu uzupełniającej części tego urlopu powinien także określić, czy w czasie korzystania z jego uzupełniającej części będzie wyłącznie na urlopie, czy nadal będzie łączył urlop z wykonywaniem pracy.

W zasadzie nie ma przeszkód prawnych, aby pracownik we wniosku o udzielenie uzupełniającej części urlopu dodatkowego wnioskował również o łączenie urlopu ze świadczeniem pracy.

Podstawa prawna:

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wyzwania dla pracodawców w zakresie wynagrodzeń. Zmiany pomogą zmniejszyć rotację pracowników

Połowa polskich pracowników uważa, że zarabia za mało. To powód dużej rotacji pracowników. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami? Co muszą zmienić, aby zmniejszyć rotację w firmie?

Raz w roku 14 dni z rzędu urlopu wypoczynkowego? Czy to obowiązek pracownika?

Czy pracownik musi raz w roku kalendarzowym wykorzystać 14 dni urlopu wypoczynkowego z rzędu? Zgodnie z art. 162 Kodeksu pracy na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części, ale co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.

Nie do 5 000 zł a do 46 000 zł: nowe przepisy już w mocy. Poszła w górę wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Nie do 5 000 zł a do 46 000 zł. Aż 9. krotnie poszła w górę wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Kto zyska a kto straci i dlaczego tak się stało? Ustawodawca reaguje na bieżącą sytuację na rynku pracy. Tym samym znowelizowano najistotniejszą ustawą w obszarze ubezpieczeń społecznych jaką jest ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 350, dalej jako: ustawa). Zatem za co można nałożyć taką grzywnę?

Sprawdź, którym liderem jesteś: kontroler, terapeuta, mesjasz, eko-lider [Zarządzanie]

Dr Simon Western wyróżnia 4 typy liderów w firmach: terapeuta, mesjasz, kontroler i eko-lider. Który typ przywództwa został uszyty na miarę naszych czasów? Sprawdź, którym typem lidera jesteś.

REKLAMA

Nadchodzi jawność wynagrodzeń. Co się zmieni?

94% kandydatów do pracy przez brak widełek płacowych w ogłoszeniu rezygnuje z aplikowania, nawet jeśli oferta jest atrakcyjna dla rozwoju ich ścieżki kariery. Nadchodzi jawność wynagrodzeń. Co to oznacza? Czy podanie widełek płacowych w ogłoszeniach o pracę będzie obowiązkowe?

Lipiec 2025: jakie zmiany i ważne daty w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych?

Lipiec 2025 r. przyniósł ważne zmiany w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych. Zmiany mają wpływ na sytuację pracowników, pracodawców, osób z niepełnosprawnościami, przedsiębiorców, osób bezrobotnych, stażystów i dla wielu innych grup. Wchodzi w życie sporo nowych przepisów - jedne są bardziej niszowe - bo dotyczące np. zatrudnienia w służbach, a drugie mniej, odnoszące się do wielu osób. Przypominamy też jakie są ważne terminy kadrowo-płacowe, które powinny być dochowane w lipcu 2025 r.

Czy certyfikacja ISO nadal ma sens?

Zarządzanie jakością, zarządzanie środowiskowe, systemy zapewniania bezpieczeństwa i higieny pracy czy czystości mikrobiologicznej – nowoczesne organizacje, szczególnie te, działające globalnie, porządkują wewnętrzne procesy własnymi procedurami. Czy w tej sytuacji certyfikacja ISO nadal ma sens? – Bez wątpienia. I to nie tylko po to, żeby zwiększyć konkurencyjność i wiarygodność w oczach kontrahentów – przekonuje Katarzyna Petrusiewicz, ekspert CWS Workwear.

Najbardziej szanowane zawody 2025. B2B, outsourcing i praca tymczasowa wypierają umowę o pracę

Jakie zawody są obecnie najbardziej szanowane przez społeczeństwo? Na końcu listy znajdują się posłowie, europosłowie, samorządowcy, influencerzy i youtuberzy. Zmienia się idealna wizja pracy - B2B, outsourcing i praca tymczasowa wypierają umowę o pracę.

REKLAMA

Pracodawca powinien redukować przebodźcowanie pracowników [SPOSOBY]

Współcześnie pracujemy za dużo, za głośno i za szybko. Wpływa to na przebodźcowanie, co z kolei powoduje niezdolność do koncentracji, złe samopoczucie, a nawet problemy psychiczne. Raport Pracuj.pl “Neurokomfort w pracy i rekrutacji, czyli przed jakimi wyzwaniami stajemy jako neuroróżnorodni w świecie pełnym bodźców” przedstawia problem i podaje pracodawcom sposoby na redukowanie przebodźcowania pracowników.

Uwaga! Komunikat ZUS: Od 1 lipca 2025 nowy kod ubezpieczenia dla osób niepełnosprawnych na stażu. Sprawdź, jak rozliczać 09 21 i 09 20

ZUS przypomina: od 1 lipca 2025 r. obowiązuje nowy kod tytułu ubezpieczenia dla osób niepełnosprawnych pobierających stypendium z urzędu pracy. Zmiana wynika z nowelizacji rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

REKLAMA