Zasady udzielania dni wolnych z tytułu opieki nad dzieckiem

Zobacz: Dni wolne na opiekę nad dzieckiem 2016

Wniosek o dni wolne na opiekę nad dzieckiem 2016

Pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy na 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Prawo do dni wolnych z tytułu wychowywania dziecka przysługuje tylko do dnia 14. urodzin dziecka. W dniu 14. urodzin dziecka pracownikowi nie przysługuje już prawo do zwolnienia, gdyż wychowuje dziecko, które osiągnęło już wiek 14 lat. Taki sposób liczenia terminu wykorzystania zwolnienia wynika z prawa cywilnego, gdyż w Kodeksie pracy nie został przewidziany żaden specjalny sposób ustalenia wieku dziecka. Dlatego też jego wiek oblicza się według zasad określonych w art. 112 k.c.

Opieka nad dzieckiem - obniżenie wymiaru czasu pracy >>

Pracodawca na początku roku kalendarzowego ma prawo zażądać od pracownika oświadczenia o tym, czy będzie, czy też nie będzie korzystał ze zwolnienia z tytułu wychowywania dziecka w wieku do 14 lat. Oświadczenie takie przechowuje się w aktach osobowych pracownika w części B (§ 6 ust. 2 pkt 2 lit. c rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych, DzU nr 62, poz. 286 ze zm.).

Polecamy produkt: Nowe prawa rodziców – zasiłki, urlopy, zwolnienia (książka)

Niewykorzystane zwolnienie przepada

Przewidziane w art. 188 k.p. 2 dni zwolnienia „na dziecko” mogą być przez pracownika wykorzystane w dowolnym terminie, w ciągu jednego roku kalendarzowego.
Kodeks pracy nie określa, w jakiej formie pracownik ma poinformować pracodawcę o zamiarze skorzystania z dni wolnych z tytułu wychowywania dziecka w wieku do 14 lat. Zazwyczaj pracodawcy ustalają obowiązek uprzedniego składania wniosków o „dni na dziecko”, z podaniem terminu wykorzystania tego zwolnienia. Nie jest to jednak obligatoryjne.

Jeżeli pracownik nie wykorzysta tego zwolnienia w danym roku kalendarzowym, nie może go przenieść na rok następny i uprawnienie to przepada. Nie ma przeszkód, żeby dni wolne z tytułu wychowywania dziecka w wieku do 14 lat przypadały bezpośrednio przed lub po urlopie wypoczynkowym pracownika.

Dni opieki nie są zwolnieniem celowym

Często w sytuacji, kiedy ojciec lub opiekun dziecka pracuje, a matka nie pozostaje w stosunku pracy (np. jest bezrobotna, prowadzi własną działalność gospodarczą, zajmuje się prowadzeniem domu), pracodawcy mają wątpliwości, czy uprawnienie do tego zwolnienia przysługuje ojcu lub opiekunowi dziecka. Jednak z przepisu art. 188 k.p. wynika, że uprawnienie do zwolnienia przysługuje pracownikowi, a więc osoba, która nie pozostaje w stosunku pracy, nie może korzystać z uprawnienia określonego w tym przepisie. Jeśli pracownikiem jest tylko ojciec dziecka, to tylko on może skorzystać z tego uprawnienia i tak samo korzysta z niego tylko matka, jeśli jedynie ona jest pracownikiem. Fakt, że dziecko ma zapewnioną opiekę niepracującego (względnie niebędącego pracownikiem) rodzica lub opiekuna, nie stanowi przeszkody w udzieleniu pracownikowi zwolnienia z tytułu wychowywania dziecka w wieku do 14 lat, ponieważ z Kodeksu pracy nie wynika, by było to zwolnienie celowe udzielane np. w celu sprawowania opieki nad dzieckiem.

Uprawnienia kobiety karmiącej piersią >>

Podobna sytuacja jest wtedy, gdy jedno z rodziców lub opiekunów przebywa na urlopie wychowawczym. Mimo że oboje są w tym czasie pracownikami, to rodzic lub opiekun przebywający na urlopie wychowawczym nie świadczy pracy i ze zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia może skorzystać tylko drugie z rodziców lub opiekun, który nie korzysta z urlopu.

Podstawa prawna:

• art. 188 Kodeksu pracy.