REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Postępowanie dowodowe w sprawach pracowniczych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marcin Świerżewski

REKLAMA

W sporze z pracownikiem o zapłatę za nadgodziny, zaległe wynagrodzenie czy o odszkodowanie za zwolnienie ciężar dowodu spoczywa na pracodawcy.

Zagadnienie ciężaru dowodu reguluje art. 6 k.c., stwierdzając, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Zdarzają się też sytuacje, w których następuje przeniesienie ciężaru dowodu na drugą stronę procesu. Dzieje się tak najczęściej ze względu na potrzebę ochrony słabszej strony, np. pracownika będącego w sporze z pracodawcą. Biorąc powyższe pod uwagę, niezbędne jest ustalenie, w jaki sposób przepis ten jest stosowany w praktyce.

REKLAMA

Autopromocja

Kiedy sąd nie uwzględni roszczenia o przywrócenie do pracy >>

Wszczęcie sporu przed sądem pracy

REKLAMA

Proces sądowy w każdej sprawie pracowniczej inicjuje powód żądający udzielenia mu przez sąd ochrony jego praw. Na nim spoczywa też obowiązek wskazania pozwanego, który staje się jego przeciwnikiem procesowym. Osoby te mają sprzeczne interesy. Powód domaga się zadośćuczynienia jego roszczeniu przez pozwanego, a nie mogąc tego osiągnąć na drodze polubownej, wstępuje na drogę sądową.

Powód ma obowiązek przedstawienia podstawy faktycznej swojego powództwa, czyli opisania zdarzeń będących źródłem jego żądania. Samo twierdzenie powództwa nie wystarczy sądowi do uznania, że jest ono prawdziwe. Niezbędne jest udowodnienie tego twierdzenia przez świadków, za pomocą dokumentów bądź przesłuchania stron. Warto podkreślić, że przy wyrokowaniu sąd ustali taki stan faktyczny, jaki wyniknie ze złożonych przez strony dowodów. Sąd nie ma obowiązku samodzielnego poszukiwania dowodów, z wyjątkiem szczególnych przypadków, takich jak m.in. nieporadność strony działającej bez pełnomocnika.

WAŻNE!

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Bierna postawa strony może doprowadzić do przegranej. Nie ma więc znaczenia, po której stronie sporu sądowego się pozostaje, gdyż zawsze należy aktywnie uczestniczyć w procesie i przedstawiać dowody na poparcie swoich twierdzeń.

W przepisach prawa pracy istnieją wyjątki od zasady zawartej w art. 6 k.c. i określa się je jako odwrócenie ciężaru dowodu. W takiej sytuacji z powoda na pozwanego przenosi się obowiązek wykazania sądowi swoich racji, co ilustrują poniższe przykłady.

Jak zaskarżyć ugodę zawartą przed sądem pracy >>

Rozwiązanie stosunku pracy

Zwolnienie pracownika z pracy w trybie dyscyplinarnym najczęściej kończy się sporem w sądzie. Spór wszczyna pracownik, a mimo to nie musi udowadniać, że nie naruszył w ciężki sposób spoczywających na nim obowiązków. Obowiązek wykazania prawdziwości przyczyny zwolnienia spoczywa na pozwanym pracodawcy. Stanowisko to podzielił Sąd Najwyższy w wyroku z 6 lutego 1997 r., w którym stwierdził, że jeżeli pracownik zwolniony z pracy w trybie dyscyplinarnym wystąpi do sądu o odszkodowanie albo o przywrócenie do pracy, ciężar udowodnienia faktów potwierdzających ciężkie naruszenie obowiązków przez pracownika spoczywa na pracodawcy. Pracodawca będzie musiał dodatkowo udowodnić winę umyślną lub co najmniej rażące niedbalstwo pracownika w naruszeniu jego podstawowych obowiązków (I PKN 68/96). Tego rodzaju działanie pracodawcy jest niezbędne, aby sąd uznał, że pracodawca był uprawniony do rozwiązania z pracownikiem umowy bez wypowiedzenia.


W razie sporu z powodu rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę na czas nieokreślony to pracodawca ma obowiązek wykazania, że decyzja ta była uzasadniona oraz że przyczyny wskazane w uzasadnieniu rozwiązania umowy faktycznie miały miejsce. Rolą pracownika (w procesie – powoda) będzie wykazanie, że wypowiedzenie jest nieuzasadnione (wyrok SN z 8 marca 1977 r., I PRN 17/77). Podstawą powództwa pracownika o odszkodowanie lub przywrócenie do pracy będzie art. 45 k.p., a pracodawca powinien dołożyć starań, aby wykazać przed sądem, że jego decyzja była prawidłowa.

Nieprawidłowa dokumentacja pracownicza

Pracodawca jest zobowiązany do prowadzenia dokumentacji pracowniczej, obejmującej co najmniej ewidencję czasu pracy, listę obecności i listę płac. Należyte prowadzenie tej dokumentacji ma istotne znaczenie, ponieważ służy ona jako dowód przed sądem pracy w sporach o zapłatę za nadgodziny bądź zaległe wynagrodzenie. Sąd Najwyższy w wyroku z 14 maja 1999 r. stwierdził, że pracodawca, który wbrew obowiązkowi nie prowadzi list obecności, list płac ani innej dokumentacji ewidencjonującej czas pracy pracownika i wypłacanego mu wynagrodzenia, musi liczyć się z tym, że na nim będzie spoczywał ciężar udowodnienia nieobecności pracownika, jej rozmiaru oraz wypłaconego wynagrodzenia (I PKN 62/99).

Właściwość sądu w sprawach z zakresu prawa pracy >>

WAŻNE!

Dbałość w prowadzeniu dokumentacji pracowniczej może często decydować o wygranej pracodawcy w sądzie pracy. Zaniechania w tym zakresie w trakcie procesu nie są z reguły możliwe do naprawienia.

Sąd Najwyższy w wyroku z 23 listopada 2001 r. podniósł, że nie można przyjąć, iż ciężar dowodu w zakresie czasu pracy obarcza wyłącznie pracownika, który dochodzi roszczeń z tym związanych (I PKN 678/00). To pracodawca jest zobowiązany prowadzić ewidencję czasu pracy z uwzględnieniem pracy w godzinach nadliczbowych, którą udostępnia na żądanie pracownika. A zatem sąd powinien wymagać od pracodawcy przedłożenia takiej dokumentacji, a w przypadku jej braku uzyskać szczegółowe wyjaśnienia odnośnie do zgłaszanych przez pracowników roszczeń. Najprostszym sposobem obrony przed niezasadnymi roszczeniami pracownika jest przedkładanie na żądanie sądu prawidłowo prowadzonej dokumentacji odzwierciedlającej rzeczywisty stan rzeczy.

Szkoda w powierzonym mieniu

Do odwrócenia ogólnej reguły ciężaru dowodu dochodzi również przy powierzeniu mienia pracownikowi. Powstanie szkody w mieniu skutkuje obowiązkiem jej naprawienia. Przepisy ustanawiają domniemanie, że to pracownik ponosi pełną odpowiedzialność za powierzone mu mienie. Jest to korzystne dla pracodawcy, ponieważ to on inicjuje spór sądowy w sprawie o naprawienie szkody. Zadanie pracodawcy sprowadza się do wykazania przed sądem wielkości szkody oraz prawidłowego powierzenia mienia pracownikowi, na pracowniku zaś spoczywa obowiązek wykazania, że szkoda powstała nie z jego winy, lecz wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia. Odwrócenie ciężaru dowodu na niekorzyść pracodawcy zachodzi, gdy pracownik wytoczy powództwo z tytułu nierównego traktowania w zatrudnieniu na podstawie art. 183b § 1 k.p.

Podstawa prawna:

Orzecznictwo:

  • wyrok SN z 6 lutego 1997 r. (I PKN 68/96, OSNP 1997/18/339),
  • wyrok SN z 8 marca 1977 r. (I PRN 17/77, PiZS 1978/5/70),
  • wyrok SN z 14 maja 1999 r. (I PKN 62/99, OSNP 2000/15/579),
  • wyrok SN z 23 listopada 2001 r. (I PKN 678/00, OSNP-wkł. 2002/7/9).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

REKLAMA

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

Zmiana branży w 2025 – od czego zacząć i gdzie znaleźć ogłoszenia pracy?

Rynek pracy, jaki znaliśmy, właśnie przestaje istnieć. Dzieje się to na naszych oczach i tak naprawdę tempo zmian jest znacznie szybsze, niż przypuszczali eksperci. Choć brzmi to aż nadto dramatycznie, to jednak nie można zaprzeczyć, że wielu pracowników zmaga się aktualnie z poważnymi problemami zawodowymi, a pracodawcy dwoją się i troją, aby stworzyć nowe systemy zarządzania w rzeczywistości AI. Niektóre zawody już przestają istnieć lub przechodzą intensywne zmiany, u podstaw których znajdziemy wdrożenie czata GPT do codziennych obowiązków. Dla niektórych osób jedynym rozwiązaniem okazała się zmiana pracy, dla innych w grę wchodzi tylko zmiana branży. Przebranżowienie to współczesny odpowiednik ucieczki z tonącego statku - tylko w tym wypadku pracownik sam buduje swoją szalupę ratunkową. Zatem jak aktualnie wygląda temat zmiany branży? Jakie są powody? W którą stronę iść i gdzie szukać nowych zawodowych wyzwań?

REKLAMA

Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Do kiedy jest nabór firm i instytucji do pilotażu skróconego tygodnia pracy?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. Do kiedy trwa nabór firm i instytucji do projektu?

REKLAMA