Niższe składki za matki powracające do pracy

Wśród wielu należności, które pracodawcy muszą wnosić do ZUS za swoich pracowników, są składki na Fundusz Pracy (FP) oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP). Pracodawcy muszą je opłacać w tych samych terminach co składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz wykazywać w jednej deklaracji rozliczeniowej.

Opłacanie składek na FP i FGŚP

Składka na Fundusz Pracy wynosi 2,45% podstawy jej wymiaru i jest opłacana za pracowników, którzy uzyskują w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, a w przypadku gdy jest to ich pierwszy rok zatrudnienia – 80% tego wynagrodzenia. Natomiast składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wynosi 0,10% podstawy wymiaru i jest opłacana za wszystkich pracowników, niezależnie od wysokości ich zarobków.

Jak rozliczać składki za osobę pobierającą zasiłek macierzyński >>

Podstawa naliczenia składki na FP oraz FGŚP to ta sama podstawa, od której odprowadza się składkę emerytalną i rentową. Jest jednak jeden wyjątek. Otóż podstawa wymiaru tych składek nie jest ograniczana do 30-krotności przeciętnego wynagrodzenia. Po osiągnięciu tego limitu pracodawca nadal opłaca składki na FP oraz FGŚP.

Ulga w opłacaniu składek

Od 1 stycznia 2009 r. pracodawcy nie muszą opłacać składek na FP oraz FGŚP za pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego. Zwolnienie to uregulowane jest odpowiednio w art. 104a ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz art. 9a ustawy z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Przepisy te stosuje się również do pracowników powracających z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub z dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Ulga w opłacaniu składek na FP oraz FGŚP ma swój maksymalny czasowy wymiar. Wynosi on 36 miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po powrocie z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub z urlopu wychowawczego.

Przychód ze stosunku pracy

Zwolnienie z opłacania składek przysługuje pracodawcy tylko w stosunku do pracowników w rozumieniu Kodeksu pracy. Oznacza to, że za pracownicę zatrudnioną np. w ramach umowy-zlecenia, która powróci z urlopu macierzyńskiego nie przysługuje 36-miesięczne zwolnienie z obowiązku z opłacania składek na FP oraz FGŚP.

Zleceniobiorcy - zasady opłacania składek na Fundusz Pracy >>

Może się zdarzyć, że pracodawca zatrudnia swojego pracownika w ramach stosunku pracy i dodatkowo na podstawie umowy-zlecenia, umowy agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia. W takim przypadku zwolnienie z opłacania składek na FP oraz FGŚP przysługuje mu wyłącznie w odniesieniu do wypłaconego pracownikowi przychodu ze stosunku pracy. Przychód wypłacony z tytułu umowy cywilnoprawnej nie jest zwolniony z obowiązku opłacenia wspomnianych składek. W związku z tym pracodawca musi od takiego przychodu zawsze opłacić składkę na FGŚP, a obowiązek opłacenia składki na FP zależy od tego, czy pracownik uzyskuje w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Należy jednak podkreślić, że do tego limitu wlicza się również przychód z umowy o pracę. Tak więc pracodawca musi zapłacić składkę na FP od przychodu z umowy cywilnoprawnej wykonywanej dodatkowo przez pracownika powracającego z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego, jeśli w danym miesiącu suma tego przychodu oraz przychodu z tytułu stosunku pracy równa jest co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę (80% tego wynagrodzenia – w przypadku pracownika w pierwszym roku pracy).

Sumowanie okresów ulgi

Okres 36 miesięcy zwolnienia z opłacania składek na FP oraz FGŚP należy liczyć od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zakończenie urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego. W przypadku gdy bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego pracownica korzysta z urlopu wychowawczego, 36-miesięczny okres zwolnienia liczy się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zakończenie urlopu wychowawczego. W praktyce mogą jednak wystąpić bardziej skomplikowane sytuacje.

Czy pracownika, który wrócił z urlopu ojcowskiego, obejmuje zwolnienie z opłacania składek na FP i FGŚP >>

Może się zdarzyć, że pracownica bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego powraca do pracy, a na urlop wychowawczy idzie dopiero po jakimś czasie. W takim przypadku 36 miesięcy zwolnienia z opłacania składek na FP oraz FGŚP liczy się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zakończenie urlopu macierzyńskiego do miesiąca, w którym nastąpiło rozpoczęcie urlopu wychowawczego. Jeśli przed skorzystaniem pracownicy z urlopu wychowawczego pracodawca nie wykorzystał pełnego 36-miesięcznego zwolnienia, pozostały okres może wykorzystać po jej powrocie z wychowawczego. Ale jest możliwa jeszcze inna sytuacja. Pracownica może być na urlopie wychowawczym dzielonym na kilka części, a pracować pomiędzy kolejnymi częściami tego urlopu. W takim przypadku okres zwolnienia z opłacania składek liczy się od pierwszego dnia miesiąca następującego po powrocie z danej części urlopu do miesiąca rozpoczęcia kolejnej części urlopu wychowawczego. Okresy zwolnienia z opłacania składek przypadające pomiędzy okresami urlopów podlegają sumowaniu, a więc łącznie nie mogą przekroczyć 36 miesięcy.

Przykład

Pracownica przebywa obecnie na urlopie macierzyńskim. Urlop ten zostanie wykorzystany w całości 24 stycznia 2011 r. Od 25 stycznia 2010 r. zamierza wrócić do pracy na ponad 5 miesięcy, a od 1 lipca 2011 r. chciałaby skorzystać z 3-miesięcznego urlopu wychowawczego. Po jego wykorzystaniu zamierza ponownie wrócić do pracy (tym razem na 8 miesięcy). Od 1 czerwca 2012 r. chciałaby wziąć jeszcze 3 miesiące wychowawczego, a następnie powrócić na stałe do pracy. Pracodawca zatrudniający pracownicę będzie zwolniony z opłacania za nią składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w następujących okresach:
– od 1 lutego 2011 r. do 30 czerwca 2011 r. (5 miesięcy),
– od 1 października 2011 r. do 31 maja 2012 r. (8 miesięcy),
– od 1 września 2012 r. do 31 lipca 2014 r. (23 miesiące).

Podstawa prawna:

• art. 104a ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (DzU z 2008 r. nr 69, poz. 415 ze zm.),
• art. 9a ustawy z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (DzU nr 158, poz. 1121 ze zm.).