Jak uchylić mandat karny nałożony przez inspekcję pracy

Niekiedy po przeprowadzeniu kontroli inspektor pracy nakłada na osoby nieprzestrzegające przepisów prawa pracy mandat karny. W 2009 r. inspektorzy pracy nałożyli na sprawców wykroczeń w sumie ponad 20 tys. mandatów, a średnia wysokość mandatu wynosiła 1236 zł.

Mandat karny jest stosowany w sytuacjach, kiedy popełnienie wykroczenia jest bezsporne i można poprzestać na wymierzeniu grzywny w niższej wysokości. Grzywny orzekane w 2009 r. przez sądy były średnio o ponad 700 zł wyższe od grzywien nakładanych w drodze mandatu. Jednak zdarza się, że osoba, której inspektor pracy zarzuca popełnienie wykroczenia nieopatrznie przyjmuje mandat, a z czasem zaczyna mieć wątpliwości, czy rzeczywiście zasłużyła na ukaranie.

Czy inspektor pracy przeprowadzający kontrolę ma prawo zamknąć zakład pracy lub jego część >>

Tryb uchylania mandatu jest określony dla wszystkich nałożonych mandatów – bez względu na to, kto je nakłada, a więc ma również zastosowanie np. do mandatów za wykroczenia drogowe.

Nałożenie mandatu i egzekucja

Inspektor pracy może nałożyć w drodze mandatu grzywnę w wysokości do 2000 zł, a w niektórych przypadkach – nawet do 5000 zł (art. 96 § 1a i 1b Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, zwanego dalej k.p.s.w.).

Każdy funkcjonariusz publiczny uprawniony do nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego, wystawiając go, ma obowiązek:

• określić wysokość kary,
• określić zarzucone wykroczenie,
• pouczyć sprawcę wykroczenia o prawie odmowy przyjęcia mandatu i o skutkach prawnych tej odmowy.

Nie można nałożyć mandatu, jeśli osoba, na którą ma być nałożony, odmówi jego przyjęcia. W takim wypadku inspekcja pracy występuje do sądu z wnioskiem o ukaranie. Jeżeli ukarany przyjmie mandat, to staje się on prawomocny i podlega egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Grzywna nakładana mandatem przez inspektora pracy stanowi dochód budżetu państwa. Te proste zasady decydują o tym, że dla organów państwa korzystniejsze jest nakładanie grzywny w formie mandatu niż wdrażanie kosztownego i czasochłonnego postępowania przed sądem.