Jak rozliczać składki za osobę pobierającą zasiłek macierzyński

Gdy zasiłek wypłaca płatnik składek

Płatnik składek (pracodawca, zleceniodawca), który wypłacił zasiłek macierzyński, musi:

• wypłacić zasiłek macierzyński,
• wykazać ten zasiłek w dokumentach rozliczeniowych (w raporcie ZUS RSA i deklaracji ZUS DRA),
• naliczyć składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od zasiłku (w raporcie ZUS RCA).

Czy pracownik łączący korzystanie z dodatkowego urlopu macierzyńskiego z wykonywaniem pracy ma prawo do zasiłku chorobowego

Dodatkowo taki płatnik może (nie jest to obowiązek) naliczyć należne mu wynagrodzenie z tytułu dokonania wypłaty zasiłku macierzyńskiego. Takie wynagrodzenie wynosi 0,1% prawidłowo ustalonej kwoty zasiłku (brutto). Należy je wykazywać w deklaracji rozliczeniowej, pomniejszając w ten sposób kwotę składek na ubezpieczenia społeczne do zapłaty. Wynagrodzenie w wysokości 0,1% wypłaconego zasiłku można potrącić wyłącznie w deklaracji za miesiąc, w którym został wypłacony zasiłek.

Polecamy: Nowe prawa rodziców – zasiłki, urlopy, zwolnienia (książka)

Jeśli płatnik nie wykazał należnego mu wynagrodzenia z tytułu wypłaty zasiłków w deklaracji za miesiąc, w którym dokonał tej wypłaty, nie może go rozliczyć w deklaracjach za inne miesiące.

Płatnik, który jest zobowiązany do wypłaty zasiłku macierzyńskiego i rozliczania od niego należnych składek, powinien stosować poniższe zasady:

• jeśli wypłaca zasiłek macierzyński w innym miesiącu niż miesiąc, za który przysługuje zasiłek, raport ZUS RSA powinien złożyć dopiero za miesiąc, w którym zasiłek został wypłacony, ale raport ZUS RCA (zerowy) już za miesiąc, za który przysługuje zasiłek macierzyński,
• jeśli pracownica otrzyma zbyt niski zasiłek macierzyński, jego wyrównanie nie powoduje konieczności korygowania dokumentów rozliczeniowych; w tym przypadku wyrównanie zasiłku należy uwzględnić zarówno w ZUS RSA, jak i w ZUS RCA (jako podstawę wymiaru składek) składanych za miesiąc, w którym wyrównanie zostało wypłacone,
• zasiłek macierzyński należy wypłacać, wykazywać w ZUS RSA i rozliczać od niego składki w ZUS RCA tylko w okresie trwania tytułu do ubezpieczeń (po ustaniu tytułu do ubezpieczeń wypłatę zasiłku i obowiązek rozliczania od niego składek przejmuje ZUS),
• jeśli pracownica urodzi dziecko podczas urlopu wychowawczego, ma prawo do zasiłku macierzyńskiego (ale nie do urlopu macierzyńskiego) od dnia porodu,
• jeśli pracownica urodzi dziecko podczas urlopu bezpłatnego, ma prawo do części urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego za okres przypadający po zakończeniu urlopu bezpłatnego (gdy cały okres, za jaki przysługiwałby urlop macierzyński, przypada w czasie urlopu bezpłatnego, pracownica nie ma prawa do urlopu ani do zasiłku macierzyńskiego).

Podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego

Agnieszka K. pracująca na podstawie umowy zlecenia (zgłoszona do ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 00), urodziła dziecko 13 września 2010 r. Od tego dnia ma prawo do zasiłku macierzyńskiego za 140 dni, tj. do 30 stycznia 2011 r. Umowa zlecenia została zawarta tylko do końca 2010 r. Zleceniodawca ma obowiązek wypłacić zasiłek macierzyński od 13 września do 31 grudnia 2010 r., a od 1 stycznia 2011 r. wypłatę przejmie ZUS.

Termin wypłaty wynagrodzeń (w którym zakład zleceniodawcy wypłaca również zasiłki z ubezpieczenia społecznego), przypada do 10. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. W tym terminie Agnieszka K. otrzymuje również przychód z tytułu wykonywania umowy zlecenia i zasiłek macierzyński – należne za poprzedni miesiąc. Jedynie zasiłek macierzyński za grudzień br. otrzyma do końca tego miesiąca, tj. przed rozwiązaniem umowy zlecenia.

Za wrzesień 2010 r. zleceniodawca powinien złożyć za Agnieszkę K.:

• raport ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 00 (zleceniobiorca), rozliczając w nim składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od wynagrodzenia wypłaconego we wrześniu za sierpień br.,
• raport ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 12 40 00 (osoba pobierająca zasiłek macierzyński), wykazując w nim zerową podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz zerowe kwoty tych składek.

Za październik 2010 r. zleceniodawca powinien złożyć za Agnieszkę K.:

• raport ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 00, rozliczając w nim składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od wynagrodzenia wypłaconego za pracę na zlecenie wykonywaną od 1 do 12 września 2010 r., które zostało wypłacone w październiku br.,
• raport ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 00, wykazując w nim okres niezdolności do pracy, za który w październiku zostanie wypłacony zasiłek macierzyński (tj. od 13 do 30 września 2010 r.), kod świadczenia/przerwy 311 (zasiłek macierzyński) oraz kwotę wypłaconego zasiłku,
• raport ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 12 40 00, rozliczając w nim składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od zasiłku macierzyńskiego wypłaconego w październiku za okres od 13 do 30 września 2010 r.

Za listopad i grudzień 2010 r. zleceniodawca powinien złożyć za Agnieszkę K.:

• raporty ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 00, wykazując w nich okres, za jaki został wypłacony zasiłek macierzyński w tym miesiącu i wysokość wypłaconego zasiłku,
• raporty ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 12 40 00, rozliczając w nich składki od zasiłku macierzyńskiego wypłaconego w tych miesiącach.

Od 1 stycznia 2011 r. wypłatę zasiłku macierzyńskiego przejmie ZUS. Również ZUS będzie musiał sporządzić za zleceniobiorcę raport ZUS RCA i rozliczyć w nim składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od zasiłku należnego od 1 do 30 stycznia 2011 r.

Zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia