REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Tworzenie związku zawodowego przez pracowników - obowiązki pracodawców

Ewa Drzewiecka

REKLAMA

Pracodawcy, który przeszkadza w utworzeniu zgodnie z prawem organizacji związkowej lub nie dopełnia obowiązku poboru składek związkowych, grozi grzywna lub kara ograniczenia wolności.

Obowiązki pracodawcy przy tworzeniu związku zawodowego można podzielić na trzy grupy. Dotyczą one ochrony pracowników przed zwolnieniem, zakazu dyskryminacji oraz umożliwiania związkowi funkcjonowania w zakładzie pracy.

REKLAMA

Autopromocja

Szczególna ochrona założycieli związku

Związek zawodowy powstaje na podstawie uchwały o jego utworzeniu podjętej przez co najmniej 10 osób uprawnionych do tworzenia związków. Osoby te uchwalają statut i wybierają komitet założycielski złożony z 3–7 osób (art. 12 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, zwanej dalej ustawą). W zasadzie jego jedynym zadaniem jest doprowadzenie do rejestracji związku. Natomiast dla pracodawcy istotne jest to, że przez 6 miesięcy od dnia utworzenia komitetu założycielskiego zakładowej organizacji związkowej, nie więcej niż 3 pracownikom imiennie wskazanym uchwałą komitetu, przysługuje tzw. szczególna ochrona stosunku pracy (art. 32 ust. 7 ustawy). Polega ona na tym, że pracodawca bez zgody komitetu nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tymi pracownikami czy zmienić jednostronnie na niekorzyść warunków pracy lub płacy (czyli wręczyć wypowiedzenie zmieniające, o którym mowa w art. 42 k.p.). Jeżeli w okresie przed rejestracją związku zostaną wybrani członkowie zarządu, to ochrona nadal przysługuje komitetowi założycielskiemu, gdyż to on jest wówczas uprawniony do reprezentacji nowo powstałego związku. Natomiast ochrona stosunku pracy pracowników wybranych rozpoczyna się od dnia rejestracji związku (wyrok SN z 16 stycznia 1996 r., I PRN 85/95).

W praktyce pracownicy często tworzą strukturę związkową już przy istniejącym związku. W takiej sytuacji zasady powstawania nowej jednostki określa statut tego związku. Osoby zakładające związek nie zawsze tworzą wówczas komitet założycielski, lecz tymczasowy organ nowej jednostki związkowej. Jednak podlegają one ochronie szczególnej przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy na takich samych zasadach, jak członkowie komitetu (wyrok SN z 13 kwietnia 2000 r., I PKN 597/99).

Związki zawodowe w firmie >>

Zakaz dyskryminacji

Zarówno z przepisów Kodeksu pracy, jak i ustawy o związkach zawodowych wynika nakaz równego traktowania pracowników bez względu na ich przynależność do związków zawodowych albo brak tej przynależności (tzw. negatywna wolność związkowa).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zakaz dyskryminacji dotyczy:

  • przyjmowania do pracy,
  • zwalniania,
  • ustalania warunków pracy i płacy,
  • dostępu do szkoleń.

Pracodawca, który dopuści się dyskryminacji, naraża się na odpowiedzialność z tytułu przestępstwa wskazanego w art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy oraz na wypłatę odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie w wyniku przegranego procesu przed sądem pracy. Odszkodowanie i grzywna są niezależne od siebie.

Należy podkreślić, że ciężar dowodu w sprawach o dyskryminację spoczywa na pracodawcy. Osoba dyskryminowana ma jedynie obowiązek podania w pozwie do sądu czynnika dyskryminacji i uprawdopodobnienia, że dyskryminacja miała miejsce. Jest to o tyle istotne, że w praktyce niekiedy pracodawcy podejmują starania, aby zwolnić lub skłonić do odejścia z pracy pracowników, którzy zakładają związki zawodowe.


WAŻNE!

Przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę musi być faktyczna i konkretna, a dodatkowo zgodna z zasadami współżycia społecznego i ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa pracodawcy do wypowiedzenia.

Przykład

Wśród pracowników, którzy założyli organizację związkową, są osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę na czas określony, zawierającej klauzulę o możliwości jej wcześniejszego wypowiedzenia. Pracodawca wypowiedział te umowy w formie kary za założenie związku. Takie postępowanie jest niezgodne z zasadami współżycia społecznego i ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa pracodawcy do wypowiedzenia. W wyniku tego każdy z pracowników złożył pozew w sądzie, powołując się na art. 5 k.p.

Pomoc w funkcjonowaniu związku

Pracodawca na warunkach określonych w umowie jest zobowiązany udostępnić zakładowej organizacji związkowej pomieszczenia i urządzenia techniczne niezbędne do wykonywania działalności związkowej. Związkowi oraz pracodawcy przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy z roszczeniem wynikającym z niewykonania lub nienależytego wykonania tej umowy (art. 33 ust. 1 i 2 ustawy). Umowa może mieć dowolną formę, lecz do celów dowodowych wskazana jest forma pisemna.

W praktyce udostępnianie pomieszczeń i urządzeń następuje:

  • nieodpłatnie (np. na podstawie umów użyczenia),
  • odpłatnie (na podstawie umów najmu, dzierżawy itp.),
  • w sposób mieszany (np. część składników majątkowych jest użyczana nieodpłatnie, część wynajmowana, dzierżawiona).

Decyzję w tej sprawie wspólnie podejmują związki i pracodawca.

Obowiązki pracodawcy wobec związku zawodowego >>

REKLAMA

Pracodawca na pisemny wniosek zakładowej organizacji związkowej i za pisemną zgodą pracownika jest zobowiązany także do pobierania z wynagrodzenia pracownika składkę związkową w zadeklarowanej przez niego wysokości, na zasadach potrąceń dobrowolnych, o których mowa w art. 91 § 1 k.p. Brak takiej zgody lub cofnięcie jej przez pracownika zwalnia pracodawcę od pobierania składki z wynagrodzenia danego pracownika. Kwoty pobranych składek należy niezwłocznie przekazywać na rachunek bankowy wskazany przez zakładową organizację związkową (art. 331 ustawy).

Osoby, które zajmują kierownicze czy samodzielne stanowiska w firmie i są uprawnione do podejmowania decyzji związanych ze sprawami pracowniczymi lub funkcjonowaniem związków zawodowych, ponoszą odpowiedzialność (grzywna albo kara ograniczenia wolności) w razie popełnienia przestępstw wskazanych w art. 35 ust. 1 ustawy.

Do przestępstw zagrożonych karą ograniczenia wolności lub grzywny należą:

  • przeszkadzanie w utworzeniu zgodnie z prawem organizacji związkowej,
  • utrudnianie wykonywania działalności związkowej prowadzonej zgodnie z przepisami ustawy,
  • dyskryminowanie pracownika z powodu przynależności do związku zawodowego, pozostawania poza związkiem zawodowym lub wykonywania funkcji związkowej,
  • niedopełnianie obowiązków:

– poboru i przekazywania składek,

– zwolnienia od pracy działacza organizacji międzyzakładowej,

– niedoinformowania o przejściu zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę.

Podstawa prawna:

  • wyroki Sądu Najwyższego z:

– 16 stycznia 1996 r. (I PRN 85/95, OSNP 1997/1/9),

– 13 kwietnia 2000 r. (I PKN 597/99, OSNP 2001/21/639).

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracodawca wyśle Cię na urlop nie pytając o zdanie, nie możesz się sprzeciwić

Pracodawca może wysłać Cię na urlop nie pytając o zdanie. Zastanawiasz się jak to możliwe, skoro prawo pracy z założenia ma chronić pracownika. Okazuje się, że jest taka możliwość i nie będzie to naruszenie przepisów prawa pracy.

Coraz większe bezrobocie w Polsce. W styczniu po raz kolejny wzrosła liczba osób zarejestrowanych w urzędach pracy

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej szacuje, że w styczniu 2025 r. stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 5,4 proc. To więcej niż w grudniu 2024 r. Resort jednak zapewnia, że sytuacja na rynku pracy w pierwszym miesiącu 2025 r. była stabilna.

Boże Ciało 2025 – kiedy wypada? [DATA]

Kiedy jest Boże Ciało w tym roku? Data Bożego Ciała w 2025 roku wypada w środku czerwca. Ile dni wolnych można otrzymać? Czy trzeba brać urlop wypoczynkowy? Już teraz zaplanuj długi weekend czerwcowy.

Długie weekendy 2025 [KALENDARZ]

Teraz jest dobry czas na zaplanowanie długich weekendów w 2025 roku. 7 długich weekendów, które wypadają w tym roku, pozwala na dłuższy odpoczynek od pracy bez wykorzystywania urlopu wypoczynkowego lub z wykorzystaniem tylko jednego dnia urlopu. Kiedy wypadają w tym roku? Oto kalendarz długich weekendów 2025.

REKLAMA

Rodzice najczęściej wybierają świadczenie Aktywnie w żłobku. Wsparcie z ZUS może wynieść nawet 1900 zł miesięcznie

ZUS od początku działania programu Aktywny Rodzic wypłacił ponad 1,1 mld zł. Program obejmuje trzy świadczenia "aktywnie w domu", "aktywni rodzice w pracy" i "aktywnie w żłobku". Rodzice najczęściej decydują się na wsparcie żłobkowe, na które ZUS do tej pory przekazał łącznie 688 mln zł.

5 przykazań HR na 2025 rok

Co czeka działy HR w 2025 roku? Artykuł zawiera najważniejsze tematy, z którymi trzeba zmierzyć się w najbliższych miesiącach. Należą do nich: zmiany w komunikacji i digitalizacja procesów kadrowych, zaangażowanie więcej sztucznej inteligencji, wyrównywanie kompetencji cyfrowych pomiędzy pokoleniami, przygotowania do dyrektywy o równości płac. Oto 5 przykazań HR na 2025 rok.

Zwolnienia grupowe 2025 [który pracodawca może zwolnić, kogo i z jakich przyczyn, jaka odprawa]

Zwolnienia grupowe to specyficzny sposób rozwiązania umów o pracę z większą ilością pracowników. Do przeprowadzenia takich zwolnień mają prawo pracodawcy spełniający określone wymogi - muszą mieć odpowiednio wysoki poziom zatrudnienia, a zwolnienie musi mieć określone przyczyny i być przeprowadzone w określonym czasie. Także nie każdy pracownik może być objęty zwolnieniem grupowym.

Co daje orzeczenie 02-P w 2025 r.? [Przykład]

Co oznacza symbol 02-P w orzeczeniu o niepełnosprawności i do czego uprawnia w 2025 r.? W dużej mierze pomoc będzie zależała od posiadanego stopnia niepełnosprawności. Jakie są aktualne przepisy?

REKLAMA

Świadczenie rehabilitacyjne 2025 - jakie dokumenty?

Jakie dokumenty potrzebne są do świadczenia rehabilitacyjnego w 2025 roku? Wniosek o świadczenie rehabilitacyjne składa się na druku ZNp-7. Ile trwa pobieranie świadczenia rehabilitacyjnego z ZUS?

Świadczenie rehabilitacyjne 2025 – ile wynosi w I kwartale? Wskaźnik waloryzacji podstawy wymiaru to 100,2% [Wyliczenia]

Ile wynosi świadczenie rehabilitacyjne w I kwartale 2025 roku? Wskaźnik waloryzacji podstawy wymiaru na potrzeby wyliczenia wysokości świadczenia rehabilitacyjnego za każdy dzień niezdolności do pracy od stycznia do marca 2025 roku został określony na poziomie 100,2%. Artykuł zawiera przykładowe wyliczenie.

REKLAMA