REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasady orzekania o niezdolności do pracy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Emilia Derucka

REKLAMA

Renta z tytułu niezdolności do pracy jest świadczeniem mającym wynagrodzić osobie ubezpieczonej utratę możliwości zarobkowania. Jej uzyskanie jest uzależnione m.in. od wydania orzeczenia o niezdolności do pracy.

Niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Niezdolność do pracy może być częściowa (jeśli osoba utraciła w znacznym stopniu zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji) lub całkowita (jeśli nastąpiła jej utrata do wykonywania jakiejkolwiek pracy).

REKLAMA

REKLAMA

Z kolei zarówno częściowa, jak i całkowita niezdolność do pracy może być ustalona jako:

  • trwała (jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy) lub
  • okresowa (jeśli według wiedzy medycznej istnieją rokowania odzyskania zdolności do pracy).

Niezdolność od pracy stwierdza lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS, wydając odpowiednie orzeczenie.

Czy ZUS ZLA wystawione w trakcie wcześniej orzeczonej niezdolności do pracy stanowi podstawę do wypłaty zasiłku opiekuńczego>>

REKLAMA

W orzeczeniu tym stwierdza się:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • stopień niezdolności do pracy,
  • datę powstania niezdolności,
  • trwałość lub przewidywany okres niezdolności do pracy,
  • związek przyczynowy niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi okolicznościami,
  • niezdolność do samodzielnej egzystencji,
  • celowość przekwalifikowania zawodowego.

Jeżeli nie ma możliwości ustalenia daty powstania niezdolności do pracy, natomiast ustalono okres, w którym ona powstała, za datę powstania niezdolności przyjmuje się datę końcową tego okresu. Jeśli nie ma możliwości ustalenia ani daty, ani okresu powstania niezdolności do pracy, za datę jej powstania przyjmuje się datę zgłoszenia wniosku o świadczenie.

Orzeczenie o niepełnosprawności a kontynuacja zatrudnienia>>

Przykład

Ubezpieczona Maria T. złożyła 21 września 2009 r. wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Po skierowaniu na badanie lekarz orzecznik ustalił, że niezdolność do pracy powstała w 2008 r. Ponieważ 2008 r. obejmuje okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 r., za datę powstania niezdolności do pracy w tym przypadku należy przyjąć ostatni dzień okresu, tj. 31 grudnia 2008 r.


Orzeczenie lekarza orzecznika

Po złożeniu w ZUS wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy komórka organizacyjna danego oddziału przekazuje sprawę do wydziału orzecznictwa lekarskiego wraz z wnioskiem o wydanie orzeczenia przez lekarza orzecznika ZUS. Następnie wydział orzecznictwa przekazuje całą dokumentację do głównego lekarza orzecznika w danym oddziale ZUS.

Główny lekarz orzecznik dokonuje wówczas analizy, czy zebrana dokumentacja jest wystarczająca do wydania orzeczenia. Decyduje on o tym:

  • czy konieczne jest przeprowadzenie bezpośredniego badania osoby zainteresowanej,
  • czy wystarczająca w tym zakresie jest sama dokumentacja medyczna i zawodowa,
  • czy trzeba uzupełnić dokumentację,
  • czy muszą być przeprowadzone badania przez lekarza konsultanta lub psychologa,
  • czy należy zlecić np. w danym przypadku obserwację szpitalną.

Warto zaznaczyć, że istnieje możliwość przeprowadzenia badania w miejscu pobytu osoby ubiegającej się o świadczenie, pod warunkiem że stan jej zdrowia, stwierdzony w zaświadczeniu lekarskim, uniemożliwia osobiste zgłoszenie się na badanie. Na takie badanie konieczna jest zgoda osoby, w stosunku do której ma być wydane orzeczenie o niezdolności do pracy.

Przepisy pozwalają na wydanie orzeczenia o niezdolności do pracy na podstawie samej dokumentacji medycznej i zawodowej (bez przeprowadzania bezpośredniego badania osoby ubiegającej się o świadczenie), jeśli jest ona wystarczająca do wydania orzeczenia. W pozostałych przypadkach lekarz orzecznik ZUS wydaje orzeczenie na podstawie dokumentacji dołączonej do wniosku oraz na podstawie bezpośredniego badania stanu zdrowia osoby zainteresowanej.

Czy zakład pracy może zakwestionować zwolnienie lekarskie wydane przez lekarza leczącego>>

Jeśli główny lekarz orzecznik stwierdza, że konieczne jest bezpośrednie badanie osoby ubiegającej się o świadczenia, wydział orzecznictwa lekarskiego przesyła pismem zwykłym właściwe skierowanie informujące o miejscu, dacie i godzinie tego badania. Główny lekarz orzecznik, działający w danym oddziale ZUS, przydziela określoną sprawę jednemu spośród lekarzy orzeczników.

Lekarzem orzecznikiem może być lekarz specjalista, w szczególności w zakresie:

  • chorób wewnętrznych,
  • chirurgii,
  • neurologii,
  • psychiatrii,
  • medycyny pracy,
  • medycyny społecznej

– jeśli zdobył dodatkowe przeszkolenie.


Lekarz orzecznik jedynie w wyjątkowych przypadkach, gdy zgromadzona w aktach dokumentacja nadal nie jest wystarczająca do wydania orzeczenia, może zlecić jej uzupełnienie o opinię lekarza konsultanta lub psychologa albo o wyniki badań dodatkowych lub obserwacji szpitalnej.

Lekarz orzecznik ZUS nie zawsze jest związany zakresem wniosku o stwierdzenie niezdolności do pracy. Jeśli osoba ubiegająca się o rentę z tytułu niezdolności do pracy spełnia warunki wymagane do uzyskania świadczenia rehabilitacyjnego, lekarz może orzec o okolicznościach uzasadniających przyznanie tego świadczenia. Rozporządzenie o orzekaniu o niezdolności do pracy przewiduje też sytuację odwrotną. Jeśli osoba ubiegająca się o świadczenie rehabilitacyjne nie spełnia warunków wymaganych do jego uzyskania, lekarz orzecznik orzeka o niezdolności do pracy tej osoby lub o celowości przekwalifikowania zawodowego.

Przejście z renty na emeryturę>>

Orzeczenie lekarza orzecznika sporządzane jest w 2 egzemplarzach. Jeden z nich pozostaje w aktach sprawy, a drugi otrzymuje osoba badana bezpośrednio po przeprowadzeniu badania. Nie zawsze jednak wydanie orzeczenia jest możliwe zaraz po badaniu. W takiej sytuacji, a także wówczas, gdy lekarz orzecznik orzekł wyłącznie na podstawie dokumentacji, orzeczenie jest wysyłane do osoby zainteresowanej listem poleconym za zwrotnym poświadczeniem odbioru.

W przypadku gdy lekarz orzecznik orzeka na podstawie bezpośredniego badania danej osoby, ma obowiązek poinformować ją o:

  • przysługującym jej prawie wniesienia sprzeciwu do komisji lekarskiej,
  • możliwości zgłoszenia zarzutu wadliwości orzeczenia.

Lekarz orzecznik powinien też wskazać, że pełne pouczenie o przysługujących środkach odwoławczych znajduje się na formularzu orzeczenia.

Jeśli od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS nie został wniesiony sprzeciw lub zarzut wadliwości, organ rentowy wydaje decyzję w sprawie renty na podstawie tego orzeczenia.

Podstawa prawna:

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Reforma PIP: inspektor pracy sam wyda decyzję o przekształceniu umowy w umowę o pracę. Wykonalność będzie natychmiastowa

Reforma PIP przewiduje m.in. uprawnienie inspektora pracy do wydania decyzji o przekształceniu umowy cywilnej w umowę o pracę. Wykonalność takiej decyzji będzie natychmiastowa. Aktualnie inspektorzy PIP muszą kierować się w tej sprawie do sądu. Jakie jeszcze zmiany wprowadza Projekt ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy oraz niektórych innych ustaw?

W końcu będzie ustawa o układach zbiorowych pracy. Rząd przyjął projekt

Projekt ustawy o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych został opracowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Rząd przyjął propozycję nowych przepisów. Czym są układy zbiorowe? Co wprowadza ustawa?

PIP zmieniła 3200 umów cywilnych na etaty. Po wejściu w życie nowych przepisów będzie ich dużo więcej

Będą nowe przepisy o PIP. Przewidują wyższe kary, więcej uprawnień inspektorów, kontrole zdalne. Najbardziej rewolucyjna zmian to możliwość wydawania przez inspektorów decyzji o przekształceniu umów cywilnoprawnych w etaty z natychmiastowym skutkiem – bez czekania na rozstrzygnięcie sądu.

3 miesiąc ciąży a umowa o pracę. Co mówią przepisy?

Jestem w 3 miesiącu ciąży. Z końcem września 2025 r. upływa termin, na jaki podpisałam umowę z moim pracodawcą. Czy pracodawca musi przedłużyć umowę? Jakie prawa mi przysługują?

REKLAMA

Jak można usprawiedliwić nieobecność w pracy?

Nieobecność w pracy należy usprawiedliwić. W przeciwnym razie nieusprawiedliwione nieobecności w pracy mogą skutkować nawet zwolnieniem dyscyplinarnym. Kiedy i w jaki sposób informuje się pracodawcę o nieobecności? Jak można usprawiedliwić nieobecność w pracy?

Co oznacza kod niepełnosprawności 03-L w 2025 roku?

Symbol przyczyny niepełnosprawności 03-L w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności oznacza zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu. Czy pracownicy z takim orzeczeniem mają prawo do wyższego dofinansowania z PFRON? Jakie zasiłki, świadczenia i ulgi można uzyskać w 2025 roku?

Krótszy tydzień pracy zaczyna się w głowie, nie w kalendarzu. Czy 4-dniowy tydzień pracy ma sens?

Czy wprowadzenie nowych przepisów skracających czas pracy w postaci 4-dniowego tygodnia pracy ma sens? Co trzeba zrobić w firmie, aby wprowadzenie tych rewolucyjnych zmian było skuteczne? W przeciwnym razie może tylko nasilać problem wypalenia zawodowego.

Zmiany w Kodeksie pracy 2026 - co zaliczamy do stażu pracy?

Sejm przyjął projekt zmiany Kodeksu pracy w 2026 roku. Ustawa wprowadza rewolucyjne zmiany w naliczaniu stażu pracy. Jak obecnie liczymy staż pracy? Kto skorzysta na nowych przepisach? Teraz zajmą się nimi senatorowie.

REKLAMA

O ile wzrosną składki ZUS kierowców międzynarodowych w 2026 roku? Przewoźnicy na pewno zapłacą więcej

Pod koniec sierpnia 2025 r. rząd przyjął projekt ustawy budżetowej na 2026 rok. Jednym z elementów dokumentu jest ustalenie prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. W przyszłym roku stawka ta wzrośnie o 747 zł, czyli do 9420 zł. Ta kwota ma ogromne znaczenie dla branży transportowej, bo to właśnie od niej naliczane są najczęściej składki ZUS kierowców w transporcie międzynarodowym.

Minimalne wynagrodzenie 2026 zostało ogłoszone w Dzienniku Ustaw 15 września 2025 r. Ile wyniesie brutto od 1 stycznia?

Dnia 15 września 2025 r. rozporządzenie o minimalnym wynagrodzeniu w 2026 r. zostało ogłoszone w Dzienniku Ustaw. Rada ministrów jest zobligowana do ustalenia wysokości minimalnej krajowej na 2026 r. do 15 września każdego roku. Ile wynosi nowa kwota?

REKLAMA