Prawa autorskie do utworu pracowniczego

Wyobraźmy sobie fotografa, który jest zatrudniony na stanowisku grafika, albo recepcjonistkę, opraco- wującą projekt reklamy firmy, w której pracuje, albo w końcu księgową, która - korzystając ze swoich licznych talentów - tworzy logo i okładkę czasopisma w wydawnictwie, które ją zatrudnia. Czy i wtedy pracodawca nabywa prawa autorskie do takich działań twórczych swoich pracowników?

Odpowiedź na to pytanie tkwi we właściwej interpretacji przepisu art. 12 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Po jego analizie odpowiedź na powyższe pytanie nie wydaje się już tak oczywista.

Po pierwsze, wskazany przepis opisuje wyłącznie nabycie praw autorskich majątkowych, tj. prawa do korzystania, rozporządzania utworem i pobierania z tego tytułu wynagrodzenia. Nie dotyczy on jednak praw autorskich zależnych, czyli uprawnienia do korzystania z opracowań dzieła pierwotnego (jego tłumaczeń, adap- tacji, skrótów, przeróbek itp.). W żadnym wypadku nie reguluje on również kwestii praw autorskich osobistych, które zawsze pozostają przy twórcy, w tym wypadku pracowniku. Chodzi tu m.in. o prawo do nienaruszalności treści i formy utworu, oznaczenia autorstwa utworu, rzetelnego wykorzystania utworu itp.

Po drugie, analizowany przepis wskazuje, że właścicielem praw autorskich do utworu pracowniczego jest pracodawca tylko wtedy, gdy w umowie o pracę nie ustalono inaczej. Warto zatem zajrzeć do umowy i zobaczyć, czy aby strony nie uregulowały kwestii przeniesienia praw autorskich w odmienny sposób. Może np. pracownikowi udało się wynegocjować, że prawa autorskie do stworzonego utworu pozostają przy nim?