REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak przygotować plan urlopów

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Maurycy Organa

REKLAMA

Plany urlopów są sporządzane w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania zakładu pracy przez cały rok. Plan urlopów powinien uwzględniać wszystkie rodzaje urlopów wypoczynkowych, a więc: bieżący, zaległy i uzupełniający (urlop wypoczynkowy w wyższym wymiarze, do którego pracownik nabędzie prawo w trakcie trwania roku kalendarzowego).
Plan urlopów nie może uwzględniać terminu wykorzystania urlopu na żądanie, gdyż z zasady o terminie tego urlopu decyduje jednostronnie pracownik (art. 163 § 1 Kodeksu pracy). W planie urlopów należy natomiast uwzględnić dwutygodniowy wypoczynek, czyli taką część urlopu, która obejmuje co najmniej 14 nieprzerwanych dni kalendarzowych wypoczynku.

Kiedy pracodawca ma obowiązek sporządzić plan urlopów

Urlopy wypoczynkowe powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. W pewnych sytuacjach pracodawca może jednak nie sporządzać planu urlopów, a mianowicie wówczas, gdy:

REKLAMA

Autopromocja

• u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa,

• zakładowa organizacja związkowa wyrazi zgodę na odstąpienie przez pracodawcę od obowiązku sporządzania planu urlopów.

Obowiązek sporządzenia planu urlopów mają zatem pracodawcy, u których działają związki zawodowe, które nie zgodziły się na odstąpienie od ustalania planu urlopów.

Na jaki okres i kiedy należy sporządzić plan urlopów

Przepisy nie nakazują pracodawcy sporządzania jednego planu na cały rok. Pracodawca może więc przygotować np. półroczne czy kwartalne plany urlopowe. Pracodawca może również przygotowywać plany urlopowe oddzielnie dla poszczególnych części swojego przedsiębiorstwa (np. działów, oddziałów regionalnych).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

PRZYKŁAD

Ilość pracy w administracji firmy ABC jest taka sama w ciągu całego roku. Pracodawca sporządza więc dla administracji roczne plany urlopowe. W dziale produkcji ABC zapotrzebowanie na pracę znacząco się zmienia w trakcie roku, co wynika ze zmieniającej się liczby zamówień. Nie można również z góry przewidzieć liczby zamówień, które pracodawca otrzyma w danym roku. Dla działu produkcyjnego pracodawca sporządza więc plany urlopowe trzy razy w roku, za każdym razem na 4-miesięczne okresy.

Plan urlopów powinien być sporządzony zawsze przed rozpoczęciem okresu, który ten plan obejmuje. W przypadku planów urlopowych obejmujących cały rok kalendarzowy, plan powinien być ustalony najpóźniej do 31 grudnia poprzedniego roku. Biorąc pod uwagę fakt, że pracodawca powinien uwzględniać sugestie pracowników co do terminów urlopów, dobrym rozwiązaniem jest zwrócenie się do pracowników w tej sprawie odpowiednio wcześniej.

WAŻNE!

Plan urlopów należy sporządzić przed rozpoczęciem okresu, którego plan dotyczy.

W pewnych sytuacjach może okazać się, że plan urlopów nie został ostatecznie ustalony, mimo że rozpoczął się już okres, którego ten plan ma dotyczyć. W tej sytuacji pracodawca nie może odmówić pracownikowi udzielenia urlopu na początku nowego okresu urlopowego powołując się wyłącznie na to, że plan nie został jeszcze przygotowany.

Czy konieczne są wnioski urlopowe, jeżeli sporządzono plan urlopów

Wśród specjalistów prawa pracy istnieją rozbieżności co do tego, czy fakt ustalenia planu urlopów zwalnia pracownika z obowiązku składania każdorazowo odrębnego wniosku urlopowego o udzielenie urlopu zgodnie z planem. Są w tej sprawie również rozbieżne orzeczenia Sądu Najwyższego.

Zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w uchwale z 6 marca 1980 r. (V PZP 7/79, OSNC nr 7- -8/1980, poz. 132), „prawidłowo sporządzony plan urlopów stanowi wystarczającą podstawę do tego, aby pracownik w dniu uwzględnionym w planie urlopów nie stawił się do pracy. Oddzielne zawiadomienie pracownika o terminie urlopu wypoczynkowego nie jest w takim wypadku konieczne”. Natomiast w wyroku z 5 września 1979 r. (I PRN 82/79) Sąd Najwyższy uznał, że: „istnienie u pracodawcy planu urlopów nie daje pracownikowi uprawnienia do rozpoczęcia urlopu w zaplanowanym terminie. Konieczne jest jeszcze oświadczenie przez zakład wobec pracownika woli (wyrażenie zgody), by ten w konkretnym okresie (z reguły jest to okres przewidziany w planie) urlop wykorzystał”.

W praktyce w większości przypadków pracownik, który chce skorzystać z urlopu wypoczynkowego zgodnie z planem urlopów, jest zobowiązany złożyć wniosek urlopowy. Zwolennicy pierwszego z ww. poglądów twierdzą, że wnioski urlopowe składane u pracodawców, u których funkcjonuje plan urlopów, mają wyłącznie charakter porządkowy. Zwolennicy drugiego poglądu z kolei uważają, że urlop może zostać udzielony wyłącznie po złożeniu przez pracownika stosownego wniosku niezależnie od istnienia planu urlopów.

Nie można jednoznacznie rozstrzygnąć, który z prezentowanych poglądów jest prawidłowy. Pracodawca decydując się na stosowanie jednego z możliwych rozwiązań powinien tę kwestię rozstrzygnąć jednoznacznie np. w regulaminie pracy, tj. powinien wyraźnie zaznaczyć, czy po ustaleniu planu urlopów pracownicy są zobowiązani składać odrębne wnioski urlopowe.

WAŻNE!

Pracodawca powinien ustalić w regulaminie pracy, czy pracownik powinien dodatkowo składać wniosek urlopowy, jeżeli chce skorzystać z urlopu ustalonego w planie urlopów.

Kto sporządza plan urlopów

Plan urlopów sporządza pracodawca. Pracodawca nie musi w tym zakresie uzyskiwać zgody związków zawodowych ani np. rady pracowników. Pracodawca powinien jednak uwzględniać wnioski urlopowe pracowników, jeżeli zaproponowane przez pracowników terminy wykorzystania urlopu nie będą powodować zakłóceń toku pracy (art. 163 § 1 Kodeksu pracy).

W praktyce dla pracodawców bardziej korzystne może okazać się sporządzanie planu urlopów niż rezygnowanie z tego obowiązku, gdyż pracodawca w trakcie tworzenia planu urlopów bierze jedynie pod uwagę wnioski pracowników. Natomiast w razie rezygnacji ze sporządzenia planu urlopów pracodawca ustala terminy urlopów po porozumieniu z pracownikami.

Obowiązek osiągnięcia porozumienia z pracownikami zakłada większą ingerencję pracowników w terminy urlopów niż obowiązek wzięcia pod uwagę wyłącznie wniosku pracownika.

#[BREAK]#

PRZYKŁAD

Podczas tworzenia planu urlopów rada pracowników zażądała nieplanowania urlopów pracowników w pierwszym tygodniu lipca 2009 r. z uwagi na planowane w tym terminie wybory uzupełniające do rady pracowników. Pracodawca nie ma obowiązku spełnienia żądania rady. Natomiast gdyby w zakładzie, w którym nie ma planu urlopów, pracownicy odmówili skorzystania z urlopu w pierwszym tygodniu lipca 2009 r. z uwagi na wybory do rady pracowników, pracodawca musiałby negocjować z pracownikami inny termin wykorzystania urlopu.

Po sporządzeniu planu urlopów pracodawca jest zobowiązany podać go do wiadomości pracowników w sposób przyjęty w jego firmie (art. 163 § 2 Kodeksu pracy). Może to zrobić np. przez wywieszenie planu urlopów na tablicy ogłoszeń czy rozesłanie pocztą internetową. Plan urlopów jest wiążący dla pracowników i pracodawcy od momentu ogłoszenia planu w sposób przyjęty u danego pracodawcy.

Urlopy udzielane niezależnie od planu urlopów

Niezależnie od planu urlopów pracodawca jest zawsze zobowiązany uwzględnić wnioski urlopowe następujących grup pracowników (pracodawca jest związany wnioskiem pracownika zarówno co do wymiaru, jak i terminu urlopu):

• pracownic występujących o udzielenie urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim,

• pracowników (ojców wychowujących dziecko), którzy korzystają z urlopu macierzyńskiego,

• młodocianych uczęszczających do szkół, którzy występują z wnioskiem o udzielenie urlopu podczas ferii szkolnych.

Zagrożenie

Pracownicy, która złożyła wniosek o udzielenie urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, pracodawca nie może odmówić udzielenia urlopu wypoczynkowego w terminie wskazanym przez tę pracownicę.

Pracodawca z kolei, niezależnie od planu urlopów, może skłonić pracownika do wykorzystania urlopu wypoczynkowego w terminie wskazanym przez pracodawcę:

• w okresie wypowiedzenia umowy o pracę (dotyczy to zarówno urlopu bieżącego, jak i zaległego).

Zalety i wady funkcjonowania w firmie planu urlopów

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

• w przypadku gdy pracownik odmawia wykorzystania zaległego urlopu wypoczynkowego w terminie do 31 marca następnego roku.

Zmiana planu urlopów

Z uwagi na trudne lub czasami niemożliwe do zaplanowania zapotrzebowanie na pracę u danego pracodawcy bardzo ścisłe przestrzeganie planu urlopów może być niemożliwe.

Konieczne może okazać się korygowanie już sporządzonego planu urlopów. Zmiana terminu urlopu może nastąpić:

• na wniosek pracownika umotywowany ważnymi przyczynami,

• z uwagi na szczególne potrzeby pracodawcy, tj. jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia w toku pracy.

Zmiany w planie urlopów powinny być podane do wiadomości wszystkich pracowników w ten sam sposób, w jaki poinformowano pracowników o ustaleniu planu urlopów.

Konflikty związane z ustalaniem planu urlopów

Ustalanie terminów urlopów wypoczynkowych może rodzić konflikty między pracownikami. Aby zminimalizować ryzyko takich konfliktów oraz ich ewentualne negatywne konsekwencje, pracodawca powinien zadbać o to, aby podczas ustalania planu urlopów nie doszło do dyskryminacji. Najbardziej atrakcyjne terminy urlopowe nie mogą być w każdym roku przyznawane tym samym osobom, co w praktyce oznacza, że pracodawca powinien przyjąć zasadę rotacji terminów urlopów wypoczynkowych pracowników.

Instrukcja ustalania planu urlopów

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Jeżeli pracodawca nie ustala planu urlopów, mimo że jest do tego zobowiązany, to naraża się na to, że związki zawodowe mogą wystąpić przeciwko niemu na drogę sporu zbiorowego z żądaniem ustalenia planu urlopów.

Pracownicy z kolei powinni pamiętać o tym, że nieprzestrzeganie terminu urlopu określonego w planie urlopów może zostać uznane za naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych i być przyczyną rozwiązania umowy o pracę (wyrok Sądu Najwyższego z 19 maja 1997 r., I PKN 172/97, OSNP nr 8/1998, poz. 22).

Pytania i odpowiedzi

(?) Przy ustalaniu planu urlopów jeden z naszych pracowników złożył wniosek, z którego wynika, że nie planuje w danym roku urlopu, który trwałby nieprzerwanie dłużej niż 7 dni. Czy powinniśmy uwzględnić takie propozycje urlopowe pracownika?

Nie powinni Państwo uwzględniać takiego wniosku urlopowego pracownika. Na pracodawcy ciąży obowiązek zapewnienia pracownikowi w każdym roku kalendarzowym wypoczynku, który trwa nieprzerwanie 14 dni. Jeżeli więc przy ustalaniu planu urlopów pracownik złożył propozycję terminów urlopów, które nie uwzględniają takiego odpoczynku, to należałoby w pierwszej kolejności wezwać pracownika do korekty złożonej propozycji. Dopiero gdy pracownik odmówi dokonania takiej korekty, będą Państwo mogli jednostronnie zaplanować temu pracownikowi 14-dniowy urlop w wybranym przez siebie terminie.

(?) W naszej firmie na 2008 r. jest sporządzony plan urlopów. Trzech naszych pracowników uległo 2 listopada poważnemu wypadkowi i nie będą mogli pracować do końca roku. Jedyny nasz pracownik, który zastępuje poszkodowanych w wypadku pracowników, ma zgodnie z planem urlopów zaplanowany urlop od połowy grudnia do końca roku. Czy mogę odmówić udzielenia urlopu temu pracownikowi?

Przesunięcie terminu urlopu jest możliwe, gdy z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy nieobecność pracownika mogłaby spowodować zakłócenia w pracy. Jeżeli w Państwa przypadku nie ma możliwości zastąpienia pracowników, którzy ulegli wypadkowi, inną osobą niż ta, która ma zaplanowany w grudniu br. urlop, a jednocześnie brak tego zastępstwa mógłby spowodować np. zakłócenia w produkcji Państwa zakładu pracy, to przesunięcie urlopu jest możliwe. Przesunięcie zaplanowanego urlopu ma charakter zdarzenia wyjątkowego i pracodawca nie może tego uprawnienia nadużywać.

Podstawa prawna:

• art. 162, art. 163, art. 164, art. 1671, art. 205 § 3, art. 24125a Kodeksu pracy,

• art. 30 § 4 i § 5 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (DzU z 2001 r. nr 79, poz. 854 ze zm.).

Maurycy Organa

radca prawny

Orzecznictwo uzupełniające:

• Nie jest konieczne oddzielne zawiadomienie pracownika o terminie urlopu wypoczynkowego, jeżeli plan urlopu został podany do wiadomości pracownika w sposób przyjęty w zakładzie pracy co najmniej na miesiąc przed rozpoczęciem urlopu. (Uchwała Sądu Najwyższego z 6 marca 1980 r., V PZP 7/79, OSNC 1980/7-8/132)

• Przy braku planu urlopów wypoczynkowych samo złożenie wniosku o udzielenie urlopu nie usprawiedliwia nieobecności pracownika. (Wyrok Sądu Najwyższego z 13 maja 1998 r., I PKN 99/98, OSNP 1999/10/331)

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Maj 2025: kalendarz do druku [PDF]

Pobierz kalendarz maja 2025 do druku z miejscem na notatki. Maj 2025 roku zawiera dwa święta ustawowo wolne od pracy. W tym miesiącu jest również Dzień Matki. Najważniejsze daty już są zaznaczone. Wydrukuj i dopisz swoje notatki.

Niedziele handlowe - maj 2025

Najbliższa niedziela handlowa wypada 27 kwietnia 2025 r. Czy w maju i czerwcu również będą niedziele handlowe? Sprawdź kalendarz niedziel handlowych i niehandlowych.

Maj 2025 – dni wolne, godziny pracy

Maj 2025 – dni wolne i godziny pracy czyli jaka jest norma godzin pracy w miesiącu. Kalendarz maja w 2025 roku zawiera 2 święta ustawowo wolne od pracy. Jedno z nich wypada w sobotę, a to oznacza dodatkowy dzień wolny w tym miesiącu.

Albo matka albo ojciec. Tylko jedno skorzysta z tego uprawnienia

W prawie pracy jest wiele uprawnień rodzicielskich. Pracownicy będący rodzicami mają dodatkowe przywileje jak urlopy, przerwy w pracy, łatwiejszy dostęp do elastycznej organizacji pracy, np. pracy zdalnej. Niektóre prawa przysługują tylko jednemu z rodziców dziecka. Czy 2 dni albo 16 godzin wolnego w roku na opiekę nad dzieckiem zdrowym przysługuje matce i ojcu dziecka?

REKLAMA

Podwyżki w budżetówce 2025. Jak zmienią się pensje nauczycieli, urzędników i pracowników samorządowych?

Rok 2025 przynosi kolejne napięcia w sektorze publicznym. Rząd zapowiada kontynuację polityki wzrostu wynagrodzeń w budżetówce, ale samorządy alarmują: „nie mamy z czego płacić”. Jakie grupy zawodowe mogą liczyć na realny wzrost pensji? Kto sfinansuje podwyżki – budżet centralny czy gminy? I czy te zmiany wystarczą, by zatrzymać falę odejść z sektora publicznego?

Odprawy pracownicze w 2025 r.

Odprawy pracownicze w 2025 r. są bardzo różnorodne. Kwoty i zasady wypłaty świadczeń finansowych różnią się oczywiście od sytuacji, w jakiej znajdzie się pracownik, ale też od zawodu jaki wykonuje. Poniżej opis kilku przykładowych odpraw, jakie może uzyskać pracownik.

Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej: zasady, wynagrodzenie, wniosek. Czy pracodawca może odmówić?

Od 2023 r. Kodeks pracy daje pracownikom nowe uprawnienie – możliwość skorzystania ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej. Kiedy można skorzystać ze zwolnienia z powodu działania siły wyższej? Czy pracodawca może odmówić?

Wynagrodzenia wzrosną nawet do 12 tys. zł brutto. Sprawdzamy, kto może liczyć na taką podwyżkę w budżetówce

To już pewne — część pracowników budżetówki w 2025 r. może liczyć na wynagrodzenie zbliżające się do 12 tys. zł brutto. Choć brzmi to jak rewolucja płacowa, w rzeczywistości podwyżki obejmą tylko wybrane grupy zawodowe. Kto skorzysta najwięcej? Czy to zapowiedź wyrównywania wynagrodzeń w sektorze publicznym, czy jedynie korekta inflacyjna dla wybranych?

REKLAMA

Wielka Sobota: do której sklepy są otwarte? Od 1 tys. zł do 100 tys. zł kary dla pracodawcy [Ostrzeżenie PIP]

Wielka Sobota - do której sklepy są otwarte? PIP ostrzega pracodawców zatrudniających pracowników w Wielką Sobotę. 19 kwietnia 2025 r. pracownicy handlu nie mogą pracować ponad wskazany w przepisach czas. Do której godziny można pracować w Wielką Sobotę?

Rewolucja w naliczaniu stażu pracy od 2026 roku. Od umów zlecenia i działalności gospodarczej będą zależeć uprawnienia pracownicze

Od 1 stycznia 2026 r. mają wejść w życie istotne zmiany w Kodeksie pracy, które wpłyną na sposób naliczania stażu pracy. Projektowana nowelizacja przewiduje, że do stażu pracy będą wliczane nie tylko okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, ale także inne formy aktywności zawodowej, takie jak umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy służba w niektórych formacjach mundurowych. Zmiany te mają na celu zwiększenie uprawnień pracowniczych, w tym prawa do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższych odpraw czy dodatków stażowych.

REKLAMA