Ubezpieczenia społeczne - definicje, składki

Ubezpieczenie

Definicja podstawowa

Umowa zawarta z odpowiednią instytucją w celu otrzymania odszkodowania za straty przewidzia­ne w umowie.
System świadczeń pieniężnych i rzeczowych przysługujących pracownikom i ich rodzinom w razie choroby, niezdolności do pracy, staro­ści, śmierci, macierzyństwa (ubezpieczenia spo­łeczne).

W ubezpieczeniach

Ubezpieczenie chorobowe

Ubezpieczenie chorobowe wynosi 2,45% podsta­wy wymiaru składek i finansuje je ubezpieczony. Ubezpieczenie chorobowe może być obowiązko­we lub dobrowolne. Obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają:

• pracownicy,
• członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
• osoby odbywające służbę zastępczą.

Z ubezpieczenia chorobowego finansowane są zasiłki chorobowe, świadczenia rehabilitacyjne, zasiłek opiekuńczy, zasiłek macierzyński.

Zobacz również: Urlop podczas zwolnienia lekarskiego a prawo do zasiłku

Ubezpieczenia dobrowolne Dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym można zostać objętym z niektórych tytułów do ubezpieczeń. Ubezpieczony, który ma kilka tytu­łów do ubezpieczeń, może również, w sytuacjach wskazanych przez ustawodawcę, dobrowolnie przystąpić do ubezpieczeń emerytalnego i ren­towych.

Ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowol­nie, na swój wniosek, następujące osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i ren­towymi:

• wykonujące pracę nakładczą,
• wykonujące pracę na podstawie umowy zlece­nia, umowy agencyjnej lub innej umowy o świad­czenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlece­nia, oraz osoby z nimi współpracujące,
• prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące,
• wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresz­towania,
• duchowni,
• sprawujące opiekę nad dziećmi na podstawie umowy uaktywniającej (nianie).

Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobo­wym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tym ubezpieczeniem, nie wcześniej jed­nak niż od dnia, w którym wniosek został złożony. Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje:

• od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zło­żony,
• od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki na ubez­pieczenie chorobowe,
• od dnia ustania tytułu do ubezpieczenia.

Ubezpieczenie emerytalne

Na ubezpieczenie emerytalne odprowadzana jest składka w wysokości 19,52% podstawy wymiaru. Składka jest naliczana od podstawy nieprzekraczającej w roku kalendarzowym 30-krotności przecięt­nego wynagrodzenia. W momencie gdy podstawa wymiaru składki osoby ubezpieczonej przekroczy w danym roku kalendarzowym wysokość 30-krotności przeciętnego wynagrodzenia, w kolejnych mie­siącach tego roku nie pobiera się składki z tytułu ubezpieczenia emerytalnego. Składka jest finansowana w równych częściach przez ubezpieczonego i płatnika (po 9,76%), z wyjąt­kiem osób prowadzących działalność gospodarczą, które ponoszą koszt pełnej składki. Jeżeli ubezpie­czony nie przystąpił do OFE, to cała składka na ubezpieczenie emerytalne jest przekazywana na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych w ZUS. Jeśli dana osoba przystąpiła do OFE, to 2,92% skład­ki emerytalnej trafia do OFE, 4,38% na subkonto w ZUS, a pozostała część (12,22%) na konto ubez­pieczonego w ZUS (I filar).

Ubezpieczenia rentowe

Składka na ubezpieczenia rentowe wynosi 8% pod­stawy wymiaru składek. Jest ona opłacana w czę­ści przez pracodawcę (6,5% podstawy), a w czę­ści przez pracownika (1,5%). Składka jest nalicza­na do momentu osiągnięcia przez ubezpieczonego rocznej podstawy wymiaru składek. Z ubezpiecze­nia rentowego finansowane są renty rodzinne oraz renty z tytułu niezdolności do pracy.

Ubezpieczenia społeczne Ubezpieczenia społeczne to ubezpieczenia: emery­talne, rentowe, chorobowe i wypadkowe.

Ubezpieczenie wypadkowe Obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu pod­legają osoby podlegające ubezpieczeniom emery­talnemu i rentowym. Nie podlegają ubezpieczeniu wypadkowemu:

• bezrobotni pobierający zasiłek dla bezrobotnych lub świadczenie integracyjne,
• posłowie do Parlamentu Europejskiego,
• osoby wykonujące pracę nakładczą,
• żołnierze niezawodowi pełniący czynną służbę,
• osoby przebywające na urlopach wychowaw­czych, osoby pobierające zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskie­go,
• osoby pobierające świadczenie socjalne wypła­cane w okresie urlopu oraz osoby pobierające zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifi­kowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia, a także osoby pobierające wyna­grodzenie przysługujące w okresie korzystania ze świadczenia górniczego albo w okresie korzy­stania ze stypendium na przekwalifikowanie,
• osoby pobierające świadczenie szkoleniowe wypłacane po ustaniu zatrudnienia,
• osoby podlegające dobrowolnie ubezpiecze­niom emerytalnemu i rentowym niemające inne­go tytułu do ubezpieczeń (na podstawie art. 7 ustawy systemowej),
• osoby sprawujące osobistą opiekę nad dzie­ckiem.

Wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe jest ustalana indywidualnie dla każdego płatnika. Patrz: REGON

Ubezpieczenie zdrowotne. Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi obec­nie 9% podstawy wymiaru. W przypadku przedsię­biorców podstawę ustalenia składki na ubezpie­czenie zdrowotne stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcz­nego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa GUS.

Polecamy serwis: Ubezpieczenia