Zasady wypełniania i korygowania informacji ZUS ZSWA

W niektórych przypadkach pracodawca musi złożyć formularz ZUS ZSWA wcześniej niż do 31 marca następnego roku, tj.:

• w razie wystąpienia pracownika z wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej – w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia wniosku przez pracownika,
• w przypadku upadłości lub likwidacji płatnika składek – nie później niż w dniu przekazania dokumentu wyrejestrowania płatnika składek.

Formularz ZUS ZSWA, a także jego ewentualną korektę przekazuje się w takiej samej formie, jaka obowiązuje płatnika składek w odniesieniu do składania innych dokumentów ubezpieczeniowych. Będzie to więc dokument elektroniczny lub papierowy.

Jak należy wypełnić ZUS ZSWA

Zgłoszenie/korekta danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o symbolu ZUS ZSWA, składa się z 7 bloków i należy je wypełnić ze szczególną uwagą, aby wprowadzić dane zgodne z rzeczywistością oraz wymaganiami przepisów ubezpieczeniowych.

Zobacz również serwis: Emerytury i renty

Poprawne wypełnienie ZUS ZSWA

Blok I. Dane organizacyjne	Należy wypełnić tylko pole 01 – Identyfikator zgłoszenia (numer/rok) – pierwszy dokument za dany rok kalendarzowy ma numer 001; może to być zarówno dokument za poprzedni rok kalendarzowy (jeśli w ciągu tego roku nie było konieczności składania dokumentów za poszczególnych ubezpieczonych), jak i dokument za dany rok kalendarzowy, np. za ubezpieczonego, który zgłosił wniosek o emeryturę pomostową w trakcie roku kalendarzowego. Następne dokumenty ZUS ZSWA dotyczące tego samego roku kalendarzowego numeruje się kolejnymi identyfikatorami (np. 002, 003 itd.), przy czym nie ma znaczenia, czy jest to dokument zgłoszeniowy, czy jego korekta.
Blok II. Dane identyfikacyjne płatnika składek Autopromocja Podstawa wymiaru składek ZUS. Praktycznie rozliczenia Sprawdź	Należy wpisać dane ze zgłoszenia płatnika składek ZUS ZPA, ZUS ZFA lub we wniosku CEIDG-1, a w przypadku zmiany/korekty danych identyfikacyjnych płatnika składek – dane podane w bloku III dokumentu ZUS ZIPA lub wniosku CEIDG-1.
Blok III.A. (IV.A.–VI.A.). Dane identyfikacyjne osoby wykonującej pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze	W tym bloku (i w następnych dotyczących kolejnych ubezpieczonych) należy podać dane ze zgłoszenia do ubezpieczeń ZUS ZUA, a w przypadku zmiany/korekty danych identyfikacyjnych ubezpieczonego – dane podane w bloku IV dokumentu ZUS ZIUA. ● poz. 01 – należy zaznaczyć to pole znakiem „X” przy pierwszorazowym zgłoszeniu; w przypadku korekty zgłoszenia – znak „X” powinien być postawiony w poz. 02, ● poz. 03 – należy podać PESEL osoby ubezpieczonej, ● poz. 05 i 06 – należy wypełnić w przypadku, gdy osoba wykonująca pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze nie posiada numeru PESEL; wówczas pole 05 należy oznaczyć cyfrą 1 – w przypadku dowodu osobistego lub cyfrą 2 – w przypadku paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość obywatela Unii Europejskiej, z kolei w pole 06 należy wprowadzić serię i numer (zgodnie z kodem wpisanym w polu 05) odpowiedniego dokumentu tożsamości, ● poz. 07 – należy podać nazwisko osoby wykonującej pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (poszczególne człony nazwiska oddziela się kreską), ● poz. 08 – należy podać pierwsze imię osoby wykonującej pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, ● poz. 09 – należy podać datę urodzenia osoby wykonującej pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
Blok III.B. (IV.B.–VI.B.). Dane o pracy w szczególnych warunkach/o szczególnym charakterze	● poz. 01 – należy podać 6-znakowy kod tytułu ubezpieczenia (np. 01 10 00 – pracownik niemający uprawnień emerytalno-rentowych, bez orzeczenia o stopniu niepełnosprawności), ● poz. 02 – należy wpisać 3-znakowy kod pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (np. 101 – prace bezpośrednio przy przeróbce mechanicznej węgla oraz rud metali lub ich wzbogacaniu), ● poz. 03 – należy podać datę (dzień/miesiąc/rok) rozpoczęcia okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, z podanego wyżej 3-znakowego kodu, ● poz. 04 – należy podać datę (dzień/miesiąc/rok) zakończenia okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, z podanego wyżej 3-znakowego kodu. Data w polu 03 „Od” nie może być późniejsza od daty w polu 04 „Do” (gdy obie daty są równe, przyjmuje się, że pracownik pracował w szczególnych warunkach lub wykonywał pracę o szczególnym charakterze tylko przez 1 dzień). Data w polu 03 „Od” nie może być wcześniejsza niż 1 stycznia poprzedniego roku (gdy zgłoszenie jest przekazywane za poprzedni rok) lub 1 stycznia bieżącego roku (gdy zgłoszenie jest przekazywane w roku, w trakcie którego ubezpieczony wystąpił z wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej lub płatnik jest w stanie likwidacji lub upadłości). Data w polu 04 „Do” nie może być późniejsza niż 31 grudnia roku poprzedzającego (gdy zgłoszenie jest przekazywane za rok poprzedni) lub dzień wypełnienia zgłoszenia (gdy zgłoszenie jest przekazywane w roku, w trakcie którego ubezpieczony wystąpił z wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej albo płatnik jest w stanie likwidacji lub upadłości), poz. 05 – należy podać wymiar czasu pracy, w którym była wykonywana praca w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, z podanego wyżej 3-znakowego kodu; wymiar należy podać w postaci ułamka zwykłego np. 3/4 – dla trzech czwartych etatu. W polach 06–09,10–13,14–17 należy podać następne okresy pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla danego ubezpieczonego. Jeśli liczba okresów pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przekracza 4, w dokumencie ZUS ZSWA wypełnia się dla danego ubezpieczonego następny blok, odpowiednio od IV do VI lub wypełnia się kolejny formularz.
Blok VII. Oświadczenie płatnika składek	poz. 01 – należy podać datę wypełnienia formularza (dzień/miesiąc/rok), poz. 02 – należy złożyć podpis (składa go płatnik składek lub osoba przez niego upoważniona), poz. 03 – należy opatrzyć pieczątką płatnika składek

Jakie okresy pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze należy pominąć

Przy ustalaniu okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze nie uwzględnia się okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie lub świadczenie z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (art. 12 ustawy pomostowej).

Oznacza to, że należy wyłączyć okresy pobierania wynagrodzenia chorobowego, zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku macierzyńskiego, zasiłku opiekuńczego. Oprócz tych okresów należy pominąć m.in. urlop wychowawczy, urlop bezpłatny, szkoleniowy, dla poratowania zdrowia, służbę wojskową.

PRZYKŁAD

Kamila M. została zatrudniona w garbarni od 1 marca 2013 r. W okresie od 9 do 20 września 2013 r. chorowała i za ten okres otrzymała wynagrodzenie chorobowe. W lipcu 2013 r. korzystała również z urlopu wypoczynkowego. Do okresu pracy w szczególnych warunkach należy zaliczyć jej okres urlopu, a pominąć okres niezdolności do pracy spowodowanej chorobą. Płatnik składek ma obowiązek złożyć za Kamilę M. ZUS ZSWA do 31 marca 2014 r.

Polecamy także: Roczna informacja dla pracownika - najczęstsze błędy

Prawidłowo wypełnione zgłoszenie ZUS ZSWA

Najczęściej popełniane błędy w ZUS ZSWA i ich korekta

Najczęściej popełnianymi błędami przy wypełnianiu ZUS ZSWA są:

• wpisanie nieprawidłowych danych identyfikacyjnych płatnika bądź ubezpieczonego,
• ustalenie i wpisanie nieprawidłowych okresów pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze lub
• złożenie zgłoszenia za pracownika, który nie był zatrudniony w szczególnych warunkach lub wykonywał pracę w szczególnym charakterze.

W przypadku pomyłek płatnik ma obowiązek złożyć nowy formularz z prawidłowymi danymi w trybie korekty (dotyczy ubezpieczonych). Zgłoszenie korygujące płatnik musi złożyć w terminie 7 dni od dnia stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie lub otrzymania zawiadomienia o stwierdzeniu nieprawidłowości przez ZUS lub właściwy organ PIP.

PRZYKŁAD

Marek J. od kilku lat pracuje w firmie zajmującej się m.in. pracami rozbiórkowymi związanymi z usuwaniem azbestu. Płatnik składek w lutym 2014 r. złożył za niego ZUS ZSWA. Jednak w marcu zauważył błąd w danych dotyczących okresu pracy w szczególnych warunkach. Zamiast wskazać dwa okresy, tj. od 1 stycznia do 27 października 2013 r. i od 2 listopada do 31 grudnia 2013 r., wpisał jeden okres takiej pracy od 1 stycznia do 31 grudnia 2013 r. W tym okresie pracodawca ujął również urlop bezpłatny Marka J. Poza tym od 1 września 2013 r. pracownik zmienił etat z pełnego na 1/2, a płatnik podał, że ubezpieczony w 2013 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach w pełnym wymiarze czasu pracy. W takim przypadku zgłoszenie ZUS ZSWA należy skorygować.

Zadaj pytanie: Forum Kadry

Prawidłowo wypełnione zgłoszenie ZUS ZSWA powinno wyglądać w następujący sposób:

PRZYKŁAD

Za Zbigniewa L. płatnik składek sporządził ZUS ZSWA za 2013 r., podczas gdy w tym roku osoba ta współpracowała z firmą płatnika w ramach samozatrudnienia. Zatem zgłoszenie należy wycofać, gdyż osób prowadzących działalność nie uwzględnia się w formularzu. Wycofanie ubezpieczonego wygląda następująco:

PRZYKŁAD

Spółka przewozowa zatrudnia m.in. maszynistów i kierowników pociągów. Za 2013 r. złożyła zgłoszenie ZUS ZSWA, w którym wykazała 4 pracowników. Okazało się, że w zgłoszeniu wykazała Jana Zabłockiego, który nie pracuje w szczególnym charakterze, zamiast Jarosława Zabłockiego, który jest maszynistą. W związku z tym należy złożyć korektę formularza. W bloku III został wycofany pracownik błędnie zgłoszony, natomiast w bloku IV został zgłoszony pracownik, który faktycznie pracował w szczególnym charakterze.

Podstawa prawna:

• art. 38–39 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych – Dz.U. Nr 237, poz. 1656; ost.zm. Dz.U. z 2012 r., poz. 637
• załączniki nr 1, 4, 8, 17 i 18 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów – Dz.U. Nr 186, poz. 1444; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 1101

Więcej przeczytasz w Monitorze Prawa Pracy i Ubezpieczeń >>>