Składka zdrowotna 2022 - wszystko co musisz wiedzieć

Składka zdrowotna a Polski Ład

Od 2022 roku zmieniają się zasady obliczania składki zdrowotnej. Przedsiębiorcy opodatkowani według skali podatkowej albo podatkiem liniowym zapłacą składkę proporcjonalną do dochodu, opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w wysokości uzależnionej od wielkości uzyskiwanych przychodów, a firmy rozliczające kartę podatkową - w stałej wysokości.

Składka zdrowotna - zmiany w PIT 2022

Od 1 stycznia 2022 roku:

• podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalasz w zależności od tego, czy do przychodów z działalności gospodarczej stosujesz:

1. opodatkowanie według skali podatkowej lub podatek liniowy
2. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
3. kartę podatkową

• przedsiębiorcy opodatkowani według skali podatkowej, w formie podatku liniowego albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych stosują roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne - składki obliczasz co miesiąc od miesięcznej podstawy wymiaru, ale po zakończeniu roku ustalasz dodatkowo wysokość składki rocznej od rocznej podstawy jej wymiaru. Tak obliczona składka roczna może być wyższa lub niższa od sumy składek opłaconych miesięcznie. W tej sytuacji przedsiębiorca będzie musiał dopłacić powstałą różnicę albo będzie mógł wystąpić o zwrot nadpłaty
• składki zdrowotnej nie można odliczyć od podatku.

Składka zdrowotna 2022 - zasady ogólne, podatek liniowy, karta podatkowa [tabela]

Ile wyniesie składka zdrowotna przy opodatkowaniu według skali podatkowej, liniowo albo kartą podatkową?

Forma opodatkowania	Składka miesięczna	Składka roczna
Skala podatkowa	9% dochodu, nie mniej niż 270,90 zł	9% dochodu, nie mniej niż 3 250,80 zł
Podatek liniowy	4,9% dochodu, nie mniej niż 270,90 zł	4,9% dochodu, nie mniej niż 3 250,80 zł
Karta podatkowa	270,90 zł	3 250,80 zł

Składka zdrowotna 2022 - ryczałt [tabela]

Przychód	Składka miesięczna w 2022	Składka roczna w 2022
poniżej 60 tys. zł	335,94 zł	4 031,28 zł
od 60 tys. zł do 300 tys. zł	559,89 zł	6 718,68 zł
Powyżej 300 tys. zł	1007,81 zł	12 093,72 zł

Kwoty składki miesięcznej i rocznej w 2022 roku obliczone na bazie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale 2021 roku - 6221,04 zł.

Składka zdrowotna - kalkulator ZUS

Chcesz sprawdzić, ile wyniesie twoja składka zdrowotna? Skorzystaj z kalkulatora składki zdrowotnej ZUS.

Składka zdrowotna 2022 - zasady ogólne, podatek liniowy

W 2022 roku składka na ubezpieczenie zdrowotne dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą:

• opodatkowaną według skali podatkowej wyniesie 9% podstawy wymiaru składki (dochodu z działalności gospodarczej)
• opodatkowaną podatkiem liniowym wyniesie 4,9% podstawy wymiaru składki (dochodu z działalności gospodarczej), począwszy od rozliczeń składek za luty 2022 rok
• opodatkowaną podatkiem liniowym, jeżeli ubezpieczony opłaca również podatek z kwalifikowanych praw własności intelektualnej - IP Box, wyniesie 4,9%.

Pamiętaj jednak, że kwota składki dla osób prowadzących działalność gospodarczą nie może być niższa niż:

• 9% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia roku składkowego (w 2022 roku – kwota 270,90 zł) - jeżeli składka zdrowotna obliczona w ten sposób będzie niższa niż kwota 9% minimalnego wynagrodzenia, będziesz musiał podnieść wysokość składki do tej kwoty
• 9% iloczynu liczby miesięcy w roku składkowym i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu tego roku składkowego, w przypadku składki obliczanej od rocznej podstawy jej wymiaru (w 2022 roku dla pełnego roku składkowego – kwota 3 250,80 zł).

Ważne! Przedsiębiorca, który rozlicza się z podatku według skali podatkowej i podatkiem liniowym, składkę na ubezpieczenie zdrowotne za styczeń płaci od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale 2021 roku - czyli na dotychczasowych zasadach. Kwota składki za styczeń 2022 rok dla tych podatników to 419,92 zł .

Rok składkowy to okres od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego.

Roczna podstawa wymiaru składki zdrowotnej

Roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osób, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną:

• według skali podatkowej
• podatkiem liniowym albo
• podatkiem z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP Box),

stanowi dochód z działalności gospodarczej ustalony za rok kalendarzowy – jako kwota przychodów minus poniesione koszty uzyskania tych przychodów, dodatkowo pomniejszona o kwotę opłaconych w tym roku składek na ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe (jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów).

Jeżeli podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalona jako dochód z działalności gospodarczej, będzie niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia (obowiązująca 1 lutego danego roku składkowego) pomnożona przez 12 miesięcy (w przypadku podlegania ubezpieczeniu przez cały rok składkowy), podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za dany rok składkowy będzie stanowić kwota minimalnego wynagrodzenia pomnożona przez 12 miesięcy.

W 2022 roku będzie to 36 120 zł (12 x 3010).

W przypadku straty, podstawę wymiaru składki stanowić będzie kwota minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia roku składkowego. 1 stycznia 2022 roku jest to kwota 3010 zł. Składka na ubezpieczenie zdrowotne w miesiącach, w których przedsiębiorca będzie ponosić stratę, albo jego dochód nie przekroczy 3010 zł, wyniesie 270,90 zł.

Przedsiębiorca wpłaca składkę naliczoną od dochodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacana jest składka.

Ten dochód ustala się w następujący sposób:

• dochód za pierwszy miesiąc podlegania ubezpieczeniu to różnica między osiągniętymi przychodami a poniesionymi kosztami uzyskania przychodów zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych
• ten dochód pomniejsza się o kwotę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe opłaconych w tym miesiącu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów
• dochód za kolejne miesiące ustala się narastająco, jako różnicę między sumą przychodów osiągniętych od początku roku i sumą kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, poniesionych od początku roku,
• tak ustalony dochód pomniejsza się o sumę dochodów za miesiące poprzedzające i o różnicę między sumą składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, zapłaconych od początku roku, a sumą składek odliczonych w poprzednich miesiącach.

Zapłacona składka zdrowotna nie będzie podlegała odliczeniu od podatku dochodowego.

Składka zdrowotna - ryczałt 2022

W 2022 roku składka na ubezpieczenie zdrowotne dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych wyniesie 9% podstawy wymiaru składki.

Miesięczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie stanowić:

• kwotę równą 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, jeżeli przychody z działalności osiągnięte od początku roku kalendarzowego, nie przekroczyły kwoty 60 tys. zł
• kwotę równą przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, jeżeli przychody z działalności osiągnięte od początku roku kalendarzowego przekroczyły kwotę 60 tys. zł, a nie przekroczyły kwoty 300 tys. zł
• kwotę równą 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, jeżeli przychody z działalności osiągnięte od początku roku kalendarzowego przekroczyły kwotę 300 tys. zł.

W IV kwartale 2021 roku przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie w wpłatami zysku, wyniosło 6221,04 zł.

Ważne! Jeśli przekroczysz kwotę przychodów w danym miesiącu, za ten miesiąc musisz rozliczyć składkę od podstawy wymiaru obowiązującej dla kolejnego progu przychodów

Składka zdrowotna - roczna podstawa wymiaru

Roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych stanowi:

• iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym i kwoty równej 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli osiągnięte przychody z działalności nie przekroczyły w tym okresie kwoty 60 000 zł
• iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym i kwoty równej przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu, jeżeli osiągnięte przychody z działalności przekroczyły w tym okresie kwotę 60 000 zł i nie przekroczyły kwoty 300 000 zł
• iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym i kwoty równej 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli osiągnięte przychody z działalności przekroczyły w tym okresie kwotę 300 000 zł.

Do ustalenia podstawy wymiaru składki przyjmuje się kwotę przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

Ważne! Zapłacona składka zdrowotna nie będzie podlegała odliczeniu od należnego ryczałtu. Przychody osiągnięte z działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (uwzględniane przy ustaleniu podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne) pomniejsza się o kwoty opłaconych składek na ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe.

Składka zdrowotna - miesięczna podstawa wymiaru, przychody z poprzedniego roku

Jeżeli przedsiębiorca przez cały poprzedni rok kalendarzowy prowadził działalność gospodarczą, z której przychody były opodatkowane:

• według skali podatkowej
• podatkiem liniowym
• podatkiem z kwalifikowanych praw własności intelektualnej lub
• ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych,

może określić miesięczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej dla kwoty przychodów uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym, pomniejszonej o opłacone w poprzednim roku kalendarzowym składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe (jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu).

Tak ustaloną miesięczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczony stosuje przez cały rok kalendarzowy.

Po zakończeniu roku kalendarzowego przedsiębiorca, który skorzystał z uproszczonego sposoby wyliczenia składki, ma obowiązek wpłacić różnicę pomiędzy sumą wpłaconych składek za poszczególne miesiące roku kalendarzowego, a składką roczną ustaloną w oparciu o roczną podstawę wymiaru składki.

Dopłatę należy zrobić w ciągu miesiąca od upływu terminu złożenia zeznania podatkowego PIT-28.

Składka zdrowotna a karta podatkowa

Przedsiębiorcy opodatkowani w formie karty podatkowej będą opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9% podstawy wymiaru składki stanowiącej kwotę minimalnego wynagrodzenia w danym roku.

W 2022 roku kwota minimalnego wynagrodzenia wyniesie 3 010 zł, natomiast kwota składki zdrowotnej podlegającej wpłacie do ZUS – 270,90 zł.

Ważne! Zapłacona składka zdrowotna nie będzie podlegała odliczeniu od podatku ustalonego w decyzji naczelnika urzędu skarbowego.

Nadpłata składki zdrowotnej - zwrot

Przedsiębiorcy przysługuje zwrot nadpłaconej składki jeżeli suma składek na ubezpieczenie zdrowotne wpłaconych w ciągu roku, jest wyższa od rocznej podstawy wymiaru składki ustalonej w zależności od stosowanej formy opodatkowania.

O zwrot można wystąpić w ciągu miesiąca od upływu terminu na złożenie zeznania podatkowego, czyli do końca maja danego roku. Wnioski złożone po terminie nie będą rozpatrywane.

Wniosek o zwrot nadpłaty będzie składany w formie dokumentu elektronicznego podpisanego:

• podpisem kwalifikowanym
• podpisem zaufanym
• podpisem osobistym
• wykorzystując sposób potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych udostępniony bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w systemie teleinformatycznym.

ZUS zwróci nadpłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne, jeżeli przedsiębiorca nie ma zaległości w opłacaniu składek lub zaległości z tytułu nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Jeżeli ZUS zwróci kwotę nadpłaty składek, dokonane rozliczenie rocznej podstawy wymiaru i należnych składek będzie uznane za ostateczne. Zwrot nastąpi na konto bankowe nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu do złożenia zeznania podatkowego PIT-36 lub PIT-36L.

Jeżeli ZUS odmówi zwrotu - wyda decyzję i udostępni ją w formie dokumentu elektronicznego. Od tej decyzji przedsiębiorcy przysługuje odwołanie do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego dla postępowań w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Podstawę wymiaru składek i należną składkę na ubezpieczenie zdrowotne można skorygować nie później niż do końca drugiego miesiąca, licząc od upływu terminu do złożenia zeznania podatkowego.

Składka zdrowotna - kilka działalności

Jeżeli przedsiębiorca prowadzi więcej niż jedną pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej, podatkiem liniowy albo podatkiem z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP Box), składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od sumy dochodów.

W przypadku prowadzenia więcej niż jednej pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, żeby ustalić limit przychodów warunkujących wysokość składki, przyjmuje się sumę przychodów z tych działalności.

Przedsiębiorca na żądanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ma obowiązek przekazać informację i przedstawić dokumenty potwierdzające stosowaną formę opodatkowania oraz wysokość przychodu lub dochodu z pozarolniczej działalności stanowiącego podstawę wymiaru składki, w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania.

Składka zdrowotna z kilku tytułów

Umowa o pracę, emerytura oraz pozarolnicza działalność gospodarcza, stanowią odrębne tytuły do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym.

Jeżeli ubezpieczony ma więcej niż jeden tytuł do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, czyli na przykład prowadzi firmę na emeryturze albo prowadzi firmę jednocześnie pracując na etacie, to będzie opłacać:

• składkę zdrowotną z tytułu umowy o pracę lub emerytury - w wysokości 9% podstawy wymiaru składki oraz
• składkę zdrowotną z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej - w wysokości i od podstawy wymiaru składki przewidzianej dla tej formy opodatkowania, którą stosuje w działalności gospodarczej.

Emeryt może skorzystać ze zwolnienia z opłacania składki zdrowotnej z działalności gospodarczej, jeżeli:

• jego emerytura nie przekracza miesięcznie kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2022 roku będzie to 3010 zł) oraz
• przychody z działalności gospodarczej nie przekraczają miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury (od 1 marca 2021 roku jest to kwota 1250,88 zł) lub podatek opłacany jest w formie karty podatkowej.

Pracownik może skorzystać ze zwolnienia z opłacania składki zdrowotnej z działalności gospodarczej, jeżeli:

• jego wynagrodzenie nie przekracza minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2022 roku będzie to 3010 zł) oraz
• jego przychody z działalności gospodarczej nie przekraczają miesięcznie 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia danego roku, oraz
• opłaca od tych przychodów podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Podstawa prawna:

Art. 79, 81, 82, 83 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw

Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 21 stycznia 2022 r. w sprawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale 2021 r.