REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przejęcie przez pracownika obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Łukasz Gozdalski
Składki ubezpieczeniowe. /Fot. Fotolia
Składki ubezpieczeniowe. /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Obowiązek przekazania do ZUS składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne należy do płatnika składek. Pracodawca, wykonując obowiązki płatnika, nie może przenieść na ubezpieczonego (pracownika, zleceniobiorcę) obowiązku opłacania składek ZUS. Ubezpieczony może jednak przejąć rolę płatnika i samodzielnie wypełnić obowiązek zgłoszeniowy oraz opłacać za siebie należne składki, jeżeli pracodawca nie ma w Polsce siedziby ani przedstawicielstwa.

Do obowiązków pracodawcy jako płatnika należy zgłoszenie pracownika do ubezpieczeń społecznych (art. 36 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) oraz obliczenie i przekazanie do ZUS należnych składek (art. 17 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Jednak pracodawca, który nie ma w Polsce siedziby ani przedstawicielstwa, może zawrzeć z pracownikiem (zleceniobiorcą) umowę, na podstawie której pracownik (zleceniobiorca) przejmie obowiązki płatnika składek (art. 21 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 987/2009). Ubezpieczony staje się wówczas płatnikiem składek i sam dokonuje zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych oraz oblicza i przekazuje do ZUS należne składki. Jednostką terenową ZUS dla takiego ubezpieczonego-płatnika jest oddział lub inspektorat ZUS właściwy ze względu na jego miejsce zamieszkania.

REKLAMA

PRZYKŁAD

Pracownik mieszkający w Toruniu został zatrudniony przez francuską firmę, która nie ma w Polsce siedziby ani przedstawicielstwa. Praca będzie wykonywana w Polsce i w Polsce pracownik będzie podlegał ubezpieczeniom społecznym. Pracownik zawarł ze swoim pracodawcą umowę, na podstawie której zobowiązał się do przejęcia obowiązków płatnika składek. Pracownik musi zgłosić się do ubezpieczeń społecznych i odprowadzać składki do Oddziału ZUS w Toruniu jako do jednostki terenowej ZUS właściwej ze względu na jego miejsce zamieszkania.

Zobacz również serwis: Składki na ubezpieczenie społeczne

Aby pracownik (zleceniobiorca) mógł wypełnić obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń, musi posiadać numer NIP (w przypadku braku, musi wystąpić do urzędu skarbowego o jego nadanie). W jednostce terenowej ZUS ubezpieczony składa następujące dokumenty:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • kopię umowy zawartej z zagranicznym podmiotem o przejęciu obowiązków płatnika,
  • kopię decyzji o nadaniu NIP,
  • ZUS ZUA lub ZUS ZZA oraz
  • ZUS ZAA.

Formularz ZUS ZAA służy do podania aktualnego adresu podmiotu zagranicznego, z którym pracownik (zleceniobiorca) zawarł umowę o przejęcie obowiązków płatnika składek.

W dokumentach zgłoszeniowych jako dane identyfikacyjne płatnika (blok II) ubezpieczony podaje NIP, PESEL oraz swoje nazwisko i imię. Natomiast w bloku III „Dane identyfikacyjne osoby zgłaszanej do ubezpieczeń” wpisuje PESEL, nazwisko i imię oraz datę urodzenia oraz odpowiedni kod tytułu ubezpieczenia, tj.:

  • 01 25 – pracownik podlegający ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu, opłacający składki na własne ubezpieczenia,
  • 01 26 – pracownik podlegający ubezpieczeniom społecznym i z mocy przepisów szczególnych niepodlegający ubezpieczeniu zdrowotnemu, opłacający składki na własne ubezpieczenia,
  • 04 26 – osoba wykonująca umowę agencyjną, umowę zlecenia lub umowę o świadczenie usług, opłacająca składki na własne ubezpieczenia,
  • 04 28 – osoba wykonująca umowę agencyjną, umowę zlecenia lub umowę o świadczenie usług, z mocy przepisów szczególnych niepodlegająca ubezpieczeniu zdrowotnemu, opłacająca składki na własne ubezpieczenia.

Polecamy również: Wzrost minimalnego wynagrodzenia a składki ZUS w 2014 roku


Wyrejestrowania z ubezpieczeń dokonuje ubezpieczony składając formularze:

  • ZUS ZWPA – w celu wyrejestrowania się jako płatnik składek,
  • ZUS ZWUA – w celu wyrejestrowania się jako osoba ubezpieczona.

Ubezpieczony-płatnik oprócz złożenia dokumentów zgłoszeniowych ma jednocześnie obowiązek składania za każdy miesiąc dokumentów rozliczeniowych:

  • ZUS DRA – jeżeli w danym miesiącu nie wystąpiły przerwy w opłacaniu składek lub ubezpieczony nie uzyskał przychodu, należy wypełnić blok X oraz podać kod 4 (termin przysyłania deklaracji i raportów) w bloku I poz. 01,
  • ZUS DRA, ZUS RCA (ZUS RZA), ZUS RSA – jeżeli w danym miesiącu wystąpiły przerwy w opłacaniu składek lub ubezpieczony otrzymał wynagrodzenie po ustaniu tytułu do ubezpieczeń (nie należy wypełniać bloku X „Deklaracja dochodu” a w bloku I poz. 01 należy podać kod 3).

Pracownik przekazuje dokumenty rozliczeniowe i zgłoszeniowe w formie papierowej lub wydruku z aktualnego programu Płatnik. Natomiast składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne powinien opłacić do 15. dnia następnego miesiąca.

W przypadku pracodawców, którzy mają siedzibę lub przedstawicielstwo w Polsce oraz pracodawców spoza krajów UE, Norwegii, Liechtensteinu, Islandii lub Szwajcarii, którzy nie mają siedziby ani przedstawicielstwa w Polsce, pracownik (zleceniobiorca) nie ma możliwości przejęcia obowiązków płatnika.

PRZYKŁAD

Pracownik został zatrudniony przez szwajcarskiego pracodawcę, który ma swoje przedstawicielstwo we Wrocławiu. Praca będzie wykonywana w Polsce i pracownik będzie podlegał polskim ubezpieczeniom społecznym. Pracodawca ma przedstawicielstwo w Polsce, zatem nie może zawrzeć umowy o przejęciu przez pracownika obowiązków płatnika składek. Szwajcarski pracodawca jest w tej sytuacji zobowiązany do wypełniania obowiązków płatnika. Właściwą jednostką terenową ZUS do zgłoszenia pracownika do ubezpieczeń i opłacania składek będzie Oddział ZUS we Wrocławiu, czyli jednostka właściwa ze względu na miejsce przedstawicielstwa szwajcarskiego pracodawcy.

PRZYKŁAD

Pracownik został zatrudniony przez amerykańskiego pracodawcę, który nie ma w Polsce siedziby ani przedstawicielstwa. Pracownik będzie wykonywał pracę w Polsce i tu będzie podlegał ubezpieczeniom społecznym. W przypadku wykonywania pracy tylko w Polsce dla amerykańskiego pracodawcy nie ma zastosowania unijne rozporządzenie (WE) nr 987/2009, dlatego nie ma możliwości przejęcia przez pracownika obowiązków płatnika. W związku z tym amerykański pracodawca jest zobowiązany do wypełniania obowiązków płatnika składek w Polsce. Jednostką terenową ZUS właściwą dla amerykańskiego pracodawcy będzie I Oddział ZUS w Warszawie, czyli jednostka odpowiednia dla zagranicznych pracodawców nieposiadających w Polsce siedziby ani przedstawicielstwa.

Zadaj pytanie: Forum Kadry


Odpowiedzi na pytania Czytelników

Czy pracodawca może przenieść na swoich pracowników obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne w wyniku podpisanego do układu zbiorowego pracy porozumienia z zakładowymi organizacjami związkowymi?

Nie. Pracodawca nie ma możliwości zawarcia takiego porozumienia. Postanowienia układu zbiorowego nie mogą być niezgodne z prawem, w tym z przepisami dotyczącymi finansowania składek na ubezpieczenia społeczne. Porozumienie do układu zbiorowego musi zostać zarejestrowane przez okręgowego inspektora pracy, a ten nie dokona rejestracji, jeśli postanowienia układu są sprzeczne z przepisami (art. 24111 § 1 i § 4 Kodeksu pracy).

Podstawa prawna:

  • art. 4 pkt 2 lit. a, art. 16 ust. 1, ust. 1b, ust. 2 i ust. 3, art. 17 ust. 1 i ust. 2, art. 36 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 1442; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 1717
  • art. 240, art. 24111 § 1 i § 4, art. 24112 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 1028
  • art. 21 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 987/2009 z 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) Nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego – Dz.U. UE L Nr 284, str. 1; ost.zm. Dz.U. UE L z 2013 r., Nr 386, str. 27
  • § 1, § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów – Dz.U. Nr 186, poz. 1444; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 1101

Więcej przeczytasz w Monitorze Prawa Pracy i Ubezpieczeń >>>

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wrzesień 2025: godziny pracy, dni wolne

Wrzesień w 2025 r. - godziny pracy i dni wolne od pracy czyli jaki jest wymiar czasu pracy. Czy kalendarz września przewiduje święto w innym dniu niż niedziela?

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych - czy rzeczywiście coś daje? [RAPORT]

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych - czy rzeczywiście coś daje? Okazuje się, że 61 proc. pracujących czuje presję na ciągłe podnoszenie kwalifikacji zawodowych, ale tylko 44 proc. widzi przełożenie rozwoju kompetencji na swoją karierę.

Najnowszy raport płacowy 2025 dla pracodawców i pracowników. Gdzie są najwyższe podwyżki? [ZAROBKI]

Udostępniamy najnowszy raport płacowy 2025. Każdy pracodawca i pracownik powinien się z nim zapoznać. Okazuje się, że wzrost wynagrodzeń wyhamował. Gdzie są najwyższe podwyżki? Artykuł zawiera tabelę z zarobkami na różnych stanowiskach.

Ukraińcy dominują w pobieraniu 800 plus. W pół roku ZUS wypłacił im ponad 1,4 mld zł [DANE Z ZUS]

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił w I połowie br. świadczenie Rodzina 800+ dla ponad 365 tys. dzieci, których rodzice zadeklarowali obywatelstwo inne niż polskie. To o 1,5% mniej niż w analogicznym okresie ub.r. Łączna kwota wyniosła 1,613 mld zł, czyli o 4,5% mniej niż rok wcześniej, kiedy było to 1,689 mld zł. Najwięcej odbiorców ww. świadczenia pochodzi z Ukrainy. ZUS przekazał w sumie 1,438 mld zł na rzecz blisko 305 tys. ukraińskich dzieci. Kolejnymi grupami są Białorusini, Rumuni oraz Rosjanie. Na dalszych miejscach znaleźli się beneficjenci z obywatelstwem indyjskim, wietnamskim, gruzińskim, bułgarskim, mołdawskim i chińskim.

REKLAMA

Rewolucja w układach zbiorowych pracy. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy. Co to daje pracownikom i pracodawcom?

Ułatwienia w zawieraniu układów zbiorowych pracy. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy. O co chodzi? Zatem nowa ustawa o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych eliminuje zbędną biurokrację, wprowadza nowoczesny, elektroniczny rejestr oraz zastępuje długotrwałe procedury szybką i przejrzystą obsługą online. Dodatkowe mechanizmy wsparcia, jak mediacja czy elastyczne ramy czasowe układów, mają pobudzić aktywny dialog społeczny i zwiększyć liczbę negocjowanych porozumień, dostosowanych do specyfiki poszczególnych branż i firm.

Te 5 dni urlopu można wykorzystać tylko do końca 2025 r., nie przechodzi na 2026 r.

Wiele osób wciąż nie wie, czy nie pamięta o swoich prawach pracowniczych. Oprócz standardowego urlopu wypoczynkowego, Kodeks pracy przewiduje inne, mniej znane, ale niezwykle przydatne uprawnienia. Jednym z nich jest urlop w wymiarze 5 dni, ale przysługuje on tylko na dany rok kalendarzowy, czyli 5 dni w 2025 r. Urlop nie przechodzi na 2026 r., ponieważ od 2026 r. będzie nowy okres tego urlopu.

PIT zero dla rodzin z dwójką dzieci. Prezydent Nawrocki wprowadza zerowy PIT? [Ustawa]

Prezydent RP Karol Nawrocki złożył projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, który wprowadza zerowy PIT dla rodzin z dwójką dzieci. Podnosi również drugi próg podatkowy do 140 tys. zł.

Jakie odszkodowanie za wypadek przy pracy 2025/2026? ZUS pokazuje jak to liczyć

Stawka za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej zmienia się w kwietniu każdego roku. Od kwietnia 2025 r. do końca marca 2026 r. obowiązuje nowy taryfikator i ZUS wypłaci z każdy procent uszczerbku na zdrowiu 1636 zł. Wcześniej było to 1431 zł. O tym jak dynamicznie rośnie wycena uszczerbku na zdrowiu niech świadczy fakt, że jeszcze na przełomie lat 2023/2024 jeden procent odszkodowania był wyceniany na 1269 zł, a w 2015 r. na jedynie 757 zł.

REKLAMA

Weto Prezydenta Nawrockiego w sprawie Ukrainy - jakie będą skutki?

Prezydent RP zawetował ustawę nowelizującą ustawę w sprawie pomocy obywatelom Ukrainy. Co to oznacza dla rynku pracy w Polsce? Weto Prezydenta Karola Nawrockiego w sprawie Ukrainy komentuje ekspert rynku pracy, Krzysztof Inglot.

4 sposoby na pracę zdalną zgodnie z Kodeksem pracy

Kodeks pracy w 2025 r. przewiduje 4 sposoby na skorzystanie z pracy zdalnej: porozumienie z pracodawcą, polecenie pracy zdalnej, praca zdalna okazjonalna oraz praca zdalna na preferencyjnych zasadach (np. dla rodziców małych dzieci, kobiet w ciąży, pracowników opiekujących się osobami niepełnosprawnymi). Jak uzyskać pracę w formie zdalnej?

REKLAMA