Czy napiwki wliczać do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia

RADA

Jeżeli napiwki zostały wypłacone przez pracodawcę - są przychodem ze stosunku pracy i te kwoty należy doliczyć do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Natomiast napiwków, które pracownik otrzymał bezpośrednio od klienta, nie należy wliczać do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz FP i FGŚP.

UZASADNIENIE

Kwestię odprowadzania składek od uzyskanych przez pracowników napiwków należy rozpatrywać w zależności od sposobu ich otrzymania.

W podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uwzględnia się te wszystkie wypłaty, które są przychodem osiąganym przez pracowników z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkie wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło ich finansowania. W szczególności są to: wynagrodzenie zasadnicze, za godziny nadliczbowe, różne dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop, a także inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona. Dodatkowo przychodem pracownika są świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika i wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń.

WAŻNE!

To, czy przychód uzyskany przez pracownika jest przychodem ze stosunku pracy lub przychodem z innych źródeł, określa ustawa o pdof.

Kompetentne do zaliczania przychodu jako przychodu ze stosunku pracy są organy podatkowe, np. urzędy skarbowe. Dlatego pracodawca, który ma wątpliwość, czy uznać świadczenie wypłacone za przychód ze stosunku pracy, powinien zwrócić się o interpretację do właściwego urzędu skarbowego (art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej).

Urzędy skarbowe i izby skarbowe rozróżniają charakter prawny napiwków w zależności od sposobu ich przekazania pracownikowi. W sytuacji gdy dysponuje nimi pracodawca, są one przychodem ze stosunku pracy. W tym przypadku płatnik składek ma obowiązek pobrać i odprowadzić od nich należne zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Takie stanowisko zajął np. Urząd Skarbowy Łódź Polesie w postanowieniu z 25 lipca 2007 r. (nr US IB/415-27/07/WŁ). Natomiast napiwki otrzymane przez pracownika bezpośrednio od klienta są uznawane za przychód z tzw. innych źródeł i jako takie podatnik sam powinien wykazać je w zeznaniu rocznym.

Kwalifikacją napiwków jako świadczeniem ze stosunku pracy zajmował się również Departament Podatków Bezpośrednich w Ministerstwie Finansów (stanowisko z 29 kwietnia 2002 r.). Napiwki są przychodem ze stosunku pracy, jeżeli klient przekazuje środki pracodawcy, które są adresowe imiennie do określonego pracownika lub grupy pracowników, albo pracodawca zbiera środki pochodzące z napiwków, a następnie rozdziela między pracowników lub przekazuje te środki pracownikom, którzy dokonują ich podziału między sobą. W tym przypadku pracodawca łączy wymienione przychody z pozostałymi przychodami ze stosunku pracy i pobiera od nich podatek. Jedynie w sytuacji, gdy pracownik otrzymuje napiwki bezpośrednio od klienta, stanowią one przychód z tzw. innych źródeł. Środków tych nie wypłaca pracodawca, zatem nie są przychodem ze stosunku pracy i nie będą stanowić podstawy wymiaru składek.

PRZYKŁAD

W restauracji napiwki są doliczane do rachunków wystawianych klientom i stanowią 10% rachunku. Napiwki nie są więc kierowane do konkretnego pracownika lub grupy pracowników. Trafiają jednak do pracodawcy, który rozdziela je na poszczególnych pracowników. W tym przypadku są one przychodem ze stosunku pracy i pracodawca ma obowiązek doliczyć je do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, FP i FGŚP.

Po ustaleniu, czy napiwki, które otrzymują pracownicy, są przychodem ze stosunku pracy, Muszą Państwo ustalić, czy należy odprowadzać od nich składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, FP i FGŚP. Jeżeli są przychodem ze stosunku pracy, to należy doliczać je do podstawy wymiaru składek na takich samych zasadach jak wynagrodzenie za pracę lub inne składniki wynagrodzenia. Takie świadczenie dla pracownika nie jest wyłączone z podstawy wymiaru składek.

PRZYKŁAD

W restauracji „X” jest zwyczaj, że klienci wrzucają napiwki do skarbonki, która znajduje się przy kasie. Po zakończeniu każdego miesiąca są dzielone równo między wszystkich pracowników restauracji, którzy zajmują się obsługą klientów. Wypłacone kwoty są przychodem ze stosunku pracy, dlatego pracodawca ma obowiązek wliczyć te kwoty do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, FP i FGŚP. W podstawie wymiaru pracodawca powinien je uwzględnić w miesiącu, w którym wypłacił je pracownikom.

Natomiast, jeżeli uznają Państwo napiwki za przychód z innych źródeł niż stosunek pracy, nie należy wliczać ich do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia. W tym przypadku uzyskane kwoty nie powiększą podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia. Pracownik, który otrzymał napiwki, ma jednak obowiązek wykazać je w zeznaniu rocznym jako przychód z innych źródeł i naliczyć od nich podatek.

PRZYKŁAD

W restauracji każdy z kelnerów dostaje napiwki bezpośrednio od klienta. Uzyskane w ten sposób pieniądze są przychodem z innych źródeł. W konsekwencji pracodawca nie powinien ich wliczać do podstawy wymiaru składek.

Podstawa prawna

• art. 10 ust. 1 pkt 1, art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.),
• art. 14a Ordynacji podatkowej,
• art. 18 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.),
• § 1, § 2 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.).