Składki od osób rozpoczynających działalność

Ustawą z 1 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw zostały wprowadzone nowe zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, które rozpoczęły wykonywanie działalności gospodarczej po dniu wejścia w życie ustawy, tj. nie wcześniej niż 25 sierpnia 2005 r. Przy czym do osób prowadzących działalność zalicza się także osoby, które po dopełnieniu obowiązku uzyskania odpowiedniego wpisu - zgodnie z przepisami o działalności gospodarczej, w ramach tej działalności wykonują wolny zawód (o których mowa w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych) oraz osoby, które działalność gospodarczą prowadzą w ramach spółki cywilnej.

Podstawa wymiaru składek

Zgodnie z przepisami powołanej wyżej ustawy dla osób rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej po 24 sierpnia 2005 r. w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. I tak w 2008 r. podstawa ta wynosi - 337,80 zł (30% x 1126 zł).

Wyżej podana zasada (czyli mniejsza podstawa wymiaru składek) nie ma jednak zastosowania do osób, które:

• już prowadzą działalność lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,

• wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Oznacza to, że prawa do ulgi w odprowadzaniu składek nie ma np. osoba uprzednio ubezpieczona jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą działalność gospodarczą, podejmująca prowadzenie działalności gospodarczej i wykonująca na rzecz osoby, z którą uprzednio współpracowała w ramach obecnie prowadzonej działalności, te same czynności, które wykonywała jako osoba współpracująca, jeśli współpraca odbywała się w ramach stosunku pracy.

Brak i utrata prawa do ulgi

Należy również pamiętać, że warunek niewykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy dotyczy nie tylko pierwszego dnia prowadzenia działalności, ale całego 24-miesięcznego okresu. Oznacza to, że od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy (także wtedy, gdy moment ten następuje np. po upływie kilku miesięcy od rozpoczęcia wykonywania działalności) następuje utrata prawa do deklarowania do podstawy wymiaru składek kwoty nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.