REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

PPK z punktu widzenia pracowników i pracodawców - czy to się opłaca? (wywiad)

Wojewódka i Wspólnicy Sp. k. Kancelaria Prawa Pracy
Warszawska kancelaria specjalizująca się wyłącznie w pomocy pracodawcom w zakresie zbiorowego i indywidualnego prawa pracy oraz świadczeń pracowniczych
Adrian Prusik
Adrian Prusik
Marta Borysiuk
PPK z punktu widzenia pracowników i pracodawców - czy to się opłaca? /fot. shutterstock
PPK z punktu widzenia pracowników i pracodawców - czy to się opłaca? /fot. shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Na jakie problemy mogą trafić pracodawcy przy wdrożeniu PPK? Jakie są największe wyzwania przed PPK z punktu widzenia pracodawców? Jakie zachowanie pracodawcy będzie odczytane jako „nakłanianie”? Czy należy obawiać się, że PPK podzieli los OFE? Na te i inne pytania odpowiada Adrian Prusik, Radca prawny w Kancelarii Wojewódka i Wspólnicy, Lider Działu Produktów Emerytalnych.
  1. Przewiduje się, że za 30 lat emerytura może wynosić około 30% ostatniej pensji danej osoby. Czy jest to możliwe? Co zrobić, aby się przed tym uchronić i móc prowadzić godne życie na emeryturze?

Autopromocja

Nie tylko jest to możliwe. Zmiany przeprowadzane w ostatnich latach w systemie emerytalnym dają większą pewność, że tak się stanie. 4 lata temu obniżyliśmy wiek emerytalny, co jest ewenementem na skalę europejską. Teraz rząd planuje obłożyć podatkiem, i tak niewielki względem potrzeb, kapitał zgromadzony w OFE. Samo zaś przekształcenie OFE w IKE oznacza, że środki z kapitałem części systemu emerytalnego nie będą służyły do zapewnienia dożywotnich świadczeń emerytalnych.

System emerytalny, który kreślą takie zmiany oznacza, że przyszłe pokolenie emerytów przez większość życia emerytalnego będzie mogło liczyć wyłącznie na świadczenia z ZUS, które będą w każdej dekadzie niższe. Są uzależnione od długości naszej kariery zawodowej i przewidywanej długości życia na emeryturze. W przyszłości muszą być też sfinansowane przez coraz mniejszą grupę pracujących. Nowe prognozy mówią o tym, że w okolicach 2060 roku pojawią się emerytury wysokości 25% ostatniej pensji. Pytanie jak będzie wyglądało państwo, w którym całe pokolenie wychowane w dekadach gospodarczego prosperity i wzrostu zamożności, zostanie na starość zmuszone żyć na granicy ubóstwa.

Moim zdaniem jeszcze nie doceniamy zagrożenia, które z tego może płynąć. Rosnąca w siłę polityczną grupa społeczna emerytów, których system emerytalny skazuje na głodowe świadczenia emerytalne. W przyszłości może się okazać, że następne pokolenie emerytów będzie rywalizować o swój poziom życia z następną generacją pracujących. Już dzisiaj możemy zakładać, że w przyszłości pokolenie pracujących nie będzie w stanie utrzymać swojego poziomu życia oraz aspiracji bytowych pokolenia emerytów. Hasło państwa dobrobytu to nie tylko tu i teraz. To także przyszłość. A w przyszłości o ten dobrobyt to Polacy będą rywalizować.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  1. Od 1 lipca 2019 r. do programu PPK przystąpiły największe firmy zatrudniające ponad 250 osób. Kolejni pracodawcy będą mieli obowiązek przystąpić do programu od 1 stycznia 2020 r. Jak każdy nowy program, Pracownicze Plany Kapitałowe rodzą z pewnością wiele pytań, wątpliwości i wyzwań. Na jakie problemy mogą trafić pracodawcy przy wdrożeniu PPK? Jakie w Pana opinii są największe wyzwania przed PPK z punktu widzenia pracodawców?

Sporym wyzwaniem są duże niejasności w stosowaniu ustawy o pracowniczych planach kapitałowych. Ustawa miejscami jest jasna, w dużym jednak zakresie jest jednak szalenie nieprecyzyjna i pozostawia wiele niedomówień. Miejscami zawiera wręcz kardynalne i podstawowe błędy legislacyjne. To w ogóle kwestia drastycznego spadku jakości tworzonego prawa w ostatnich latach.

Brak jasności można obserwować po skali i szczegółowości pytań pracodawców oraz braku precyzyjnych odpowiedzi na nie. I tutaj jest pewien „kamyczek do ogródka” portalu mojeppk.pl. Portal ten wziął na siebie rolę półoficjalnego „interpretatora” ustawy, co jest decyzją godną pochwalenia. Wiele działań portalu jest pożytecznych i potrzebnych. Niemniej, aktualizowane zagadnienia prawne, pojawiające się na portalu, często prezentują wymijające stanowisko, które nic nie wnosi. Dostaję też informacje od klientów, że takie wymijające odpowiedzi dostają na pytania jak postąpić z konkretnym przypadkiem.

Koronnym przykładem jest kwestia interpretacji terminu zawierania umów w PPK. To dobry przykład na to jak sprawę prostą i nieskomplikowaną uregulować w sposób niejasny i mało precyzyjny. Jeszcze w grudniu 2018 roku interpretacja Polskiego Funduszu Rozwoju przepisu art. 134 ustawy mówiła o zawieraniu pierwszych umów PPK w grupie największych pracodawców do 26 września 2019 r. (umowa o zarządzanie) oraz 10 października 2019 roku (pierwsze umowy o prowadzenie). W styczniu 2019 roku ustawa się nie zmieniła, ale zmieniła się interpretacja, która spowodowała, że umowy przez pracodawców zatrudniających co najmniej 250 osób były zawierane do 25 października (umowa o zarządzanie) oraz do 12 listopada (pierwsze umowy o prowadzenie).

Inną kwestią jest chociażby to jak liczyć 3 miesiące okresu zatrudnienia dla wszystkich osób zatrudnionych, bo w tej kwestii także były trzy różne interpretacje, z których każda kolejna wyklucza prawidłowość poprzedniej. Ostatnie stanowisko na portalu wskazuje, że 3 miesiące okresu zatrudnienia liczy się jako 90 dni. To istotna rzecz, gdyż wpływa w przyszłości na ustalenie daty zawarcia umowy o prowadzenie dla przyszłych pracowników. Zmiany interpretacji mogą powodować, że np. dla osoby zatrudnionej 1 marca termin ten przypadnie w czerwcu albo w lipcu. To nie sprzyja pewności prawa, a trzeba pamiętać, że nieterminowe zawieranie umowy o prowadzenie grozi grzywna do 1 miliona złotych.

W ogóle kwestia regulacji wykroczeniowej w ustawie jest w wielu miejscach absurdalna. Ustawodawca wprowadził surowe kary nawet do 1,5% rocznego funduszu wynagrodzeń u pracodawcy, ale nie zauważył, że w wykroczeniach odpowiedzialność ponoszą tylko osoby fizycznie, a nie osoby prawne. Zatem absurdalnie – tej grzywny do 1,5% rocznego funduszu wynagrodzeń to można nałożyć wyłącznie np. na kierownika kadr, ale nie na spółkę.

Inną sprawą jest kwestia rozliczeń zwrotnych pobranych wpłat PPK przy deklaracji rezygnacji, czyli art. 23 ust. 4 ustawy. Mam przeczucie, że ostateczna interpretacja nie została wypracowana. Problem stworzył ustawodawca, bo przy tej regulacji zapomniał, że między pobieraniem wpłat a ich opłacanie do funduszu przewidział miesięczne przesunięcie - tak jak w przypadku ZUS i zaliczki podatkowej. Przepis art. 23 ust. 4 składa się z dwóch zdań. Jedno zdanie trudno pogodzić z drugim.

  1. Na konto uczestnika PPK wpływa wpłata powitalna, wpłaty samego uczestnika, jego pracodawcy i dopłaty roczne. Czym de facto są wpłaty pracodawcy? Czy o te wpłaty będzie obniżone wynagrodzenie, które otrzymuje pracownik za wykonywaną pracę?

Nie. Wpłaty finansowane przez pracodawcę są kontrybucją pracodawcy na rzecz pracownika. Te 1,5% wpłaty podstawowej i ewentualne wpłaty dodatkowe to zysk dla pracownika. Dlatego też wraz z naliczaniem wpłat finansowanych przez pracodawcę pracownik zapłaci większą zaliczkę na podatek dochodowy. Jest to jego dodatkowy przychód.

  1. Udział pracodawcy w PPK wiąże się ze wzrostem kosztów pracowniczych. Czy pracodawca może liczyć na korzyści związane z PPK?

Jeżeli przez korzyści rozpatrywać możliwość uwzględnienia PPK jako koszt uzyskania przychodu, to tak. Pracodawca nie ma jednak realnych korzyści z tworzenia PPK. Korzyści mają uczestnicy.

  1. O ile system PPK jest dobrowolny dla pracowników, o tyle jest obowiązkowy dla pracodawców. Jakie konsekwencje mogą spotkać pracodawcę za niedopilnowanie obowiązków wynikających z ustawy?

Tak jak już opisałem – ustawa jest bardzo sroga jeżeli chodzi o wykroczenia. Wykroczenia ustawa przewiduje m.in. za brak terminowego zawierania umów, brak terminowego naliczania wpłat, czy chociażby zniechęcanie do uczestnictwa w PPK. Problem jest oczywiście taki, że odpowiedzialności wykroczeniowej nie ponoszą osoby prawne, tylko osoby fizyczne.

  1. Przewidziano również karę za nakłanianie pracowników do rezygnacji z programu. Jakie zachowanie pracodawcy będzie odczytane jako „nakłanianie”?

Przepis art. 108 ustawy stanowi „kto nakłania osobę zatrudnioną lub uczestnika PPK do rezygnacji z oszczędzania w PPK”. Pytanie gdzie jest granica nakłaniania. Czy jak powiem, że brak rezygnacji z PPK będzie wiązał się z przekazywaniem do PPK 2% z pensji, to już jest nakłanianie? A jeżeli pracownikom przekaże się wzór deklaracji rezygnacji, który jest ustalony w rozporządzeniu ministra finansów? Jak postąpić w sytuacji, gdy pracodawca otrzyma niekompletną deklarację rezygnacji i poprosi pracownika o jej uzupełnienie? A co zrobić gdy pracownik zapyta się kadrowej o jej opinię na temat PPK? Czy takim nakłanianiem będzie też np. informacja od przełożonego o jego decyzji co do rezygnacji z PPK? To też może być uznane za czynnik wpływający na decyzję pracownika.

Trudno przecież zabronić informowania o warunkach uczestnictwa PPK, zresztą sam ustawodawca w innych przepisach ustawy wprost mówi, że pracodawca może informować pracowników o warunkach uczestnictwa w PPK.

Niestety ustawodawca nie posłużył się dodatkowymi określeniami czym jest to karalne nakłanianie. Trzeba odróżnić jednak obiektywną i rzetelną informację od działań, które są systemowo ukierunkowane na skłonienie pracowników do rezygnacji. Czym innym jest rozmowa z pracownikami i wsparcie ich przy wykonaniu decyzji o rezygnacji, czym innym jest wymuszanie rezygnacji.

  1. Jeśli dany pracownik nie zdecyduje się na oszczędzanie w ramach PPK, może po automatycznym zapisie zrezygnować z programu. Należy robić to co 4 lata. W przeciwnym razie pracodawca na nowo rozpoczyna odprowadzanie składek na rachunek uczestnika w PPK. Jak ocenia Pan procedurę wypisania się z PPK?

To ten nurt prawny związany z ekonomią behawioralną, który ustawodawca stosuje względem obywateli, by ich skłonić do podejmowania racjonalnych decyzji. Dla jasności – PPK jest naprawdę potrzebnym programem i słusznym kierunkiem. Doświadczenia międzynarodowe z takimi mechanizmami wskazują, że zwiększają one poziom partycypacji.

  1. Czy PPK ma szanse powodzenia skoro istnieje podobny instrument PPE i niewiele osób do niego przystąpiło? Jeśli tak to dlaczego? Co wpływa na korzyść PPK?

Większość konstrukcji PPK jest stworzona z myślą o tym, by produkt ten nie poszedł drogą PPE. Stąd obowiązek tworzenia PPK przez pracodawców oraz automatyczny zapis większości zatrudnionych z możliwością rezygnacji. Trzeba jednak pamiętać, że PPK dużo nam powie o zaufaniu obywateli do państwa. Mam wrażenie, że w pierwszym okresie partycypacja będzie poniżej oczekiwań. To się jednak odwróci w kolejnych latach, jeżeli PPK przetrwa. Teraz – największa fala osób zatrudnionych rezygnuje z przyczyn psychologicznych – czyli zaufania. W przyszłości duża część tych osób powróci z przyczyn kalkulacji ekonomicznych – być w PPK jest bowiem korzystniejsze, niż zrezygnować. W PPK wcale bowiem nie trzeba zamrozić środków do 60 roku życia.

  1. Często pojawia się porównanie PPK do OFE, czy słusznie? Czy należy obawiać się, że PPK podzieli los OFE?

To już pytanie natury politycznej. Czy wierzymy, że Konstytucja chroni prywatną własność? Odbyłem szereg spotkań, gdzie ten temat był poruszany i mam wrażenie, że dla wielu obywateli Konstytucja jest już martwym aktem prawa. I wcale się temu nie dziwię.

Doświadczenia z ostatnich lat wskazują, że kapitał emerytalny OFE jest łatwy do złupienia, gdyż to są oszczędności, z których nie mamy możliwości korzystać na co dzień. Zwróćmy uwagę, że chociażby teraz obecny rząd planuje nałożyć na środki w OFE nowy podatek 15% i w tym celu zapowiedział przekształcenie OFE w IKE, a nie w IKZE.

  1. Ostatnie pytanie: Czy zachęciłby Pan naszych Czytelników do uczestnictwa w PPK, czy wręcz przeciwnie?

Tak. Mimo wszystko zachęcam do PPK. Gdzieś i w coś trzeba zaufanie pokładać. Zwłaszcza młodsze pokolenie powinno sobie odpowiedzieć na pytanie z czego chce żyć na emeryturze. Ja wiem, że perspektywa 30 lat to abstrakcja, bo sam walczę z takim myśleniem u siebie. Jeżeli pozostawimy rzeczy takimi jakimi są, w przyszłości czeka nas społeczna katastrofa ubóstwa znaczącej części społeczeństwa. PPK – to mały i miejscami źle wykonany, ale jednak krok w dobrą stronę. Jest przy tym korzystny ekonomicznie dla pracownika.

Dziękujemy za rozmowę!

Rozmawiała: Marta Borysiuk i Emilia Panufnik

Adrian Prusik - Radca prawny, wspólnik w Kancelarii Wojewódka i Wspólnicy, Lider Działu Produktów Emerytalnych. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Posiada doświadczenie w zakresie doradztwa przy tworzeniu i funkcjonowaniu PPE. Współautor publikacji Pracownicze Plany Kapitałowe. Kompendium dla pracodawców.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy przed weekendem majowym jest niedziela handlowa? Jak wypadają niedziele handlowe w kwietniu?

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy w kwietniu 2024 jest niedziela handlowa? Jakie kary za pracę w dni niehandlowe?

    ZUS odpowiada: Czy po 1 kwietnia składać wniosek o ponowne przeliczenie emerytury [nowe tablice GUS]?

    Od 1 kwietnia, przy obliczaniu przyszłych emerytur, ZUS skorzysta z nowej tablicy dalszego trwania życia GUS, co sprawi, że emerytura osoby w wieku 60 lat będzie niższa o 3,7 proc., a osoby w wieku 65 lat – o 4,1 proc. niż obliczona na podstawie poprzedniej tablicy – poinformował rzecznik ZUS Paweł Żebrowski.

    Dodatki funkcyjne w sądach

    Dodatki funkcyjne w sądach - trwają prace nad przepisami. Mają się zmienić zasady wynagradzania sędziów pełniących funkcje rzeczników dyscyplinarnych. Proponowane zmiany mają charakter przekrojowy, dotyczą modyfikacji wysokości dodatków funkcyjnych przysługujących Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Sędziów Sądów Powszechnych, Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach apelacyjnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach okręgowych oraz Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Ministra Sprawiedliwości, i służą dostosowaniu wysokości dodatków do rzeczywistego obciążenia zadaniami związanymi z pełnieniem tych funkcji. 

    REKLAMA

    Jak zarządzać zespołem? Liderem nie trzeba się urodzić. Liczy się cel i chęć współpracy z innymi

    Osoby zarządzające zespołem mają kluczowe znaczenie dla firmy. Prawie co czwarty pracownik chciałby, by jego przełożony częściej go doceniał. Blisko połowa jest gotowa odejść z pracy z powodu szefa.

    Odmienne poglądy polityczne pracownika a dyskryminacja

    Zbliżają się wybory samorządowe. W wielu miejscach, w tym w pracy, trwają rozmowy, spory i wymiana myśli politycznych co do programów i kandydatów. Trzeba jednak wiedzieć, że pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, m.in. bez względu na przekonania polityczne. Nie można więc ponosić negatywnych konsekwencji w miejscu pracy, szczególnie jeżeli ma się odmienne poglądy od pracodawcy. Nawet jeżeli jest się zatrudnionym w jednotach samorządu terytorialnego, gdzie niestety często ma miejsce rotacja pracowników ze względu na tzw. układy polityczne - powinna obowiązywać zasada wolności słowa i własnych poglądów politycznych.

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia. Dal pracodawcy liczy się dyspozycyjność pracownika. Wytypowanie do zwolnienia pracownika, przebywającego na długotrwałym urlopie bezpłatnym i korzystającego w tym czasie z innego źródła utrzymania, stanowi obiektywne i racjonalne kryterium doboru do wypowiedzenia umowy o pracę, co nie świadczy o charakterze dyskryminacyjnym zwolnienia. Zgodne z zasadami współżycia społecznego jest przyjęcie przez pracodawcę jako kryterium doboru pracowników do zwolnienia ich dyspozycyjności, rozumianej jako możliwość liczenia na obecność pracownika w pracy, w czasie na nią przeznaczonym, gdy przeciwieństwem tak rozumianej dyspozycyjności są częste absencje pracownika, spowodowane złym stanem zdrowia, jak również inne przypadki usprawiedliwionej nieobecności.

    Elektroradiolog - kim jest i co robi?

    Elektroradiolog to nowy zawód medyczny. Wielu idąc na tzw. prześwietlenie, tj. n. badanie w pracowniach rentgenowskich RTG - nie zdaje sobie sprawy, że jest to wymagający zawód, który wiąże się z pracą w szkodliwych i trudnych warunkach dla zdrowia tego pracownika - ze względu na promieniowanie. Praca przy wykonywaniu badań z zakresu diagnostyki obrazowej (rentgenografia, rentgenoskopia, radiologia stomatologiczna, mammografia, densytometria rentgenowska, tomografia komputerowa) jest wymagająca.

    REKLAMA

    Kim jest technik sterylizacji medycznej?

    Jakie trzeba mieć wykształcenie, żeby zostać technikiem sterylizacji medycznej? Jakie czynności wykonuje technik sterylizacji medycznej? To główne pytania, które się pojawiają. Niektórzy pytają też: dlaczego ten zawód został wpisany na listę zawodów medycznych - odpowiedź jest prosta jest to zawód wymagający specjalistycznych kwalifikacji. Technicy muszą mieć szczególne prawa ale i obowiązki. Muszą też ponosić odpowiedzialność z powodu swoich błędów medycznych. W gruncie rzeczy, gdyby nie technicy i nienależyta dezynfekcja i sterylizacja wyrobów medycznych - wielu pacjentów byłoby narażonych na choroby zakaźne - zagrażające życiu i zdrowiu. 

    Praca w Święta Wielkanocne

    Kiedy wypadają Święta Wielkanocne 2024? Praca w Poniedziałek Wielkanocny i Niedzielę Wielkanocną - czy przysługuje za to dodatek? Czy za pracę w Wielkanoc (w niedzielę oraz święto) przysługuje rekompensata?

    REKLAMA