REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

PPK z punktu widzenia pracowników i pracodawców - czy to się opłaca? (wywiad)

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wojewódka i Wspólnicy Sp. k. Kancelaria Prawa Pracy
Warszawska kancelaria specjalizująca się wyłącznie w pomocy pracodawcom w zakresie zbiorowego i indywidualnego prawa pracy oraz świadczeń pracowniczych
Adrian Prusik
Adrian Prusik
Marta Borysiuk
PPK z punktu widzenia pracowników i pracodawców - czy to się opłaca? /fot. shutterstock
PPK z punktu widzenia pracowników i pracodawców - czy to się opłaca? /fot. shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Na jakie problemy mogą trafić pracodawcy przy wdrożeniu PPK? Jakie są największe wyzwania przed PPK z punktu widzenia pracodawców? Jakie zachowanie pracodawcy będzie odczytane jako „nakłanianie”? Czy należy obawiać się, że PPK podzieli los OFE? Na te i inne pytania odpowiada Adrian Prusik, Radca prawny w Kancelarii Wojewódka i Wspólnicy, Lider Działu Produktów Emerytalnych.
  1. Przewiduje się, że za 30 lat emerytura może wynosić około 30% ostatniej pensji danej osoby. Czy jest to możliwe? Co zrobić, aby się przed tym uchronić i móc prowadzić godne życie na emeryturze?

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Nie tylko jest to możliwe. Zmiany przeprowadzane w ostatnich latach w systemie emerytalnym dają większą pewność, że tak się stanie. 4 lata temu obniżyliśmy wiek emerytalny, co jest ewenementem na skalę europejską. Teraz rząd planuje obłożyć podatkiem, i tak niewielki względem potrzeb, kapitał zgromadzony w OFE. Samo zaś przekształcenie OFE w IKE oznacza, że środki z kapitałem części systemu emerytalnego nie będą służyły do zapewnienia dożywotnich świadczeń emerytalnych.

System emerytalny, który kreślą takie zmiany oznacza, że przyszłe pokolenie emerytów przez większość życia emerytalnego będzie mogło liczyć wyłącznie na świadczenia z ZUS, które będą w każdej dekadzie niższe. Są uzależnione od długości naszej kariery zawodowej i przewidywanej długości życia na emeryturze. W przyszłości muszą być też sfinansowane przez coraz mniejszą grupę pracujących. Nowe prognozy mówią o tym, że w okolicach 2060 roku pojawią się emerytury wysokości 25% ostatniej pensji. Pytanie jak będzie wyglądało państwo, w którym całe pokolenie wychowane w dekadach gospodarczego prosperity i wzrostu zamożności, zostanie na starość zmuszone żyć na granicy ubóstwa.

Moim zdaniem jeszcze nie doceniamy zagrożenia, które z tego może płynąć. Rosnąca w siłę polityczną grupa społeczna emerytów, których system emerytalny skazuje na głodowe świadczenia emerytalne. W przyszłości może się okazać, że następne pokolenie emerytów będzie rywalizować o swój poziom życia z następną generacją pracujących. Już dzisiaj możemy zakładać, że w przyszłości pokolenie pracujących nie będzie w stanie utrzymać swojego poziomu życia oraz aspiracji bytowych pokolenia emerytów. Hasło państwa dobrobytu to nie tylko tu i teraz. To także przyszłość. A w przyszłości o ten dobrobyt to Polacy będą rywalizować.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  1. Od 1 lipca 2019 r. do programu PPK przystąpiły największe firmy zatrudniające ponad 250 osób. Kolejni pracodawcy będą mieli obowiązek przystąpić do programu od 1 stycznia 2020 r. Jak każdy nowy program, Pracownicze Plany Kapitałowe rodzą z pewnością wiele pytań, wątpliwości i wyzwań. Na jakie problemy mogą trafić pracodawcy przy wdrożeniu PPK? Jakie w Pana opinii są największe wyzwania przed PPK z punktu widzenia pracodawców?

REKLAMA

Sporym wyzwaniem są duże niejasności w stosowaniu ustawy o pracowniczych planach kapitałowych. Ustawa miejscami jest jasna, w dużym jednak zakresie jest jednak szalenie nieprecyzyjna i pozostawia wiele niedomówień. Miejscami zawiera wręcz kardynalne i podstawowe błędy legislacyjne. To w ogóle kwestia drastycznego spadku jakości tworzonego prawa w ostatnich latach.

Brak jasności można obserwować po skali i szczegółowości pytań pracodawców oraz braku precyzyjnych odpowiedzi na nie. I tutaj jest pewien „kamyczek do ogródka” portalu mojeppk.pl. Portal ten wziął na siebie rolę półoficjalnego „interpretatora” ustawy, co jest decyzją godną pochwalenia. Wiele działań portalu jest pożytecznych i potrzebnych. Niemniej, aktualizowane zagadnienia prawne, pojawiające się na portalu, często prezentują wymijające stanowisko, które nic nie wnosi. Dostaję też informacje od klientów, że takie wymijające odpowiedzi dostają na pytania jak postąpić z konkretnym przypadkiem.

Koronnym przykładem jest kwestia interpretacji terminu zawierania umów w PPK. To dobry przykład na to jak sprawę prostą i nieskomplikowaną uregulować w sposób niejasny i mało precyzyjny. Jeszcze w grudniu 2018 roku interpretacja Polskiego Funduszu Rozwoju przepisu art. 134 ustawy mówiła o zawieraniu pierwszych umów PPK w grupie największych pracodawców do 26 września 2019 r. (umowa o zarządzanie) oraz 10 października 2019 roku (pierwsze umowy o prowadzenie). W styczniu 2019 roku ustawa się nie zmieniła, ale zmieniła się interpretacja, która spowodowała, że umowy przez pracodawców zatrudniających co najmniej 250 osób były zawierane do 25 października (umowa o zarządzanie) oraz do 12 listopada (pierwsze umowy o prowadzenie).

Inną kwestią jest chociażby to jak liczyć 3 miesiące okresu zatrudnienia dla wszystkich osób zatrudnionych, bo w tej kwestii także były trzy różne interpretacje, z których każda kolejna wyklucza prawidłowość poprzedniej. Ostatnie stanowisko na portalu wskazuje, że 3 miesiące okresu zatrudnienia liczy się jako 90 dni. To istotna rzecz, gdyż wpływa w przyszłości na ustalenie daty zawarcia umowy o prowadzenie dla przyszłych pracowników. Zmiany interpretacji mogą powodować, że np. dla osoby zatrudnionej 1 marca termin ten przypadnie w czerwcu albo w lipcu. To nie sprzyja pewności prawa, a trzeba pamiętać, że nieterminowe zawieranie umowy o prowadzenie grozi grzywna do 1 miliona złotych.

W ogóle kwestia regulacji wykroczeniowej w ustawie jest w wielu miejscach absurdalna. Ustawodawca wprowadził surowe kary nawet do 1,5% rocznego funduszu wynagrodzeń u pracodawcy, ale nie zauważył, że w wykroczeniach odpowiedzialność ponoszą tylko osoby fizycznie, a nie osoby prawne. Zatem absurdalnie – tej grzywny do 1,5% rocznego funduszu wynagrodzeń to można nałożyć wyłącznie np. na kierownika kadr, ale nie na spółkę.

Inną sprawą jest kwestia rozliczeń zwrotnych pobranych wpłat PPK przy deklaracji rezygnacji, czyli art. 23 ust. 4 ustawy. Mam przeczucie, że ostateczna interpretacja nie została wypracowana. Problem stworzył ustawodawca, bo przy tej regulacji zapomniał, że między pobieraniem wpłat a ich opłacanie do funduszu przewidział miesięczne przesunięcie - tak jak w przypadku ZUS i zaliczki podatkowej. Przepis art. 23 ust. 4 składa się z dwóch zdań. Jedno zdanie trudno pogodzić z drugim.

  1. Na konto uczestnika PPK wpływa wpłata powitalna, wpłaty samego uczestnika, jego pracodawcy i dopłaty roczne. Czym de facto są wpłaty pracodawcy? Czy o te wpłaty będzie obniżone wynagrodzenie, które otrzymuje pracownik za wykonywaną pracę?

Nie. Wpłaty finansowane przez pracodawcę są kontrybucją pracodawcy na rzecz pracownika. Te 1,5% wpłaty podstawowej i ewentualne wpłaty dodatkowe to zysk dla pracownika. Dlatego też wraz z naliczaniem wpłat finansowanych przez pracodawcę pracownik zapłaci większą zaliczkę na podatek dochodowy. Jest to jego dodatkowy przychód.

  1. Udział pracodawcy w PPK wiąże się ze wzrostem kosztów pracowniczych. Czy pracodawca może liczyć na korzyści związane z PPK?

Jeżeli przez korzyści rozpatrywać możliwość uwzględnienia PPK jako koszt uzyskania przychodu, to tak. Pracodawca nie ma jednak realnych korzyści z tworzenia PPK. Korzyści mają uczestnicy.

  1. O ile system PPK jest dobrowolny dla pracowników, o tyle jest obowiązkowy dla pracodawców. Jakie konsekwencje mogą spotkać pracodawcę za niedopilnowanie obowiązków wynikających z ustawy?

Tak jak już opisałem – ustawa jest bardzo sroga jeżeli chodzi o wykroczenia. Wykroczenia ustawa przewiduje m.in. za brak terminowego zawierania umów, brak terminowego naliczania wpłat, czy chociażby zniechęcanie do uczestnictwa w PPK. Problem jest oczywiście taki, że odpowiedzialności wykroczeniowej nie ponoszą osoby prawne, tylko osoby fizyczne.

  1. Przewidziano również karę za nakłanianie pracowników do rezygnacji z programu. Jakie zachowanie pracodawcy będzie odczytane jako „nakłanianie”?

Przepis art. 108 ustawy stanowi „kto nakłania osobę zatrudnioną lub uczestnika PPK do rezygnacji z oszczędzania w PPK”. Pytanie gdzie jest granica nakłaniania. Czy jak powiem, że brak rezygnacji z PPK będzie wiązał się z przekazywaniem do PPK 2% z pensji, to już jest nakłanianie? A jeżeli pracownikom przekaże się wzór deklaracji rezygnacji, który jest ustalony w rozporządzeniu ministra finansów? Jak postąpić w sytuacji, gdy pracodawca otrzyma niekompletną deklarację rezygnacji i poprosi pracownika o jej uzupełnienie? A co zrobić gdy pracownik zapyta się kadrowej o jej opinię na temat PPK? Czy takim nakłanianiem będzie też np. informacja od przełożonego o jego decyzji co do rezygnacji z PPK? To też może być uznane za czynnik wpływający na decyzję pracownika.

Trudno przecież zabronić informowania o warunkach uczestnictwa PPK, zresztą sam ustawodawca w innych przepisach ustawy wprost mówi, że pracodawca może informować pracowników o warunkach uczestnictwa w PPK.

Niestety ustawodawca nie posłużył się dodatkowymi określeniami czym jest to karalne nakłanianie. Trzeba odróżnić jednak obiektywną i rzetelną informację od działań, które są systemowo ukierunkowane na skłonienie pracowników do rezygnacji. Czym innym jest rozmowa z pracownikami i wsparcie ich przy wykonaniu decyzji o rezygnacji, czym innym jest wymuszanie rezygnacji.

  1. Jeśli dany pracownik nie zdecyduje się na oszczędzanie w ramach PPK, może po automatycznym zapisie zrezygnować z programu. Należy robić to co 4 lata. W przeciwnym razie pracodawca na nowo rozpoczyna odprowadzanie składek na rachunek uczestnika w PPK. Jak ocenia Pan procedurę wypisania się z PPK?

To ten nurt prawny związany z ekonomią behawioralną, który ustawodawca stosuje względem obywateli, by ich skłonić do podejmowania racjonalnych decyzji. Dla jasności – PPK jest naprawdę potrzebnym programem i słusznym kierunkiem. Doświadczenia międzynarodowe z takimi mechanizmami wskazują, że zwiększają one poziom partycypacji.

  1. Czy PPK ma szanse powodzenia skoro istnieje podobny instrument PPE i niewiele osób do niego przystąpiło? Jeśli tak to dlaczego? Co wpływa na korzyść PPK?

Większość konstrukcji PPK jest stworzona z myślą o tym, by produkt ten nie poszedł drogą PPE. Stąd obowiązek tworzenia PPK przez pracodawców oraz automatyczny zapis większości zatrudnionych z możliwością rezygnacji. Trzeba jednak pamiętać, że PPK dużo nam powie o zaufaniu obywateli do państwa. Mam wrażenie, że w pierwszym okresie partycypacja będzie poniżej oczekiwań. To się jednak odwróci w kolejnych latach, jeżeli PPK przetrwa. Teraz – największa fala osób zatrudnionych rezygnuje z przyczyn psychologicznych – czyli zaufania. W przyszłości duża część tych osób powróci z przyczyn kalkulacji ekonomicznych – być w PPK jest bowiem korzystniejsze, niż zrezygnować. W PPK wcale bowiem nie trzeba zamrozić środków do 60 roku życia.

  1. Często pojawia się porównanie PPK do OFE, czy słusznie? Czy należy obawiać się, że PPK podzieli los OFE?

To już pytanie natury politycznej. Czy wierzymy, że Konstytucja chroni prywatną własność? Odbyłem szereg spotkań, gdzie ten temat był poruszany i mam wrażenie, że dla wielu obywateli Konstytucja jest już martwym aktem prawa. I wcale się temu nie dziwię.

Doświadczenia z ostatnich lat wskazują, że kapitał emerytalny OFE jest łatwy do złupienia, gdyż to są oszczędności, z których nie mamy możliwości korzystać na co dzień. Zwróćmy uwagę, że chociażby teraz obecny rząd planuje nałożyć na środki w OFE nowy podatek 15% i w tym celu zapowiedział przekształcenie OFE w IKE, a nie w IKZE.

  1. Ostatnie pytanie: Czy zachęciłby Pan naszych Czytelników do uczestnictwa w PPK, czy wręcz przeciwnie?

Tak. Mimo wszystko zachęcam do PPK. Gdzieś i w coś trzeba zaufanie pokładać. Zwłaszcza młodsze pokolenie powinno sobie odpowiedzieć na pytanie z czego chce żyć na emeryturze. Ja wiem, że perspektywa 30 lat to abstrakcja, bo sam walczę z takim myśleniem u siebie. Jeżeli pozostawimy rzeczy takimi jakimi są, w przyszłości czeka nas społeczna katastrofa ubóstwa znaczącej części społeczeństwa. PPK – to mały i miejscami źle wykonany, ale jednak krok w dobrą stronę. Jest przy tym korzystny ekonomicznie dla pracownika.

Dziękujemy za rozmowę!

Rozmawiała: Marta Borysiuk i Emilia Panufnik

Adrian Prusik - Radca prawny, wspólnik w Kancelarii Wojewódka i Wspólnicy, Lider Działu Produktów Emerytalnych. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Posiada doświadczenie w zakresie doradztwa przy tworzeniu i funkcjonowaniu PPE. Współautor publikacji Pracownicze Plany Kapitałowe. Kompendium dla pracodawców.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nie będzie w tym roku niższego dodatku za pracę w nocy niż w lipcu

W lipcu 2025 r. mamy najniższy dodatek za pracę w nocy. Taka sama kwota będzie obowiązywała w październiku. To miesiące z największą liczbą godzin pracy. Ile wynosi dodatek nocny w tym miesiącu?

Opieka nad małym dzieckiem podczas pracy zdalnej. Co z kontrolą pracodawcy?

Jak pracodawca może skontrolować pracę zdalną pracownika, który w czasie godzin pracy sprawuje bezpośrednią opiekę nad małoletnim dzieckiem (do 4. roku życia), szczególnie gdy dziecko nie ma zapewnionej w tym czasie opieki przez inną osobę (np. nianię, innego członka rodziny, żłobek, przedszkole)?

PPK: od jakiej kwoty nalicza się wpłaty? Czy wczasy pod gruszą, świadczenia urlopowe, nagroda jubileuszowa i zasiłki liczą się do podstawy wymiaru wpłat?

Od jakiej kwoty liczy się wpłaty na PPK? Nie od każdego świadczenia na rzecz uczestnika PPK należy naliczać wpłaty do PPK. To, czy dane świadczenie stanowi podstawę wpłat do PPK, zależy od tego, czy jest ono podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Co z wczasami pod gruszą, świadczeniem urlopowym, nagrodą jubileuszową, zasiłkami i urlopem wychowawczym?

Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

REKLAMA

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

REKLAMA

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

REKLAMA