29 kwietnia: Międzynarodowy Dzień Tańca – święto tancerzy i miłośników sztuki tańca. A co z emeryturami dla artystów?
REKLAMA
REKLAMA
W dniu 29 kwietnia przypada Międzynarodowy Dzień Tańca. To duże święto dla tancerzy i miłośników sztuki tańca. W tym szczególnym dniu warto przyjrzeć się zagadnieniu emerytur dla artystów, w tym zmianom, które zaszły w 2024 r. w zakresie emerytur pomostowych.
- Międzynarodowy Dzień Tańca – święto tancerzy i miłośników sztuki tańca
- Jakie są polskie tańce narodowe?
- Tancerze i tancerki - praca w szczególnych warunkach - tak, ale tylko zawodowi
- Czym jest praca w szczególnych warunkach?
- Emerytura z tytułu wykonywania działalności twórczej lub artystycznej. Jaki jest wiek emerytalny dla tancerza?
- Zmiany w emeryturach pomostowych od 2024 r.
Międzynarodowy Dzień Tańca – święto tancerzy i miłośników sztuki tańca
Międzynarodowy Dzień Tańca, obchodzony jest na świecie w dniu 29 kwietnia, został ustanowiony w 1982 r. przez Komitet Tańca Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (ITI-UNESCO). Dlaczego akurat taka data? Okazuje się, że datę Międzynarodowego Dnia Tańca wybrano na pamiątkę chrztu wybitnego reformatora sztuki tańca, twórcy europejskiego teatru baletowego, francuskiego tancerza i choreografa Jeana-Georges’a Noverre’a (1727-1810). Każdego roku inny wybitny artysta reprezentujący międzynarodowe środowiska tańca przygotowuje orędzie adresowane do tych, którzy uprawiają i kochają taniec. Przesłaniem tego święta jest celebrowanie tańca, czerpanie radości z uniwersalnego charakteru tej formy sztuki, przekraczanie granic politycznych, kulturowych i etnicznych oraz łączenie ludzi przy pomocy uniwersalnego języka tańca.
REKLAMA
Jakie są polskie tańce narodowe?
Jak podają media, polskie tańce narodowe są kultywowane i przekazywane z pokolenia na pokolenie, także “ku pokrzepieniu serc”. Tańce polskie były również ściśle związane z określonym środowiskiem, w którym spełniały istotne funkcje. Duży wpływ na ich formę taneczną i muzyczną miało środowisko szlacheckie, mieszczańskie czy magnackie, a później również scena polska. W XIX wieku, stanowiły żywy symbol państwa, którego nie było na mapie. Kluczowym momentem była epoka romantyzmu, która charakteryzowała się większym zainteresowaniem folklorem, a także silnym kultywowaniem tradycji narodowych, do których bezapelacyjnie zalicza się tańce. Pojęcie “polskie tańce narodowe” zostało wprowadzone do języka w 1828 roku przez Kazimierza Brodzińskiego, który jako pierwszy użył tego określenia w rozprawie “O tańcach polskich”.
Polonez - najstarszy z polskich tańców narodowych - podstawowym ruchem jest chód, składający się z trzech spokojnych kroków, przy których pierwszy z nich akcentuje się delikatnym “dygnięciem”. Powaga i dostojność Poloneza wyniosła go z wiejskich wesel, przez podwórza szlacheckie aż na królewskie dwory, dzięki czemu zdobył sławę również poza granicami kraju.
Mazur - taniec obrazujący życie szlacheckie - był tańczony przez ludność zamieszkującą tereny wiejskie, zwłaszcza w Polsce centralnej, zachodniej i północnej. Również wiąże się go ze środowiskiem szlacheckim i miejskim, gdzie chętnie tańczono go podczas balów, uroczystości czy jako formę zabawy.
Kujawiak - taniec okrągły - wywodzi się z terenów Kujaw, gdzie zwłaszcza w okolicach Włocławka nazywany jest “tańcem okrągłym”. Wywodzi się z wiejskich domów, skąd powędrował na dwory szlacheckie, do rezydencji magnackich i domów mieszczańskich. Obecnie uznaje się go za taniec spokojny i elegancki, pozbawiony pierwotnych przyśpiewek oraz niektórych ruchów, jak np. rozkołysania.
Oberek - najbardziej ludowy spośród polskich tańców narodowych - był charakterystyczną formą zabaw w środowisku wiejskim.
Krakowiak - ten taniec ten wywodzi się z regionu krakowskiego. Jest to taniec szybki, uzupełniony charakterystycznymi rytmami synkopowymi. Krakowiak charakteryzuje się wesołą, żywą i skoczną melodią. Krakowiak początkowo tańczony był pod strzechami chłopskich domów, by następnie opuścić ich progi i zagościć w szlacheckich dworach. Z czasem przeniknął również do muzyki symfonicznej i scenicznej.
Tancerze i tancerki - praca w szczególnych warunkach - tak, ale tylko zawodowi
Ustawa o emeryturach pomostowych z 19 grudnia 2008 r. (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 164, dalej jako: ustawa) wskazuje, że za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach uważa się także ubezpieczonych z tytułu działalności twórczej lub artystycznej tancerzy zawodowych, wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy prace związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym.
Czym jest praca w szczególnych warunkach?
Za prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku. Wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy - w wykazie tym znalazły się oczywiście: "Prace tancerzy zawodowych związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym".
Emerytura z tytułu wykonywania działalności twórczej lub artystycznej. Jaki jest wiek emerytalny dla tancerza?
Jak podaje ZUS, emerytura z tytułu wykonywania działalności twórczej lub artystycznej przysługuje osobie urodzonej po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1969 r., która warunki dotyczące wieku, okresu zatrudnienia i działalności twórczej lub artystycznej spełniła do 31 grudnia 2008 r., albo urodzonej po 31 grudnia 1948 r., która warunki dotyczące okresu zatrudnienia i działalności twórczej lub artystycznej spełniła na 1 stycznia 1999 r., jeżeli:
osiągnęła wiek emerytalny odpowiedni dla danego rodzaju działalności twórczej lub artystycznej wynoszący dla:
tancerza, akrobaty, gimnastyka, ekwilibrysty, kaskadera - 40 lat dla kobiet i 45 lat dla mężczyzn
solisty wokalisty, muzyka grającego na instrumentach dętych, tresera zwierząt drapieżnych - 45 lat dla kobiet i 50 lat dla mężczyzn
artysty chóru, żonglera, komika cyrkowego, aktora teatru lalek - 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn
aktorki, dyrygentki - 55 lat
muzyka grającego na instrumentach smyczkowych, perkusyjnych oraz klawiszowych, operatora obrazu filmowego, fotografika - 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn
udowodniła okres zatrudnienia co najmniej 20 lat kobieta i 25 lat mężczyzna
udowodniła co najmniej 15 lat działalności twórczej lub artystycznej
nie przystąpiła do OFE lub złoży wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa.
Zmiany w emeryturach pomostowych od 2024 r.
Co do zasady, od 1 stycznia 2024 r. obowiązuje ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1667). Ustawa o emeryturach pomostowych przywraca sprawiedliwość. Dzięki niej „osoby, które rozpoczęły pracę po 1. stycznia 1999 roku w warunkach szkodliwych dla zdrowia, szczególnie uciążliwych, w warunkach szczególnego obciążenia fizycznego albo psychofizycznego, wykonywały pracę w takich zawodach jak chociażby górnik, hutnik, rybak czy sprawując opiekę w domu opieki społecznej nad osobami dotkniętymi chorobą psychiczną, czy też ratownik medyczny – czy inne zawody, ale o takich właśnie cechach – mają określony staż pracy i ukończyły: kobieta 55 lat, mężczyzna 60 – będą mogły przejść na emeryturę pomostową” – podkreślał Prezydent.
Ustawa o emeryturach pomostowych z 19 grudnia 2008 r. (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 164)
Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023, poz. 1667)
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
REKLAMA