Wcześniejsze emerytury dla nauczycieli przedszkoli niepublicznych

Przepisy Karty Nauczyciela wprowadzają szczególne uregulowania w kwestii przechodzenia na emeryturę. Zasadą określoną w art. 88 Karty Nauczyciela (KN) jest, że nauczyciele mający 30-letni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze, mogą po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy przejść na emeryturę. Z tego prawa mogą również skorzystać nauczyciele szkół, placówek, zakładów specjalnych oraz zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich, którzy mają 20-letni staż zatrudnienia i 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze w szkolnictwie specjalnym.

Autopromocja

Niestety powyższe przepisy, mocą art. 91b ust. 2 pkt 4 KN, nie dotyczyły nauczycieli przedszkoli niepublicznych, nawet jeżeli pracowali oni w pełnym wymiarze czasu pracy.

W efekcie nauczyciele ci nie posiadali prawa do przejścia na emeryturę bez względu na wiek.

Tą sytuacją zainteresował się – z powodu wielu pism i wniosków – Rzecznik Praw Obywatelskich. Przychylając się do próśb nauczycieli, skierował wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z ustawą zasadniczą wspomnianego już wyżej art. 91b ust. 2 pkt 4 Karty Nauczyciela w zakresie, w jakim przepis ten wyłącza stosowanie art. 88 ust. 1 KN (czyli przepisów o wcześniejszej emeryturze) do nauczyciela zatrudnionego w przedszkolu niepublicznym w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. Uzasadniając wniosek, RPO wskazał m.in., że w powszechnym systemie emerytalnym nie może dochodzić do faworyzowania pracowników sfery publicznej. Ponadto nauczyciele przedszkoli niepublicznych mają obowiązek realizowania programu wychowania przedszkolnego. Podlegają oni tym samym zasadom i przepisom w odniesieniu do wymogów kwalifikacyjnych, awansu zawodowego czy odpowiedzialności dyscyplinarnej. Nie ma więc uzasadnienia – zdaniem Rzecznika – dla tak znaczącego zróżnicowania sytuacji nauczycieli przedszkoli publicznych i niepublicznych.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Trybunał Konstytucyjny podzielił wątpliwości RPO i uznał sporny przepis KN za niezgodny z Konstytucją RP. Tym samym dopuścił możliwość wcześniejszego przechodzenia na emeryturę nauczycieli przedszkoli niepublicznych. Trybunał, uzasadniając wyrok, stwierdził, że uprawnienia nauczycieli do wcześniejszej emerytury wynikają z charakteru wykonywanej przez nich pracy, a nie statusu prawnego pracodawcy. Nie status prawny przedszkola ma znaczenie, lecz charakter pracy. Zaskarżona regulacja jest więc niezgodna z zasadą równości, ponieważ ustawowo różnicuje w zakresie prawa do wcześniejszej emerytury nauczycieli przedszkoli publicznych i nauczycieli przedszkoli niepublicznych, należących do tej samej kategorii zawodu nauczycielskiego – stwierdził Trybunał w konkluzji wyroku.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 23 kwietnia 2009 r. (K 65/07 – DzU nr 67, poz. 572).