REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie są, w zakresie emerytur i rent, skutki umowy między Polską a USA o zabezpieczeniu społecznym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Andrzej Szybkie
Andrzej Szybkie

REKLAMA

Od 1 marca 2009 r. obowiązuje umowa między Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki o zabezpieczeniu społecznym. Umowa reguluje sytuację osób, które ubiegają się o emeryturę lub rentę i podlegały ubezpieczeniom społecznym w obu krajach.

Osoby, które do 28 lutego 2009 r. musiały opłacać składki na ubezpieczenia społeczne równocześnie w Polsce i USA, od 1 marca 2009 r. opłacają składki na ubezpieczenia społeczne tylko w jednym kraju, a nie - jak dotychczas - i w Polsce, i USA. W tym zakresie umowa dotyczy zarówno pracowników, osoby prowadzące działalność na własny rachunek, jak również rolników.

REKLAMA

Autopromocja

Sumowanie okresów

REKLAMA

Umowa pozwala na zsumowanie okresów ubezpieczenia przebytych w obu krajach do celów przyznania prawa do emerytury lub renty. ZUS ustalając prawo do emerytury w Polsce doliczy okres pracy w USA, jeżeli osoba ubiegająca się o polskie świadczenie ma za krótki staż emerytalny.

Podobnie od 1 marca 2009 r. instytucja amerykańska doliczy okres pracy w Polsce w celu przyznania emerytury lub renty z amerykańskiego systemu social security. Co do zasady, aby uzyskać emeryturę w USA konieczne jest ubezpieczenie przez co najmniej 40 kwartałów (10 lat). Osobie, która ma krótszy staż ubezpieczeniowy, można doliczyć okres ubezpieczenia w Polsce, potwierdzony przez ZUS lub KRUS.

Przekazanie przyznanych świadczeń na konto w drugim państwie

Osoby, które uzyskały prawo do emerytury lub renty, zarówno przed 1 marca 2009 r., jak i po tej dacie, mogą otrzymywać swoje świadczenia na konta bankowe w drugim kraju. Emerytura z ZUS może być więc przekazana na konto bankowe w USA. Transfer świadczeń jest dokonywany bez pośrednictwa instytucji ubezpieczeniowej państwa zamieszkania. W przekazywaniu emerytury z ZUS nie będzie zatem pośredniczyć amerykańska instytucja Social Security Administration.

Kto skorzysta z umowy

Od 1 marca 2009 r. z umowy korzysta każda osoba, która podlega lub podlegała ubezpieczeniom społecznym w Polsce lub USA, a także członkowie rodzin ubiegający się o rentę rodzinną. Umowa między Polską a USA dotyczy zarówno osób z obywatelstwem polskim, obywatelstwem amerykańskim, jak i osób, które nie mają obywatelstwa żadnego z tych państw. Także miejsce zamieszkania w określonym państwie nie decyduje o zastosowaniu umowy. Stosuje się ją bowiem do osób zamieszkałych na terytorium Polski, na terytorium USA oraz w innym państwie. Osób zamieszkałych poza Polską i USA nie chroni jednak zasada równego traktowania przy stosowaniu umowy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

PRZYKŁAD

Janina K jest obywatelką polską zamieszkałą na stałe w Polsce. Iwan S. jest obywatelem Ukrainy zamieszkałym na stałe w Rosji. Obydwoje przez kilka lat legalnie pracowali i podlegali ubezpieczeniom społecznym w Polsce, a następnie w USA. Przy ustalaniu emerytury zastosowanie znajdzie umowa polsko-amerykańska zarówno dla Iwana S., jak i Janiny K.

O jakie świadczenia można się ubiegać na podstawie umowy

Na podstawie umowy polsko-amerykańskiej osoby ubezpieczone w jednym z tych Państw mogą złożyć wniosek o doliczenie stażu ubezpieczeniowego w drugim z państw.

W Polsce staż ubezpieczeniowy z USA zostanie uwzględniony przy świadczeniach wypłacanych przez ZUS i KRUS: emeryturze, rencie z tytułu niezdolności do pracy, rencie rodzinnej. Poza tymi świadczeniami, umową są objęte jednorazowe odszkodowania i renty z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz zasiłki pogrzebowe.

Natomiast w USA są to świadczenia z federalnego systemu ubezpieczeniowego (social security), wypłacane przez Social Security Administration (SSA), który obejmuje system ubezpieczeń emerytalnych, rodzinnych oraz świadczeń z tytułu niezdolności do pracy. Do podstawowych amerykańskich świadczeń objętych umową należą: emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty rodzinne oraz jednorazowa wypłata z tytułu śmierci osoby ubezpieczonej.

Ustalanie emerytur i rent

REKLAMA

Osoba, która podlegała ubezpieczeniom społecznym w Polsce oraz w USA, może się ubiegać o emeryturę lub rentę w każdym z tych państw. Umowa ma ułatwić spełnienie warunków wymaganych do przyznania prawa przez sumowanie okresów ubezpieczenia w obu krajach. W efekcie taka osoba może uzyskać emeryturę z każdego państwa, w którym była ubezpieczona, czyli zarówno z Polski, jak i z USA.

Ustalanie świadczeń jest dokonywane na podstawie jednego wniosku zgłoszonego do instytucji jednego kraju: do instytucji polskiej (ZUS, KRUS) albo do instytucji amerykańskiej (SSA). Instytucje obu państw będą współpracować ze sobą przy ustalaniu świadczeń i potwierdzą wzajemnie okresy ubezpieczenia przebyte przez osobę zainteresowaną w każdym z państw na specjalnych formularzach łącznikowych.

Jeżeli osoba, która ubiega się o emeryturę lub rentę w Polsce, nie ma wymaganego stażu emerytalnego lub rentowego, to ZUS uwzględni także okresy ubezpieczenia w USA. Podobnie jest z pracą w Polsce i ubieganiem się o świadczenie w USA.

PRZYKŁAD

Polski obywatel Jan Z. od ośmiu lat mieszka w USA, gdzie legalnie pracuje i opłaca składki na social security. Przed wyjazdem z Polski przez 18 lat pracował w Polsce, gdzie również podlegał ubezpieczeniom społecznym. Jan Z. urodził się w 1943 r., dlatego zamierza w 2009 r. przejść na emeryturę. W prawie polskim i USA spełnia warunek wieku emerytalnego. W Polsce wiek emerytalny dla mężczyzny wynosi 65 lat, a w USA 66 lat (w USA wiek ten dotyczy osoby urodzonej w latach 1943-1954). Umowa pozwoli mu spełnić warunek stażowy, ponieważ odrębnie nie spełnia go ani w Polsce (minimalny obniżony staż to 20 lat dla mężczyzny), ani w USA (minimalny staż to 40 kwartałów). Po zsumowaniu obydwu okresów ubezpieczenia Jan Z. może wystąpić o emeryturę albo w Polsce albo w USA.

ZUS nie będzie jednak sumował okresów ubezpieczenia przebytych w USA, jeśli polski okres ubezpieczenia jest krótszy niż 12 miesięcy i z tytułu tego okresu nie przysługują świadczenia. Natomiast instytucja amerykańska nie uwzględni polskich okresów ubezpieczenia, jeżeli amerykański okres ubezpieczenia jest krótszy niż 6 kwartałów.

Osobie, która uzyskała prawo do świadczenia, po zsumowaniu okresów ubezpieczenia w Polsce i USA przysługuje proporcjonalne świadczenie z jednego albo obydwu systemów ubezpieczenia w zależności od tego, w którym państwie konieczne było sumowanie okresów. Proporcje odpowiadają długości okresów przebytych zgodnie z przepisami państwa ustalającego świadczenie.

Jeżeli okres ubezpieczenia w Polsce lub USA wystarcza do ustalenia prawa do emerytury, to świadczenie jest obliczane tylko na podstawie przepisów krajowych. Jednak w tym przypadku ZUS lub SSA porównuje, czy świadczenie obliczone w sposób proporcjonalny jest korzystniejsze dla świadczeniobiorcy. Jeśli okazałoby się ono korzystniejsze (wyższe), to ZUS przyzna świadczenie obliczone proporcjonalnie i to świadczenie będzie wypłacać.

Podstawa prawna

  • umowa o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, podpisana 2 kwietnia 2008 r.,
  • porozumienie administracyjne w sprawie stosowania Umowy o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, podpisane 2 kwietnia 2008 r.
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od 1 lipca 2025 r. farmaceuci zarobią nawet 10 554 zł brutto. Nowa siatka płac w ochronie zdrowia

Od 1 lipca 2025 r. obowiązywać będą nowe minimalne wynagrodzenia dla farmaceutów zatrudnionych w placówkach ochrony zdrowia. Wzrost płac wyniesie nawet 1 300 zł brutto miesięcznie. To efekt corocznej waloryzacji stawek wynikającej z ustawy o minimalnych wynagrodzeniach w ochronie zdrowia, powiązanej ze wzrostem przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

4 dni pracy i 35 dni urlopu? Tak może wyglądać 2026 rok!

Rząd zapowiada gruntowną reformę Kodeksu pracy. W centrum zmian są: skrócenie tygodnia pracy do czterech dni lub 35 godzin oraz wydłużenie urlopu wypoczynkowego do 35 dni. Nowe przepisy mogą wejść w życie już od 2026 roku. Choć projekt budzi entuzjazm wielu pracowników, jego wdrożenie wymaga kompromisów z pracodawcami i szczegółowych analiz kosztów.

Jaki stopień niepełnosprawności uprawnia do... ? [Przykłady 2025]

To pytanie często zadają osoby z niepełnosprawnościami. Z jakim stopniem można ubiegać się o określone ulgi i świadczenia? Co przysługuje ze stopniem lekkim, umiarkowanym, a co ze znacznym? Prezentujemy kilka ważnych przykładów.

Zatrudniasz Ukraińców w 2025? Sprawdź nowe obowiązki, kary do 30 tys. zł i możliwe dofinansowania

Zatrudnianie obywateli Ukrainy w Polsce to temat, który nie traci na aktualności. W 2025 roku, po wejściu w życie nowych przepisów z 1 czerwca, pracodawcy muszą szczególnie uważać na formalności, terminy i obowiązki. Jednocześnie mogą skorzystać z atrakcyjnych form wsparcia finansowego. Sprawdź, jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy i jakie dokumenty są potrzebne.

REKLAMA

Autyzm lub ADHD przemilczany w rekrutacji. Dlaczego kandydaci o tym nie mówią

Osoby z autyzmem, ADHD czy inną formą neuroatypową nie mówią o tym fakcie podczas procesu rekrutacyjnego. Dlaczego? Okazuje się, że większy odsetek osób neuroatypowych częściej szuka pracy niż osób neuronormatywnych.

Working and living in Poland: nowa platforma dla cudzoziemców i pracodawców

„Working and living in Poland” to miejsce, w którym cudzoziemcy z całego świata będą mogli znaleźć sprawdzone i kompleksowe informacje na temat życia i pracy w Polsce. Ponadto możliwe będzie zadawanie pytań konsultantom w trakcie rozmowy telefonicznej lub rozmowy na czacie. Można będzie również napisać mail z pytaniem.

Dodatkowy urlop pracownika z niepełnosprawnością do zmiany

Czy pracownicy ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności będą mogli korzystać z dodatkowego urlopu już w pierwszym roku, w którym wydano orzeczenie? Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie wyklucza wprowadzenia zmian. Chce jednak, by taki dodatkowy urlop był przyznawany proporcjonalnie, na podobnych zasadach jak „zwykły” urlop wypoczynkowy.

Czerwiec 2025: dni wolne, godziny pracy

Czerwiec w 2025 roku – dni wolne i godziny pracy w szóstym miesiącu roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w czerwcu? Kalendarz czerwca w 2024 roku nie zawiera ani jednego święta ustawowo wolnego od pracy. Sprawdź, kiedy wypada najbliższe święto.

REKLAMA

Controlling personalny a prawo – gdzie kończy się analiza, a zaczyna odpowiedzialność

W epoce cyfrowej, gdzie dane pracownicze są coraz bardziej dostępne i kuszące do analizy, controlling personalny staje przed zadaniem nie tylko liczenia, ale także… rozumienia granic, których nie wolno przekroczyć. Odpowiednie systemy controllingowe (BI i EPM/CPM) mogą tu być nie tylko narzędziem, ale też gwarantem zgodności z prawem – o ile są mądrze skonfigurowane i używane.

Wyrok NSA: e-mail pracodawcy o zakończeniu pracy przez pracownika - czy to dozwolone?

Czy pracodawca może powiadomić o zakończeniu współpracy przez pracownika, czy nie narusza to jego danych osobowych? Czy jest to zgodne z RODO, z Kodeksem Pracy oraz z ustawą o ochronie danych osobowych? Sprawa trafiła na tle niniejszego zagadnienia aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

REKLAMA