3 stopnie niepełnosprawności. Jakie przywileje w pracy w 2025 r.? [LISTA]

• 3 stopnie niepełnosprawności. Co oznaczają?
• Jakie przywileje w pracy dla osób niepełnosprawnych? [LISTA]
• Jakie zmiany planuje rząd?

3 stopnie niepełnosprawności. Co oznaczają?

Zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy.

Autopromocja

Określamy trzy stopnie niepełnoprawności:

• znaczny;
• umiarkowany;
• lekki.

Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Z kolei do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zaliczamy osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

Dzieciom do ukończenia 16. roku życia wydaje się orzeczenie o niepełnosprawności bez orzeczenia stopnia.

Odpowiednie orzeczenia wydają powiatowe lub miejskie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności. W takim orzeczeniu ustala się niepełnosprawność albo stopień niepełnosprawności, nie więcej niż trzy symbole niepełnosprawności oraz określone wskazania.

Jakie przywileje w pracy dla osób niepełnosprawnych? [LISTA]

Krótszy czas pracy osoby niepełnosprawnej (stopień znaczny i umiarkowany)

Pamiętajmy, iż czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo.

W przypadku osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności czas pracy nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Przepisów o czasie pracy nie stosuje się jednak do osób zatrudnionych przy pilnowaniu. Kolejnym wyjątkiem jest sytuacja, gdy na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę (koszt takich badań ponosi pracodawca).

Dodatkowa przerwa w pracy dla osób z niepełnosprawnościami (stopień lekki, umiarkowany, znaczny)

Osoba niepełnosprawna ma też prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy. Nie narusza to przepisów Kodeksu pracy,

Dodatkowy urlop dla osoby niepełnosprawnej (stopień umiarkowany, znaczny)

Dodatkowe 10 dni roboczych w roku kalendarzowym przysługuje osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba niepełnosprawna nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności.

Piszemy o tym w artykule pt. Dodatkowy urlop pracownika z niepełnosprawnością do zmiany

Taki dodatkowy urlop nie przysługuje jednak, gdy osoba z niepełnosprawnością jest uprawniona do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych. Podobnie jest w przypadku prawa do urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów (jeżeli jednak jego wymiar jest niższy niż 10 dni, to zamiast niego przysługuje dodatkowy urlop przewidziany dla osób niepełnosprawnych).

Zwolnienie z pracy na turnus rehabilitacyjny dla osoby niepełnosprawnej (stopień umiarkowany, znaczny)

Osoba o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia:

• w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku;
• w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy.

Dofinansowanie do wynagrodzenia z PFRON (stopień lekki, umiarkowany, znaczny)

Pracodawcy (spełniającemu określone warunki) przysługuje ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, o ile pracownik ten został ujęty w ewidencji zatrudnionych osób niepełnosprawnych. Aktualnie miesięczne przysługuje w kwocie:

• 2760 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności;
• 1550 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;
• 575 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Powyższe kwoty w odniesieniu do osób niepełnosprawnych, którym orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych, zwiększa się o:

• 1380 zł w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności;
• 1035 zł w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;
• 690 zł w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Jakie zmiany planuje rząd?

Resort rodziny pracuje nad nowelizacją ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Projekt (UD137) zakłada m.in. weryfikację przez pracodawców statusu osoby niepełnosprawnej. „Na żądanie uwierzytelnione znakiem orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności oraz numerem PESEL osoby, której dotyczy to orzeczenie, na podstawie danych zgromadzonych w Elektronicznym Krajowym Systemie Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności, powiatowy lub wojewódzki zespół udostępni bezpłatnie informację o ważności tego orzeczenia. Proponowany mechanizm pozwala na szybkie potwierdzenie czy konkretne orzeczenie jest ważne” – podano w wykazie prac legislacyjnych rządu.

W planach jest również przebudowa całego systemu.

 Polecamy: Uprawnienia rodziców w pracy. Poradnik pracodawcy 2025