Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia przez pracownika

Pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia (w tzw. trybie natychmiastowym). Regulację w tym zakresie zawiera przepis art. 55 kodeksu pracy. Zgodnie z nim, pracownik może skorzystać z takiego uprawnienia w przypadku, w którym zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na jego zdrowie, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu do innej pracy, która byłaby dla pracownika odpowiednia ze względu na stan zdrowia i kwalifikacje zawodowe (art. 55 § 1 k.p.). Ponadto, w przypadku, w którym pracodawca dopuści się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika (art. 55 § 11 k.p.).

Zobacz także: Uzasadnienie wypowiedzenia umowy o pracę - jak sformułować przyczynę wypowiedzenia

Ciężka postać naruszenia

Rozwiązanie umowy z powodu naruszenia przez pracodawcę obowiązków zostało ograniczone, po pierwsze, do ciężkiej postaci naruszenia oraz, po drugie, do podstawowych obowiązków. Te dwie przesłanki muszą wystąpić jednocześnie. Brak definicji użytych w przepisie pojęć powoduje, że trzeba sięgnąć po orzecznictwo, które dokonało interpretacji w tym zakresie. I tak, "ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków" jest rozumiane jako bezprawne (czyli sprzeczne z obowiązującymi przepisami bądź zasadami współżycia społecznego) działania lub zaniechania pracodawcy, polegające na niedopełnieniu podstawowych obowiązków objętych treścią stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10.05.2012 roku, II PK 220/11). Dla przyjęcia, że doszło do naruszenia wystarczy zatem stwierdzenie, że pracodawca nie zrealizował konkretnego obowiązku zgodnie z jego treścią. Natomiast ocena „ciężkości” tego naruszenia musi być już zindywidualizowania i uwzględniać wszystkie okoliczności danego przypadku. Ponadto, ocena wagi naruszonych lub zagrożonych interesów pracownika może podlegać indywidualizacji w różnych stanach faktycznych. Dokonuje się jej, jak wskazał Sąd Najwyższy w przywołanym wyroku, w sensie przedmiotowym - z uwagi na zagrożenia, jakie stanowi dla istotnych interesów pracownika oraz podmiotowym - z uwagi na kwalifikowaną postać przypisywanej pracodawcy winy.

Chcesz otrzymywać więcej aktualnych informacji? Zapisz się na newsletter

Podstawowe obowiązki

Katalog podstawowych obowiązków pracodawcy wobec pracownika wynika z treści stosunku pracy. Tworzą go zatem obowiązki wskazane w kodeksie pracy, ale także w aktach wewnętrznych (jak regulaminy) lub w samej umowie o pracę. Może być węższy lub szerszy, w zależności od tego, jakie inne lub dodatkowe (w stosunku do kodeksu pracy) regulacje w tym zakresie obowiązują u danego pracodawcy, jak również od tego, jak strony określiły ten zakres w umowie. Jako przykład można wskazać obowiązki z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy - zapewnienia warunków pracy niezagrażających życiu lub zdrowiu pracownika, czasu pracy – przestrzegania norm i rozkładu czasu pracy, czy wypłaty należnego pracownikowi wynagrodzenia – w pełnej wysokości i właściwym terminie.

Polecamy: Kiedy i w jakiej formie pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia?

Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia przez pracownika