REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków przez pracodawcę

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Kozieł
Ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków przez pracodawcę / fot. Fotolia
Ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków przez pracodawcę / fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Ciężkie naruszenie obowiązków przez pracodawcę może stanowić podstawę do rozwiązania umowy o pracę przez pracownika bez wypowiedzenia. Niemniej jednak pojęcie ciężkiego naruszenia obowiązków ma charakter raczej nieprecyzyjny i ogólny, w związku z tym generuje wiele pytań i wątpliwości, które rozstrzyga ogólna praktyka oraz orzecznictwo sądów.

Zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy, pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia także wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. Należy podkreślić, że w takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Ponadto w razie rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.

REKLAMA

Niestety pojęcie ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków nierzadko było źródłem sporów dotyczących właściwej interpretacji. Wiele wątpliwości w tej kwestii rozwiewa praktyka oraz orzecznictwo sądów. Otóż umożliwiają one określenie, które zachowania pracodawcy kwalifikują się jako ciężkie naruszenie obowiązków.

Umyślność i niedbalstwo

Przede wszystkim, aby zachowanie można było określić mianem ciężkiego naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika, konieczna jest wina umyślna lub rażące niedbalstwo pracodawcy. Naruszenie obowiązków w niewielkim stopniu lub też niezawinione przez pracodawcę nie będzie przesłanką do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia. Ponadto pracodawca musi się dopuścić pogwałcenia obowiązków o charakterze podstawowym np. dotyczących wypłaty wynagrodzenia czy też zapewnienia bezpiecznych warunków pracy.

Jakie zachowania są ciężkim naruszeniem obowiązków?

Jako ciężkie naruszenie obowiązków pracodawcy, sądy kwalifikują m.in. takie zachowania jak:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • brak wypłaty wynagrodzenia lub jego nieterminowa wypłata,
  • niedopuszczenie do umówionej pracy,
  • naruszenie przepisów BHP,
  • naruszenie przepisów o dobrach osobistych pracownika,
  • naruszenie przepisów dotyczących czasu pracy.
  • dyskryminacja w zatrudnieniu, nierówne traktowanie oraz mobbing.
  • nieopłacanie składek na ZUS.

Poniżej, przedstawione i opisane w ramach przykładu, zostały jedne z najczęstszych naruszeń, które w ostatnich latach rozważane były przez Sąd Najwyższy.

Opóźnienia w wypłacie wynagrodzenia

Nieterminowa wypłata wynagrodzenia jawi się jako jeden z najczęściej rozpatrywanych na gruncie orzecznictwa przykładów naruszenia obowiązku przez pracodawcę. Ogólnie rzecz ujmując, opóźnienia w wypłacie zgodnie z orzecznictwem sądów mogą stanowić ciężkie naruszenie obowiązków i być przesłanką do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia, ale wcale nie muszą. Na przykład, w wyroku z dnia 18 maja 2017 r. (II PK 119/16) Sąd Najwyższy stwierdził, iż każda sprawa powinna być rozważana indywidualnie i „ocena „ciężkości” naruszenia przez pracodawcę terminowej wypłaty wynagrodzenia na rzecz pracownika zależy jednak, z jednej strony - od powtarzalności i uporczywości zachowania pracodawcy, z drugiej zaś - od stwierdzenia, czy wypłacenie wynagrodzenia nieterminowo stanowiło realne zagrożenie lub uszczerbek dla istotnego interesu pracownika.”  W związku z tym krótkotrwałe opóźnienie w wypłacie wynagrodzenia (na przykład dwu lub trzydniowe) będzie wprawdzie naruszeniem obowiązków pracodawcy, niemniej jednak nie musi wcale przybrać postaci ciężkiej. W przypadku jednak otrzymywania przez pracownika nieterminowego lub niepełnego wynagrodzenia, gdy nie dysponuje on żadnymi oszczędnościami, również takie niewielkie opóźnienie zakwalifikować można jako ciężkie.

Niedopuszczenie do umówionej pracy

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2015 r. (II PK 278/14) rozstrzygnięto sprawę pracownicy, która po wykorzystaniu urlopu wychowawczego chciała kontynuować pracę na dotychczasowym stanowisku, jednak wg pracodawcy było to niemożliwe. Z przepisów wynika jednak bezwzględny obowiązek pracodawcy dopuszczenia pracownicy po urlopie wychowawczym przede wszystkim na stanowisko dotychczasowe, a jeżeli takim nie dysponuje, to na stanowisko równorzędne lub odpowiadające jej kwalifikacjom. Jeśli pracodawca nie dysponował takim stanowiskiem należało ustalić nowe warunki pracy i płacy, w innym przypadku zakłada się, że takie stanowisko jest dostępne. Niemniej jednak jeśli pracodawca w wyniku niedbalstwa nie wypowiedział dotychczasowych warunków oraz nie zrealizował także podstawowego obowiązku dopuszczenia pracownika do świadczenia umówionej wcześniej pracy, możliwe było rozwiązanie przez powódkę umowy bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków. Podsumowując, co potwierdza praktyka sądów - bezzasadne odsunięcie pracownika od wykonywania pracy oraz niedopuszczenie pracownika do pracy wynikającej z umowy, zwłaszcza powodujące utratę wyższego wynagrodzenia, stanowi podstawę rozwiązania umowy o pracę w trybie bez wypowiedzenia.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2017 r. (II PK 119/16)

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2015 r. (II PK 278/14)

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Prawne wymogi automatyzacji. Co może zrobić AI, a co nadal wymaga pracy człowieka? AI Act od 2026 roku - co nowe przepisy zmienią w biznesie?

Wraz z dynamicznym rozwojem narzędzi opartych na sztucznej inteligencji pojawia się pytanie o granice ich stosowania w kontekście odpowiedzialności prawnej. Choć Polska nie posiada jeszcze kompleksowej regulacji dotyczącej AI, to już dziś na gruncie obowiązujących przepisów prawa cywilnego, prawa pracy, RODO czy kodeksu cywilnego można ocenić, co wolno, a czego nie wolno automatyzować. Uwagę przedsiębiorców i prawników coraz bardziej przyciąga także unijne rozporządzenie w sprawie sztucznej inteligencji (AI Act), które wejdzie w życie w 2026 roku i wprowadzi kategoryzację systemów AI, nakładając ścisłe wymogi na te uznane za wysokiego ryzyka.

Wypadki przy pracy 2024 [GUS]

Wypadki przy pracy w 2024 roku - jakie są statystyki GUS? Okazuje się, że liczba wypadków ogółem spada, ale rośnie liczba wypadków ciężkich i śmiertelnych. Jakie jest wskaźnik wypadkowości?

Rekrutacja smart. Jak wykorzystać AI, by zatrudniać lepiej, szybciej i bardziej fair?

Rekrutacja smart to nowoczesne podejście do zatrudniania oparte na danych, analityce i sztucznej inteligencji, zamiast na deklaracjach z CV czy subiektywnych ocenach. Technologia umożliwia obiektywną i powtarzalną ocenę dopasowania do roli, wspierając bardziej sprawiedliwe i efektywne decyzje rekrutacyjne. Warto zatem odejść od bezkrytycznej wiary w CV czy testów osobowości i stworzyć kandydatom warunki do pokazania, co naprawdę potrafią. To nie futurystyczna wizja, ale konieczność w obliczu przeciążenia informacyjnego i rosnących wyzwań na rynku pracy.

Problemy z zasiłkami przedsiębiorców. ZUS odmawia wypłaty. Rzecznik MŚP interweniuje

Do końca 2021 roku brak opłaty składki chorobowej w terminie albo opłacenie jej w niepełnej wysokości skutkowało automatyczną utratą ubezpieczenia chorobowego przez przedsiębiorcę. Obecnie przepisy zostały zmienione i nie dochodzi do tego, jeśli niedopłata wynosi do 1% minimalnego wynagrodzenia. Aktualnie, mimo zmiany przepisów, ZUS odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, gdy przedsiębiorcy nie podlegali ubezpieczeniu chorobowemu w okresie przed 2022 r. Rzecznik MŚP interweniuje.

REKLAMA

Pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy: wyjaśnienia, konsultacje, wyniki analiz, przedstawiciel MŚP w zespole

Rusza pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy. Rzecznik MŚP prosi o wyjaśnienia w tej sprawie. Apeluje również o gruntowne konsultacje i wyniki analiz dotyczące skróconego tygodnia pracy. Postuluje o włączenie przedstawiciela Rzecznika MŚP do zespołu ds. skróconego czasu pracy.

Zmiany w zawodzie psychologa 2025: jest projekt ustawy

Będą duże zmiany w zawodzie psychologa. Jest projekt ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie psychologów. Aktualne przepisy są niezgodne z prawem. Co się zmieni?

ZUS: renta wdowia 2025. Komu się należy i jaka jest wysokość świadczenia? [WNIOSEK]

Seniorzy wciąż pytają komu w 2025 r. należy się renta wdowia. ZUS tłumaczy, ile wynosi świadczenie, jakie są warunki i jak złożyć wniosek. Czy można dorabiać do renty wdowiej?

Do 31 maja 2025 r. odpis na ZFŚS. Ile wynosi?

Pierwszą ratę odpisu na ZFŚS należy przekazać do końca maja 2025 roku (31 maja – sobota). Ile wynosi odpis na ZFŚS w 2025 roku? Kiedy trzeba wpłacić drugą ratę?

REKLAMA

Pracujący, bezrobotni i bierni zawodowo. GUS opublikował wyniki wstępne BAEL w I kwartale 2025 r.

Główny Urząd Statystyczny opublikował wyniki wstępne Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) w I kwartale 2025 r. Wyniki te odnoszą się do ludności przebywającej lub zamierzającej przebywać na terenie kraju przez co najmniej 12 miesięcy, zamieszkałej w gospodarstwach domowych.

Work-life balance wciąż wyzwaniem polskich mam

Im starsze dziecko, tym większe zaangażowanie kobiet w nieodpłatną pracę opiekuńczą. Chociaż rośnie udział ojców, to nadal jest on niewielki, zwłaszcza w opiece nad starszymi dziećmi. Takie wnioski płyną z raportu przygotowanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Fundację Share the Care.

REKLAMA