REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zmiana czasu pracy pracowników w czasie epidemii COVID-19

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Lubasz i Wspólnicy
Kancelaria Radców Prawnych
Karolina Przybysz
Aplikant radcowski
Modyfikacja czasu pracy pracowników w czasie epidemii COVID-19
Modyfikacja czasu pracy pracowników w czasie epidemii COVID-19
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Epidemia koronawirusa SARS-CoV-2 wywołującego chorobę COVID-19 spowodowała znaczące trudności w prowadzeniu działalności gospodarczej. W wielu zakładach pracy wskutek zmniejszenia ilości zamówień i zleceń, zmniejszyło się również zapotrzebowanie na pracę. Nowe okoliczności często wymagają zmian organizacyjnych w przedsiębiorstwach. Niekiedy konieczna jest reorganizacja np. warunków pracy zmianowej lub wydłużenie czasu pracy pracowników w poszczególne dni. Stosunkowo sztywne reguły Kodeksu pracy nie zawsze pozwalają pracodawcom na szybkie wprowadzenie satysfakcjonujących i wystarczających rozwiązań organizacyjnych. Z pomocą przychodzą przepisy tzw. Tarczy antykryzysowej, czyli ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Ustawa ta umożliwia pracodawcom, którzy doznali spadku obrotów gospodarczych w następstwie COVID-19, wprowadzenie modyfikacji w zakresie czasu pracy pracowników.

Ograniczenie nieprzerwanego odpoczynku

Przepisy Tarczy antykryzysowej, obowiązującej od 1 kwietnia 2020 r., przyznały pracodawcom możliwość ograniczenia nieprzerwanego dobowego wypoczynku pracownika do nie mniej niż 8 godzin. Również tygodniowy odpoczynek pracownika może być skrócony do 32 godzin, obejmujących co najmniej 8 godzin nieprzerwanego odpoczynku.

REKLAMA

REKLAMA

Dla porównania, w Kodeksie pracy przewidziano, że pracownikowi w każdej dobie przysługuje prawo co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Zasada ta nie dotyczy niektórych rodzajów pracowników, np. zarządzających zakładem pracy. Z kolei tygodniowy nieprzerwany odpoczynek pracownika powinien wynosić co najmniej 35 godzin, obejmujących co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego.

Co w praktyce oznacza ta zmiana? W okresie spadku obrotów gospodarczych oraz trudności wywołanych epidemią, pracodawca może zobowiązać pracownika do pracy w większym wymiarze godzin niż w standardowych warunkach, kiedy kraj nie jest dotknięty epidemią. Skróceniu do 8 godzin może więc ulec dobowa przerwa pracownika pomiędzy dniami roboczymi. Również suma dobowych odpoczynków pracownika z całego tygodnia nie musi wynosić 35, lecz jedynie 32 godziny, przy czym należy zachować reguły dotyczące dobowego wypoczynku.

Tym samym w okresach zwiększonego zapotrzebowania na pracę pracodawca może przeorganizować pracę w sposób odpowiadający potrzebom zakładu pracy i zlecić pracownikom wykonywanie pracy w większym wymiarze godzinowym. Należy jednak pamiętać o ważnych zasadach równoważenia okresu odpoczynku, które zostały przewidziane przepisami Tarczy antykryzysowej. Mianowicie, jeśli pracodawca ograniczy pracownikowi odpoczynek dobowy, pracownikowi będzie przysługiwał równoważny okres odpoczynku w wymiarze różnicy pomiędzy 11 godzinami a liczbą godzin krótszego wykorzystanego przez pracownika okresu wypoczynku. Jeśli więc dobowy wypoczynek pracownika wyniósł jedynie 8 godzin, pracownikowi należy przyznać dodatkowy okres odpoczynku w wymiarze 3 godzin. Rozliczenia równoważnego okresu odpoczynku należy dokonać w okresie nie dłuższym niż 8 tygodni.

System równoważnego czasu pracy

REKLAMA

W Kodeksie pracy przewidziano możliwość zastosowania systemu równoważnego czasu pracy, gdy jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją. System polega na tym, że dobowy wymiar czasu pracy może zostać przedłużony, nie więcej jednak niż do 12 godzin. Okres rozliczeniowy wynosi 1 miesiąc, ale może być przedłużony do 3 miesięcy, zaś przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków rozliczeniowych – do 4 miesięcy. W ustalonym okresie rozliczeniowym równoważy się przedłużony dobowy wymiar czasu pracy krótszym dobowym wymiarem czasy pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Tarcza antykryzysowa zliberalizowała powyższe zasady. Mianowicie, pracodawca ma możliwość zawarcia z pracownikami porozumienia o wprowadzeniu systemu równoważnego czasu pracy, w którym przedłużenie dobowego wymiaru czasy pracy nadal możliwe jest do 12 godzin, ale okres rozliczeniowy może trwać nawet 12 miesięcy. Pracodawca zobowiązany jest do równoważenia przedłużonego dobowego wymiaru pracy, ale może to zrobić w okresie 12-miesięcznym. Tym samym „oddanie” pracownikom dni wolnych od pracy lub dni ze skróconym dobowym wymiarem czasu pracy może nastąpić nawet po kilku lub kilkunastu miesiącach od zastosowania wydłużonego dobowego wymiaru czasu pracy.

Warunki skorzystania z uprawnień

Pierwszym warunkiem ograniczenia nieprzerwanego odpoczynku pracownika oraz wprowadzenia systemu równoważnego czasu pracy jest wykazanie spadków obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19. Przez spadek obrotów gospodarczych rozumie się spadek sprzedaży towarów lub usług, w ujęciu ilościowym lub wartościowym:

  1. nie mniej niż o 15%, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających w okresie po 1 stycznia 2020 r. do dnia skorzystania z uprawnień, w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego; lub
  2. nie mniej niż 25%, obliczony jako stosunek obrotów z dowolnie wskazanego miesiąca kalendarzowego, przypadającego po 1 stycznia 2020 r. do dnia skorzystania z uprawnień, w porównaniu do obrotów z miesiąca poprzedniego.

Pracodawcy, u których wystąpienie epidemii nie spowodowało tak rozumianego spadku obrotów, a którzy chcą skrócić wymiar odpoczynku pracownika lub wprowadzić system równoważnego czasu pracy, muszą zastosować się do ogólnych reguł wynikających z Kodeksu pracy.

Po drugie, z omawianych uprawnień mogą skorzystać jedynie ci pracodawcy, którzy do końca trzeciego kwartału 2019 r. nie zalegają w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy oraz Fundusz Solidarnościowy.

Powyższe warunki są jedynymi wymogami, jakie trzeba spełnić, aby ograniczyć wymiar dobowego i tygodniowego odpoczynku pracownika. Z kolei wprowadzenie systemu równoważnego czasu pracy wymaga dodatkowych formalności. Przede wszystkim pracodawca zobowiązany jest zawrzeć z pracownikami porozumienie w tym przedmiocie. Jeżeli u pracodawcy działa organizacja związkowa, porozumienie należy zawrzeć właśnie z nią. Jeśli w zakładzie pracy nie ma takiej organizacji, porozumienie zawiera się z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Może się okazać, że z powodu COVID-19 występują trudności w przeprowadzeniu wyborów przedstawicieli pracowników, np. z związku z nieobecnością w miejscu pracy. Wówczas pracodawca może zawrzeć porozumienie z przedstawicielami wybranymi przez pracowników uprzednio dla innych celów przewidzianych w przepisach prawa pracy. Należy pamiętać, że przedstawiciele pracowników wybrani dla celów wdrożenia Pracowniczych Planów Kapitałowych w zakładzie pracy, nie są reprezentacją wybraną na podstawie przepisów prawa pracy, a zatem nie będzie to reprezentacja odpowiednia dla zawarcia porozumieniu o wprowadzeniu systemu równoważnego czasu pracy.

W porozumieniu powinny znaleźć się postanowienia dotyczące długości okresu rozliczeniowego, okresu obowiązywania systemu równoważnego czasu pracy, maksymalnego dobowego wymiaru czasu pracy oraz sposobu jego równoważenia. Kopię zawartego porozumienia należy przekazać właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy w terminie 5 dni od jego zawarcia. W zakresie i przez czas określony w porozumieniu nie stosuje się warunków umów o pracę i innych aktów stanowiących podstawę nawiązania stosunku pracy, które wynikają z ponadzakładowego lub zakładowego układu zbiorowego pracy, o ile pracownicy są objęci którymś z nich.

Polecamy: Przedsiębiorca w kryzysie (PDF)

Polecamy: Tarcza antykryzysowa – Podatki i prawo gospodarcze. Pakiet 5 ebooków

Promocja: INFORLEX Twój Biznes Jak w praktyce korzystać z tarczy antykryzysowej Zamów już od 98 zł

Podsumowanie

Warto pamiętać, że Tarcza antykryzysowa to nie tylko dofinansowania do wynagrodzeń pracowniczych i innego rodzaju wsparcie finansowe przedsiębiorców. Nowopowstałe przepisy przyznają bowiem pracodawcom również uprawnienia mające na celu usprawnienie organizacji pracy i dostosowanie jej do potrzeb pracodawcy, stosownie do aktualnego zwiększonego lub zmniejszonego zapotrzebowania na pracę. W okresie trudności gospodarczych, takich jak epidemia, warto korzystać z tych rozwiązań, aby w miarę możliwości utrzymać miejsca pracy oraz uchronić przedsiębiorstwo przed utratą płynności finansowej i upadłością.

Podstawa prawna:

Karolina Przybysz, Aplikant radcowski w Lubasz i Wspólnicy - Kancelaria Radców Prawnych

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe przepisy o rynku pracy i zatrudnianiu cudzoziemców od 1 czerwca 2025. Co się zmienia?

Od 1 czerwca 2025 r. wchodzą w życie dwie kluczowe ustawy reformujące polski rynek pracy i zasady zatrudniania cudzoziemców. Nowe przepisy zmienią sposób rejestracji bezrobotnych, zniosą ograniczenia wiekowe i wprowadzą nowoczesne narzędzia informatyczne. Co dokładnie się zmienia i kogo dotyczą nowe regulacje?

Debata. Syndrom oszustki - między sukcesem a wątpliwościami

To będzie jedno z najważniejszych spotkań w naszym studio, transmitowane w czasie rzeczywistym na stronie infor.pl.

Ile godzin tygodniowo pracuje się w UE? Najmniej w Holandii, najwięcej w Grecji, Bułgarii i Polsce

Według danych Eurostatu pracownicy w Unii Europejskiej pracowali średnio 36 godzin w tygodniu. Okazuje się, że w Polsce było to znacznie więcej. Gdzie odnotowano najdłuższe, a gdzie najkrótsze tygodnie pracy?

Jakie kody uprawniają do wyższego dofinansowania PFRON? [KWOTY 2025]

Kwota dofinansowania, jaką może uzyskać pracodawca, zależy nie tylko od stopnia niepełnosprawności, ale również od rodzaju schorzenia. Czy pojawią się kolejne kody uprawniające do wyższego dofinansowania? Jakie kwoty obowiązują w 2025 r.?

REKLAMA

Kapitał początkowy można przeliczyć. To klucz do wyższej emerytury!

Kapitał początkowy to odtworzona wartość składek emerytalnych z okresu przed 1 stycznia 1999 roku, kiedy składki nie były przypisane do indywidualnych kont. Bez kapitału początkowego Twoja emerytura może być znacznie niższa. Sprawdź, jak go wyliczyć i jakie dokumenty są potrzebne, by nie stracić pieniędzy.

Menadżerowie wysokiego szczebla chcą się dogadywać mimo barier budowanych przez przywódców świata

Menadżerowie i światowy biznes stoi w obliczu rosnącej niestabilności – od napięć geopolitycznych i przesunięcia wpływów globalnych, po coraz bardziej spolaryzowaną scenę międzynarodową. Mimo to, wielu menedżerów najwyższego szczebla wciąż wykazuje wiarę w trwałość dotychczasowych struktur i scenariuszy współpracy.

Pracodawco! Nie zawsze możesz zlecić dodatkowe zadania pracownikowi

Podpisując umowę o pracę, strony zawierają dwustronne zobowiązanie - pracownik obliguje się do świadczenia określonej w umowie pracy, a pracodawca do wypłacania pracownikowi uzgodnionego wynagrodzenia. W praktyce jednak wielu pracodawców wychodzi z założenia, że skoro to oni płacą, to mogą zlecać swoim podopiecznym różnorodne zadania, również te wykraczające poza ustalony zakres obowiązków.

Jawność wynagrodzeń w Polsce: Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy. Co się zmieni dla pracodawców i kandydatów do pracy?

Nowelizacja Kodeksu pracy uchwalona przez Sejm wprowadza obowiązek informowania kandydatów do pracy o wynagrodzeniu w procesie rekrutacji. Eksperci podkreślają jednak, że to dopiero początek drogi do pełnej jawności płac w Polsce.

REKLAMA

Aplikacja mZUS zyskuje popularność – już ponad 700 tys. użytkowników w całej Polsce

Aplikacja mobilna mZUS, dostępna na smartfony z systemem Android i iOS, przekroczyła próg 700 tysięcy użytkowników. Umożliwia szybki i wygodny dostęp do usług Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, takich jak składanie wniosków o 800+, „Dobry Start” czy rezerwacja e-wizyt.

Coraz więcej seniorów wybiera przelew zamiast gotówki. Już 80% świadczeń ZUS trafia na konta bankowe

W marcu 2025 roku aż 80 proc. emerytów i rencistów otrzymywało świadczenia ZUS przelewem na konto bankowe. Choć coraz więcej osób rezygnuje z gotówki, część seniorów nadal wybiera wizytę listonosza – z powodów praktycznych i społecznych.

REKLAMA