REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zmiana czasu pracy pracowników w czasie epidemii COVID-19

Lubasz i Wspólnicy
Kancelaria Radców Prawnych
Karolina Przybysz
Aplikant radcowski
Modyfikacja czasu pracy pracowników w czasie epidemii COVID-19
Modyfikacja czasu pracy pracowników w czasie epidemii COVID-19
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Epidemia koronawirusa SARS-CoV-2 wywołującego chorobę COVID-19 spowodowała znaczące trudności w prowadzeniu działalności gospodarczej. W wielu zakładach pracy wskutek zmniejszenia ilości zamówień i zleceń, zmniejszyło się również zapotrzebowanie na pracę. Nowe okoliczności często wymagają zmian organizacyjnych w przedsiębiorstwach. Niekiedy konieczna jest reorganizacja np. warunków pracy zmianowej lub wydłużenie czasu pracy pracowników w poszczególne dni. Stosunkowo sztywne reguły Kodeksu pracy nie zawsze pozwalają pracodawcom na szybkie wprowadzenie satysfakcjonujących i wystarczających rozwiązań organizacyjnych. Z pomocą przychodzą przepisy tzw. Tarczy antykryzysowej, czyli ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Ustawa ta umożliwia pracodawcom, którzy doznali spadku obrotów gospodarczych w następstwie COVID-19, wprowadzenie modyfikacji w zakresie czasu pracy pracowników.

Ograniczenie nieprzerwanego odpoczynku

Przepisy Tarczy antykryzysowej, obowiązującej od 1 kwietnia 2020 r., przyznały pracodawcom możliwość ograniczenia nieprzerwanego dobowego wypoczynku pracownika do nie mniej niż 8 godzin. Również tygodniowy odpoczynek pracownika może być skrócony do 32 godzin, obejmujących co najmniej 8 godzin nieprzerwanego odpoczynku.

REKLAMA

Autopromocja

Dla porównania, w Kodeksie pracy przewidziano, że pracownikowi w każdej dobie przysługuje prawo co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Zasada ta nie dotyczy niektórych rodzajów pracowników, np. zarządzających zakładem pracy. Z kolei tygodniowy nieprzerwany odpoczynek pracownika powinien wynosić co najmniej 35 godzin, obejmujących co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego.

Co w praktyce oznacza ta zmiana? W okresie spadku obrotów gospodarczych oraz trudności wywołanych epidemią, pracodawca może zobowiązać pracownika do pracy w większym wymiarze godzin niż w standardowych warunkach, kiedy kraj nie jest dotknięty epidemią. Skróceniu do 8 godzin może więc ulec dobowa przerwa pracownika pomiędzy dniami roboczymi. Również suma dobowych odpoczynków pracownika z całego tygodnia nie musi wynosić 35, lecz jedynie 32 godziny, przy czym należy zachować reguły dotyczące dobowego wypoczynku.

Tym samym w okresach zwiększonego zapotrzebowania na pracę pracodawca może przeorganizować pracę w sposób odpowiadający potrzebom zakładu pracy i zlecić pracownikom wykonywanie pracy w większym wymiarze godzinowym. Należy jednak pamiętać o ważnych zasadach równoważenia okresu odpoczynku, które zostały przewidziane przepisami Tarczy antykryzysowej. Mianowicie, jeśli pracodawca ograniczy pracownikowi odpoczynek dobowy, pracownikowi będzie przysługiwał równoważny okres odpoczynku w wymiarze różnicy pomiędzy 11 godzinami a liczbą godzin krótszego wykorzystanego przez pracownika okresu wypoczynku. Jeśli więc dobowy wypoczynek pracownika wyniósł jedynie 8 godzin, pracownikowi należy przyznać dodatkowy okres odpoczynku w wymiarze 3 godzin. Rozliczenia równoważnego okresu odpoczynku należy dokonać w okresie nie dłuższym niż 8 tygodni.

System równoważnego czasu pracy

REKLAMA

W Kodeksie pracy przewidziano możliwość zastosowania systemu równoważnego czasu pracy, gdy jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją. System polega na tym, że dobowy wymiar czasu pracy może zostać przedłużony, nie więcej jednak niż do 12 godzin. Okres rozliczeniowy wynosi 1 miesiąc, ale może być przedłużony do 3 miesięcy, zaś przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków rozliczeniowych – do 4 miesięcy. W ustalonym okresie rozliczeniowym równoważy się przedłużony dobowy wymiar czasu pracy krótszym dobowym wymiarem czasy pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Tarcza antykryzysowa zliberalizowała powyższe zasady. Mianowicie, pracodawca ma możliwość zawarcia z pracownikami porozumienia o wprowadzeniu systemu równoważnego czasu pracy, w którym przedłużenie dobowego wymiaru czasy pracy nadal możliwe jest do 12 godzin, ale okres rozliczeniowy może trwać nawet 12 miesięcy. Pracodawca zobowiązany jest do równoważenia przedłużonego dobowego wymiaru pracy, ale może to zrobić w okresie 12-miesięcznym. Tym samym „oddanie” pracownikom dni wolnych od pracy lub dni ze skróconym dobowym wymiarem czasu pracy może nastąpić nawet po kilku lub kilkunastu miesiącach od zastosowania wydłużonego dobowego wymiaru czasu pracy.

Warunki skorzystania z uprawnień

Pierwszym warunkiem ograniczenia nieprzerwanego odpoczynku pracownika oraz wprowadzenia systemu równoważnego czasu pracy jest wykazanie spadków obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19. Przez spadek obrotów gospodarczych rozumie się spadek sprzedaży towarów lub usług, w ujęciu ilościowym lub wartościowym:

  1. nie mniej niż o 15%, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających w okresie po 1 stycznia 2020 r. do dnia skorzystania z uprawnień, w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego; lub
  2. nie mniej niż 25%, obliczony jako stosunek obrotów z dowolnie wskazanego miesiąca kalendarzowego, przypadającego po 1 stycznia 2020 r. do dnia skorzystania z uprawnień, w porównaniu do obrotów z miesiąca poprzedniego.

Pracodawcy, u których wystąpienie epidemii nie spowodowało tak rozumianego spadku obrotów, a którzy chcą skrócić wymiar odpoczynku pracownika lub wprowadzić system równoważnego czasu pracy, muszą zastosować się do ogólnych reguł wynikających z Kodeksu pracy.

Po drugie, z omawianych uprawnień mogą skorzystać jedynie ci pracodawcy, którzy do końca trzeciego kwartału 2019 r. nie zalegają w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy oraz Fundusz Solidarnościowy.

Powyższe warunki są jedynymi wymogami, jakie trzeba spełnić, aby ograniczyć wymiar dobowego i tygodniowego odpoczynku pracownika. Z kolei wprowadzenie systemu równoważnego czasu pracy wymaga dodatkowych formalności. Przede wszystkim pracodawca zobowiązany jest zawrzeć z pracownikami porozumienie w tym przedmiocie. Jeżeli u pracodawcy działa organizacja związkowa, porozumienie należy zawrzeć właśnie z nią. Jeśli w zakładzie pracy nie ma takiej organizacji, porozumienie zawiera się z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Może się okazać, że z powodu COVID-19 występują trudności w przeprowadzeniu wyborów przedstawicieli pracowników, np. z związku z nieobecnością w miejscu pracy. Wówczas pracodawca może zawrzeć porozumienie z przedstawicielami wybranymi przez pracowników uprzednio dla innych celów przewidzianych w przepisach prawa pracy. Należy pamiętać, że przedstawiciele pracowników wybrani dla celów wdrożenia Pracowniczych Planów Kapitałowych w zakładzie pracy, nie są reprezentacją wybraną na podstawie przepisów prawa pracy, a zatem nie będzie to reprezentacja odpowiednia dla zawarcia porozumieniu o wprowadzeniu systemu równoważnego czasu pracy.

W porozumieniu powinny znaleźć się postanowienia dotyczące długości okresu rozliczeniowego, okresu obowiązywania systemu równoważnego czasu pracy, maksymalnego dobowego wymiaru czasu pracy oraz sposobu jego równoważenia. Kopię zawartego porozumienia należy przekazać właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy w terminie 5 dni od jego zawarcia. W zakresie i przez czas określony w porozumieniu nie stosuje się warunków umów o pracę i innych aktów stanowiących podstawę nawiązania stosunku pracy, które wynikają z ponadzakładowego lub zakładowego układu zbiorowego pracy, o ile pracownicy są objęci którymś z nich.

Polecamy: Przedsiębiorca w kryzysie (PDF)

Polecamy: Tarcza antykryzysowa – Podatki i prawo gospodarcze. Pakiet 5 ebooków

Promocja: INFORLEX Twój Biznes Jak w praktyce korzystać z tarczy antykryzysowej Zamów już od 98 zł

Podsumowanie

Warto pamiętać, że Tarcza antykryzysowa to nie tylko dofinansowania do wynagrodzeń pracowniczych i innego rodzaju wsparcie finansowe przedsiębiorców. Nowopowstałe przepisy przyznają bowiem pracodawcom również uprawnienia mające na celu usprawnienie organizacji pracy i dostosowanie jej do potrzeb pracodawcy, stosownie do aktualnego zwiększonego lub zmniejszonego zapotrzebowania na pracę. W okresie trudności gospodarczych, takich jak epidemia, warto korzystać z tych rozwiązań, aby w miarę możliwości utrzymać miejsca pracy oraz uchronić przedsiębiorstwo przed utratą płynności finansowej i upadłością.

Podstawa prawna:

Karolina Przybysz, Aplikant radcowski w Lubasz i Wspólnicy - Kancelaria Radców Prawnych

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne
Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stawka godzinowa 2025 netto [Rozporządzenie]

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów minimalna stawka godzinowa od 1 stycznia 2025 roku wyniesie 30,50 zł brutto. Ile to netto? Jaka będzie kwota netto minimalnej płacy? Jak stawka godzinowa zmieniała się od 2017 roku, kiedy to została ustanowiona po raz pierwszy?

W 2025 r. będą 2 dodatkowe dni wolne za święta wypadające w sobotę

Przepisy Kodeksu pracy nakładają na pracodawców obowiązek udzielenia innego dnia wolnego, jeżeli święto ustawowo wolne od pracy wypada w sobotę. Zgodnie z kalendarzem na 2025 rok dwukrotnie dojdzie do takiej sytuacji. Kiedy pracownicy będą mieli dodatkowe wolne?

Pracownicy narzekają na pracodawców, że nie inwestują oni w ich rozwój. Deficyt szkoleń jest powszechnie odczuwalny nie tylko w Polsce, ale i na innych rynkach pracy

Pracodawcy mają bardzo prosty i skuteczny sposób na utrzymanie pracowników w warunkach trudnego rynku pracy. To umożliwienie im rozwoju zawodowego. Inwestycja w szkolenia jest bardziej opłacalna niż kosztowne rekrutacje niezbędne do bieżącego uzupełninia ubytków w załodze.

Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Będą m.in. pakiety aktywizacyjne, pożyczki edukacyjne i bony na zasiedlenie dla wszystkich bezrobotnych

Trwają prace nad rządowym projektem ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Jednym z jego najważniejszych celów jest zwiększenie skuteczności urzędów pracy i trwałości zatrudnienia. Projektodawcy zakładają, że ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2025 r.

REKLAMA

Zmęczenie w pracy: najmocniej dokucza najmłodszym pracownikom, zarówno psychiczne jak i fizyczne

Szczególnie we znaki młodym pracownikom daje się jednak zmęczenie psychiczne. Głównie wskutek monotonii w pracy, powtarzalności oraz zbyt dużej ilości zadań i obowiązków oraz nadmiernego stresu. Na rynku pracy to coraz większy problem.

Wnioski do końca listopada 2024 roku [Wakacje składkowe ZUS]

Nie chcesz płacić składek ZUS za grudzień 2024 roku? Złóż wniosek do końca listopada. Wakacje składkowe 2024 dotyczą tylko grudnia. W przyszłym roku przedsiębiorca wybierze miesiąc, w którym państwo opłaci składki za niego.

Czas pracy w 2025 r. - dni pracy, godziny pracy, święta, okresy rozliczeniowe

W 2025 r. będziemy musieli przepracować 250 dni roboczych obejmujących równe 2000 godzin. W przyszłym roku będą dwa święta przypadające w sobotę, które obniżą wymiar czasu pracy.

Od grudnia obowiązkowa podwyżka wynagrodzenia pracowników młodocianych

Od 1 grudnia 2024 r. zmieni się wynagrodzenie pracowników młodocianych. To skutek wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w III kwartale 2024 r.

REKLAMA

Od grudnia zmieni się wysokość obowiązkowych wpłat na PFRON

Od 1 grudnia 2024 r. zmieni się wysokość obowiązkowych wpłat na PFRON. Jest to efekt wzrostu wysokości przeciętnego wynagrodzenia w trzecim kwartale 2024 r.

Rynek pracy: narasta nowy konflikt między pracownikami - Zetki chcą ustalać nowe porządki

Choć osoby z pokolenia Z oraz starsi mają skrajnie różne poglądy na pracę, zależy im w gruncie rzeczy na tym samym. Chcą robić to co lubią, z ludźmi, którzy będą dla nich inspiracją, w miejscu, do którego będą co rano przychodzić z uśmiechem na twarzy. Dlaczego więc walczą ze sobą?

REKLAMA