REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zarządzanie zasobami ludzkimi w strukturze macierzowej

Halina Guryn
Halina Guryn
Struktura macierzowa jest jednym z typów struktur organizacyjnych, jakie funkcjonują w naszych firmach – obok hierarchicznej opartej na pionowym układzie zależności i procesowej związanej z bieżącą realizacją procesów.
Strukturę macierzową wyróżnia fakt, że nie jest silnie sformalizowana i łączy w sobie cechy struktur skoncentrowanych zarówno na produkcie, rynku, technologii. Co więcej – wymaga ona zarządzania, w którym umiejętność negocjacji, współpracy w grupie, a także zdolność do podejmowania kompromisów stawiane są na pierwszym miejscu wśród wymaganych kompetencji.

Zdaniem specjalistów z Deloitte Advisory Sp. z o.o. uczestniczących w tworzeniu struktur organizacyjnych w przedsiębiorstwach, wybór rodzaju struktury powinien być m.in. podyktowany zadaniami, jakie są wykonywane w firmie, a nie typem branży, w której ona funkcjonuje.

Różne struktury w jednej firmie

Sformalizowana struktura zakładająca precyzyjne określenie procedur i realizowanych procesów sprawdza się najlepiej podczas wykonywania rutynowych i powtarzalnych zadań na przykład, w dziale produkcji. Natomiast w trakcie realizowania prac mających charakter innowacyjny, wymagających kreatywności, dobrze funkcjonuje struktura macierzowa. Warto ją wdrożyć na przykład, w działach rozwoju czy laboratoriach badawczych, czyli tam, gdzie wykonuje się zadania niepowtarzalne, a narzucone procedury i ściśle określone metody realizacji procesów mogą wręcz zaszkodzić.

Jednak równolegle w działach np. produkcyjnych przedsiębiorstwa, może sprawnie funkcjonować struktura silnie sformalizowana. Dobrym przykładem może tu być firma farmaceutyczna, w której obok siebie pracują np. dział dystrybucji gotowych produktów i dział projektowy. Trudno więc wyobrazić sobie jednorodną strukturę zbudowaną w oparciu o jeden model organizacyjny.

Drugie ważne kryterium wyboru struktury macierzowej stanowi rozproszenie geograficzne firmy. W przedsiębiorstwach mających liczne oddziały funkcjonujące na dużym terytorium, na przykład w bankach lub instytucjach ubezpieczeniowych, sprawdzian zda- je struktura macierzowa.

Innym typem organizacji, do których pasuje takie wewnętrzne uporządkowanie, są korporacje międzynarodowe, które działają w licznych rozsianych po świecie filiach. Chcą zachować swoją jednolitość, a jednocześnie zależy im na zachowaniu indywidualnych i unikatowych na rynku cech.

Z konfliktem interesów w tle

Praca w strukturze macierzowej, a także zarządzanie pracownikami nie są łatwe. Cechą tej struktury jest bowiem podwójna podległość służbowa. Z reguły ma dwa wymiary: geograficzny i funkcjonalny, a pracownik jest podległy dwóm przełożonym. Ma zatem obowiązek przygotować raporty do dwóch szefów. Dlatego funkcjonowanie i rozwój organizacji opartej na strukturze macierzowej wymaga zdolności do kompromisu, zarówno w gronie menedżerów, jak i wśród pracowników.

Zdaniem doradców Deloitte Advisory, jest to typowa struktura zawierająca źródła potencjalnych konfliktów interesów. Z tego względu olbrzymią rolę odgrywa tu kadra kierownicza wyższego i średniego szczebla, ponieważ to przede wszystkim na niej spoczywa odpowiedzialność za rozwiązywanie konfliktów i koordynowanie funkcjonalno-geograficzne struktury firmy.

Dość często konflikt interesów jest spowodowany kwestią wykorzystania czasu pracownika. Jest on zatrudniony w ramach struktury macierzowej np. w dziale finansów i w dziale ubezpieczeń, opracowuje dwa raporty dla dwóch szefów.

Jeżeli jego przełożeni nie mogą porozumieć się, które zadanie jest priorytetowe w danym czasie, to on sam – wobec braku wsparcia ze strony szefów – musi sam koordynować prace i podejmować decyzje o kolejności i znaczeniu poszczególnych zadań. A to już może być źródłem chaosu, a w konsekwencji trudności we wdrażaniu struktury macierzowej.

Czynniki sukcesu

Co w firmie może zadecydować o powodzeniu wdrożenia, a potem efektywnym funkcjonowaniu struktury macierzowej?

Oto kilka przykładów warunków wewnętrznych:

• dopasowanie do strategii przedsiębiorstwa – zanim podjęta zostanie decyzja o wdrożeniu struktury macierzowej warto przeanalizować, czy planowane zmiany organizacyjne odpowiadają funkcjonującej już strategii firmy, czy nie są z nią sprzeczne;

• zgodność struktury z podstawowymi celami firmy związanymi ze wzrostem efektywności i wymiernej wartości firmy;

• sprawny przepływ informacji między osobami pracującymi w różnych działach w firmie wpisanych w ramy struktury;

• jasna i zrozumiała dla pracowników forma komunikowania zmian;

• odpowiednio wczesne zakomunikowanie planowanych zmian;

• opracowanie przejrzystego zakresu obowiązków pracowników działających w ramach struktury;

• precyzyjne określenie dróg raportowania, zwłaszcza wobec typowej dla struktury macierzowej sytuacji, kiedy raporty składane są dwóm szefom (np. działu badawczego i działu finansowego);

• dopasowanie struktury macierzowej do zadań realizowanych w firmie, a nie do branży.

Współpraca zamiast gwiazdorstwa

Dobrze działająca struktura macierzowa wymaga zaangażowania ludzi o określonych kompetencjach. Szczególnie liczy się bowiem nastawienie na współpracę, zdolność do negocjacji i osiągania kompromisów. Dlatego ważne jest, aby w strukturze macierzowej znaleźli się pracownicy nie przypadkowo wybrani. Nie tzw. gwiazdy, ale ludzie dobrze czujący się we współdziałaniu z innymi.

Cechą struktury macierzowej, w której znajdą miejsce pracownicy o odpowiednich kompetencjach, jest elastyczność i zdolność do modyfikacji pod wpływem zmieniających się warunków rynkowych. Jest to możliwe m.in. dlatego, że w tej strukturze zakłada się optymalne wykorzystanie kompetencji pracowników, od których również wymaga się elastyczności.

Koncentracja uwagi pracowników na sprawach produkcji (charakterystyczna dla struktury produktowej) połączona jest więc z nastawieniem na wzrost poziomu satysfakcji klienta (podobnie jak w strukturze funkcjonalnej).

Inicjatorzy i twórcy struktury

Kto powinien budować strukturę macierzową? Najlepiej, jeżeli inicjatorem tworzenia struktury macierzowej jest najwyższe kierownictwo firmy. Zmiany dotykają bowiem zagadnień związanych z kulturą wewnętrzną przedsiębiorstwa i preferowanym stylem zarządzania.

Struktura macierzowa – skoro ma wspomagać efektywność biznesową firmy – nie może być żywiołowo wprowadzana. Choćby dlatego, że przesada podczas wprowadzania regulacji, np. w postaci ściśle określonych zależności służbowych, może być niebezpieczna. Dlatego dużą rolę odgrywa tu szef firmy, który powinien równoważyć skrajności w ustalaniu stopnia sformalizowania struktur organizacyjnych.

Opracowanie i wdrożenie zasad struktury macierzowej to z kolei zadanie dla poszczególnych przedstawicieli tych grup pracowników, których działania i zakres odpowiedzialności są połączone czy też krzyżują się. To przedstawiciele konkretnych obszarów zarządzania firmy (kierownicy liniowi). Oni pełnią funkcję liderów zmian w trakcie procesu wdrażania struktur macierzowej.

 
UWAGA!
Artykuł powstał na podstawie informacji uzyskanych w rozmowie przeprowadzonej ze specjalistami Deloitte Advisory Sp. z o.o.: Krzysztofem Kwietniem, dyrektorem i członkiem zarządu oraz Piotrem Durą – menedżerem.
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Centralna Informacja Emerytalna - już od 5 października 2023

    Co to jest Centralna Informacja Emerytalna? Okazuje się, że niebawem będzie można szybko sprawdzić jaką w przyszłości otrzyma się emeryturę i ile zgromadziło się oszczędności w ZUS, KRUS, OFE, PPK czy IKZE. Nowe przepisy to prawdziwa rewolucja dla ubezpieczeń społecznych!

    Jak pokolenie Z buduje swoje kariery. Badanie Pracuj.pl

    Dwadzieścia siedem procent przedstawicieli pokolenia Z zmieniło pracę w ciągu ostatnich trzech miesięcy. W silver generation takiej zmiany dokonało tylko 2% respondentów. W ciągu ostatniego roku wśród najstarszej aktywnej zawodowo grupy wynik ten osiąga 7%, a wśród najmłodszej aż 62%. Jak wynika z badania Pracuj.pl, generacja Z pod kątem mobilności zawodowej znacznie przewyższa wszystkie pozostałe grupy wiekowe. Czy to oznacza, że na rynek wchodzą niepewni pracownicy? 

    Branżowe centra umiejętności będą dokształcać młodocianych. Rząd przygotowuje nowe rozporządzenie

    Branżowe centra umiejętności (BCU) to nowa kategoria placówek systemu oświaty. Podstawą prawną ich tworzenia jest nowelizacja Prawa oświatowego. W celu wdrożenia BCU rząd przystąpił do prac nad nowelizacją rozporządzenia w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania. Informacja na ten temat została zamieszczona w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.

    BHP - wszystko co trzeba wiedzieć na ten temat

    Każdy przedsiębiorca powinien mieć na uwadze, że przestrzeganie przepisów BHP jest obowiązkowe, a te kwestie mogą zostać skontrolowane przez Państwową Inspekcję Pracy. Co jeszcze warto wiedzieć na ten temat? Przeczytaj artykuł i dowiedz się więcej. 

    REKLAMA

    Do 30 września był czas, żeby wykorzystać zaległe urlopy. Pracownicy lubią chomikować dni wolne

    Dlaczego urlopy powinny być wykorzystywane na bieżąco? Zbyt duża kumulacja dni wolnych może spowodować, że pracownik będzie musiał wykorzystać go w momencie, gdy będzie on pracodawcy bardzo potrzebny. 

    Praca zdalna szansą dla osób z niepełnosprawnościami

    Upowszechnienie pracy zdalnej i hybrydowej może ułatwić zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami, zwłaszcza na stanowiskach biurowych czy specjalistycznych, niewymagających fizycznej obecności w biurze - przekonują eksperci w raporcie „Uwarunkowania i korzyści zatrudniania osób z niepełnosprawnościami” przygotowanym przez Lewiatana.

    PPK. Deklarację o rezygnacji można „odwołać”

    Powrót do oszczędzania w PPK, po złożeniu deklaracji o rezygnacji, następuje poprzez złożenie wniosku o dokonywanie wpłat do PPK. Pracownik może go złożyć w każdej chwili i jest on skuteczny od momentu przekazania go pracodawcy.

    Praca cudzoziemców. Co zrobić po zarejestrowaniu oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi

    Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi legalizuje zatrudnienie cudzoziemców z pięciu krajów: Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Ukrainy. Po jego zarejestrowaniu pracodawca ma obowiązek informacyjny. Jaki? Ponadto, opisujemy kiedy nie jest wymagany wpis nowego oświadczenia do ewidencji. 

    REKLAMA

    Kurs dla pracowników administracji publicznej

    Kursy dla pracowników administracji publicznej dają możliwość rozwoju osobistego i zawodowego. Właśnie trwa rekrutacja w ramach kolejnego projektu. Czym jest Young Leaders’ Program 2024-2026 i jakie umiejętności można nabyć? 

    Wzrost zatrudnienia w fotowoltaice słonecznej

    Pomimo kryzysów gospodarczych, inflacji, wojny i globalnych problemów współczesnego świata - da się zauważyć dynamiczny rozwój sektora zielonej energii. Raport MOP oraz organizacji IRENA pokazuje, że liczba miejsc pracy w sektorze energii odnawialnej prawie podwoiła się w ciągu ostatniej dekady, do 13,7 mln w 2022 r.

    REKLAMA