REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zarządzanie zasobami ludzkimi w strukturze macierzowej

Halina Guryn
Halina Guryn

REKLAMA

Struktura macierzowa jest jednym z typów struktur organizacyjnych, jakie funkcjonują w naszych firmach – obok hierarchicznej opartej na pionowym układzie zależności i procesowej związanej z bieżącą realizacją procesów.
Strukturę macierzową wyróżnia fakt, że nie jest silnie sformalizowana i łączy w sobie cechy struktur skoncentrowanych zarówno na produkcie, rynku, technologii. Co więcej – wymaga ona zarządzania, w którym umiejętność negocjacji, współpracy w grupie, a także zdolność do podejmowania kompromisów stawiane są na pierwszym miejscu wśród wymaganych kompetencji.

Zdaniem specjalistów z Deloitte Advisory Sp. z o.o. uczestniczących w tworzeniu struktur organizacyjnych w przedsiębiorstwach, wybór rodzaju struktury powinien być m.in. podyktowany zadaniami, jakie są wykonywane w firmie, a nie typem branży, w której ona funkcjonuje.

Różne struktury w jednej firmie

Sformalizowana struktura zakładająca precyzyjne określenie procedur i realizowanych procesów sprawdza się najlepiej podczas wykonywania rutynowych i powtarzalnych zadań na przykład, w dziale produkcji. Natomiast w trakcie realizowania prac mających charakter innowacyjny, wymagających kreatywności, dobrze funkcjonuje struktura macierzowa. Warto ją wdrożyć na przykład, w działach rozwoju czy laboratoriach badawczych, czyli tam, gdzie wykonuje się zadania niepowtarzalne, a narzucone procedury i ściśle określone metody realizacji procesów mogą wręcz zaszkodzić.

Jednak równolegle w działach np. produkcyjnych przedsiębiorstwa, może sprawnie funkcjonować struktura silnie sformalizowana. Dobrym przykładem może tu być firma farmaceutyczna, w której obok siebie pracują np. dział dystrybucji gotowych produktów i dział projektowy. Trudno więc wyobrazić sobie jednorodną strukturę zbudowaną w oparciu o jeden model organizacyjny.

Drugie ważne kryterium wyboru struktury macierzowej stanowi rozproszenie geograficzne firmy. W przedsiębiorstwach mających liczne oddziały funkcjonujące na dużym terytorium, na przykład w bankach lub instytucjach ubezpieczeniowych, sprawdzian zda- je struktura macierzowa.

Innym typem organizacji, do których pasuje takie wewnętrzne uporządkowanie, są korporacje międzynarodowe, które działają w licznych rozsianych po świecie filiach. Chcą zachować swoją jednolitość, a jednocześnie zależy im na zachowaniu indywidualnych i unikatowych na rynku cech.

Z konfliktem interesów w tle

Praca w strukturze macierzowej, a także zarządzanie pracownikami nie są łatwe. Cechą tej struktury jest bowiem podwójna podległość służbowa. Z reguły ma dwa wymiary: geograficzny i funkcjonalny, a pracownik jest podległy dwóm przełożonym. Ma zatem obowiązek przygotować raporty do dwóch szefów. Dlatego funkcjonowanie i rozwój organizacji opartej na strukturze macierzowej wymaga zdolności do kompromisu, zarówno w gronie menedżerów, jak i wśród pracowników.

Zdaniem doradców Deloitte Advisory, jest to typowa struktura zawierająca źródła potencjalnych konfliktów interesów. Z tego względu olbrzymią rolę odgrywa tu kadra kierownicza wyższego i średniego szczebla, ponieważ to przede wszystkim na niej spoczywa odpowiedzialność za rozwiązywanie konfliktów i koordynowanie funkcjonalno-geograficzne struktury firmy.

Dość często konflikt interesów jest spowodowany kwestią wykorzystania czasu pracownika. Jest on zatrudniony w ramach struktury macierzowej np. w dziale finansów i w dziale ubezpieczeń, opracowuje dwa raporty dla dwóch szefów.

Jeżeli jego przełożeni nie mogą porozumieć się, które zadanie jest priorytetowe w danym czasie, to on sam – wobec braku wsparcia ze strony szefów – musi sam koordynować prace i podejmować decyzje o kolejności i znaczeniu poszczególnych zadań. A to już może być źródłem chaosu, a w konsekwencji trudności we wdrażaniu struktury macierzowej.

Czynniki sukcesu

Co w firmie może zadecydować o powodzeniu wdrożenia, a potem efektywnym funkcjonowaniu struktury macierzowej?

Oto kilka przykładów warunków wewnętrznych:

• dopasowanie do strategii przedsiębiorstwa – zanim podjęta zostanie decyzja o wdrożeniu struktury macierzowej warto przeanalizować, czy planowane zmiany organizacyjne odpowiadają funkcjonującej już strategii firmy, czy nie są z nią sprzeczne;

• zgodność struktury z podstawowymi celami firmy związanymi ze wzrostem efektywności i wymiernej wartości firmy;

• sprawny przepływ informacji między osobami pracującymi w różnych działach w firmie wpisanych w ramy struktury;

• jasna i zrozumiała dla pracowników forma komunikowania zmian;

• odpowiednio wczesne zakomunikowanie planowanych zmian;

• opracowanie przejrzystego zakresu obowiązków pracowników działających w ramach struktury;

• precyzyjne określenie dróg raportowania, zwłaszcza wobec typowej dla struktury macierzowej sytuacji, kiedy raporty składane są dwóm szefom (np. działu badawczego i działu finansowego);

• dopasowanie struktury macierzowej do zadań realizowanych w firmie, a nie do branży.

Współpraca zamiast gwiazdorstwa

Dobrze działająca struktura macierzowa wymaga zaangażowania ludzi o określonych kompetencjach. Szczególnie liczy się bowiem nastawienie na współpracę, zdolność do negocjacji i osiągania kompromisów. Dlatego ważne jest, aby w strukturze macierzowej znaleźli się pracownicy nie przypadkowo wybrani. Nie tzw. gwiazdy, ale ludzie dobrze czujący się we współdziałaniu z innymi.

Cechą struktury macierzowej, w której znajdą miejsce pracownicy o odpowiednich kompetencjach, jest elastyczność i zdolność do modyfikacji pod wpływem zmieniających się warunków rynkowych. Jest to możliwe m.in. dlatego, że w tej strukturze zakłada się optymalne wykorzystanie kompetencji pracowników, od których również wymaga się elastyczności.

Koncentracja uwagi pracowników na sprawach produkcji (charakterystyczna dla struktury produktowej) połączona jest więc z nastawieniem na wzrost poziomu satysfakcji klienta (podobnie jak w strukturze funkcjonalnej).

Inicjatorzy i twórcy struktury

Kto powinien budować strukturę macierzową? Najlepiej, jeżeli inicjatorem tworzenia struktury macierzowej jest najwyższe kierownictwo firmy. Zmiany dotykają bowiem zagadnień związanych z kulturą wewnętrzną przedsiębiorstwa i preferowanym stylem zarządzania.

Struktura macierzowa – skoro ma wspomagać efektywność biznesową firmy – nie może być żywiołowo wprowadzana. Choćby dlatego, że przesada podczas wprowadzania regulacji, np. w postaci ściśle określonych zależności służbowych, może być niebezpieczna. Dlatego dużą rolę odgrywa tu szef firmy, który powinien równoważyć skrajności w ustalaniu stopnia sformalizowania struktur organizacyjnych.

Opracowanie i wdrożenie zasad struktury macierzowej to z kolei zadanie dla poszczególnych przedstawicieli tych grup pracowników, których działania i zakres odpowiedzialności są połączone czy też krzyżują się. To przedstawiciele konkretnych obszarów zarządzania firmy (kierownicy liniowi). Oni pełnią funkcję liderów zmian w trakcie procesu wdrażania struktur macierzowej.

 
UWAGA!
Artykuł powstał na podstawie informacji uzyskanych w rozmowie przeprowadzonej ze specjalistami Deloitte Advisory Sp. z o.o.: Krzysztofem Kwietniem, dyrektorem i członkiem zarządu oraz Piotrem Durą – menedżerem.
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Przygotuj się na ograniczenia w handlu w Wielką Sobotę. Sklepy będą pracować krócej!

    Wielkanoc tuż, tuż, więc nic dziwnego, że sklepy są oblężone. W Wielki Piątek wiele z nich przedłużyło godziny handlu. Warto zrobić wcześniej zakupy, bowiem w sobotę handel będzie ograniczony. W jakich godzinach sklepy będą handlować w Wielką Sobotę?

    ZUS: 1431 zł odszkodowania za każdy procent uszczerbku na zdrowiu. Od 1 kwietnia 2024 r. nowe kwoty odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej

    Od 1 kwietnia 2024 r. obowiązują nowe, wyższe kwoty odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Lekarz orzecznik może przyznać 1431 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy przed weekendem majowym jest niedziela handlowa? Jak wypadają niedziele handlowe w kwietniu?

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy w kwietniu 2024 jest niedziela handlowa? Jakie kary za pracę w dni niehandlowe?

    REKLAMA

    ZUS odpowiada: Czy po 1 kwietnia składać wniosek o ponowne przeliczenie emerytury [nowe tablice GUS]?

    Od 1 kwietnia, przy obliczaniu przyszłych emerytur, ZUS skorzysta z nowej tablicy dalszego trwania życia GUS, co sprawi, że emerytura osoby w wieku 60 lat będzie niższa o 3,7 proc., a osoby w wieku 65 lat – o 4,1 proc. niż obliczona na podstawie poprzedniej tablicy – poinformował rzecznik ZUS Paweł Żebrowski.

    Dodatki funkcyjne w sądach

    Dodatki funkcyjne w sądach - trwają prace nad przepisami. Mają się zmienić zasady wynagradzania sędziów pełniących funkcje rzeczników dyscyplinarnych. Proponowane zmiany mają charakter przekrojowy, dotyczą modyfikacji wysokości dodatków funkcyjnych przysługujących Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Sędziów Sądów Powszechnych, Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach apelacyjnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach okręgowych oraz Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Ministra Sprawiedliwości, i służą dostosowaniu wysokości dodatków do rzeczywistego obciążenia zadaniami związanymi z pełnieniem tych funkcji. 

    Jak zarządzać zespołem? Liderem nie trzeba się urodzić. Liczy się cel i chęć współpracy z innymi

    Osoby zarządzające zespołem mają kluczowe znaczenie dla firmy. Prawie co czwarty pracownik chciałby, by jego przełożony częściej go doceniał. Blisko połowa jest gotowa odejść z pracy z powodu szefa.

    Odmienne poglądy polityczne pracownika a dyskryminacja

    Zbliżają się wybory samorządowe. W wielu miejscach, w tym w pracy, trwają rozmowy, spory i wymiana myśli politycznych co do programów i kandydatów. Trzeba jednak wiedzieć, że pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, m.in. bez względu na przekonania polityczne. Nie można więc ponosić negatywnych konsekwencji w miejscu pracy, szczególnie jeżeli ma się odmienne poglądy od pracodawcy. Nawet jeżeli jest się zatrudnionym w jednotach samorządu terytorialnego, gdzie niestety często ma miejsce rotacja pracowników ze względu na tzw. układy polityczne - powinna obowiązywać zasada wolności słowa i własnych poglądów politycznych.

    REKLAMA

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia. Dal pracodawcy liczy się dyspozycyjność pracownika. Wytypowanie do zwolnienia pracownika, przebywającego na długotrwałym urlopie bezpłatnym i korzystającego w tym czasie z innego źródła utrzymania, stanowi obiektywne i racjonalne kryterium doboru do wypowiedzenia umowy o pracę, co nie świadczy o charakterze dyskryminacyjnym zwolnienia. Zgodne z zasadami współżycia społecznego jest przyjęcie przez pracodawcę jako kryterium doboru pracowników do zwolnienia ich dyspozycyjności, rozumianej jako możliwość liczenia na obecność pracownika w pracy, w czasie na nią przeznaczonym, gdy przeciwieństwem tak rozumianej dyspozycyjności są częste absencje pracownika, spowodowane złym stanem zdrowia, jak również inne przypadki usprawiedliwionej nieobecności.

    Elektroradiolog - kim jest i co robi?

    Elektroradiolog to nowy zawód medyczny. Wielu idąc na tzw. prześwietlenie, tj. n. badanie w pracowniach rentgenowskich RTG - nie zdaje sobie sprawy, że jest to wymagający zawód, który wiąże się z pracą w szkodliwych i trudnych warunkach dla zdrowia tego pracownika - ze względu na promieniowanie. Praca przy wykonywaniu badań z zakresu diagnostyki obrazowej (rentgenografia, rentgenoskopia, radiologia stomatologiczna, mammografia, densytometria rentgenowska, tomografia komputerowa) jest wymagająca.

    REKLAMA