W jaki sposób zarządzać zespołem indywidualistów?

Zarządzanie grupą osób wymaga wysokich kompetencji społecznych, tym bardziej, jeśli grupa składa się z indywidualistów, nastawionych raczej na realizację swoich niż grupowych celów.

Indywidualista, czyli kto?

Indywidualizm według „Encyklopedii Zarządzania” charakteryzuje silne poczucie niezależności i odrębności osobistej oraz postępowanie odbiegające często od ogólnie przyjętych wzorców i norm. Osiągnięcie celu jest bardziej istotne niż relacje międzyludzkie, a człowiek przystępuje do danego zadania czy organizacji, ponieważ widzi w tym swoją korzyść. Jednocześnie indywidualiści charakteryzują się inicjatywą i przedsiębiorczością, co czyni ich niezwykle wartościowymi członkami każdego zespołu nastawionego na realizację założonego celu. Najczęściej są to dobrzy specjaliści w danej dziedzinie, posiadający własne zdanie i umiejący je obronić, nonkonformiści.

Indywidualista postrzega siebie jako osobę niezależną od grupy i autonomiczną. Ma wysoką potrzebę osiągnięć i nie unika rywalizacji. Indywidualiści częściej podejmują kontakty z nowo poznanymi osobami i wydają się bardziej towarzyscy, ale mimo to często czują się również samotni. Jeśli grupy stawiają im niewygodne wymagania, skłonni są do formowania nowych grup. Z drugiej strony wykazują mniej uprzedzeń i stereotypów wobec innych chętniej pomagają osobom spoza własnej grupy niż kolektywiści. W organizacji może się to przekładać na niższą skłonność do konfliktów i podziałów oraz lepszą współpracę z innymi zespołami czy działami.

Interes jednostki a praca zespołowa

Wyniki większości prowadzonych do tej pory badań pokazują, że polska kultura narodowa plasuje się bliżej kultur indywidualistycznych. Interes jednostki jest w Polsce nadrzędny wobec interesu grupy. Polacy wolą działać indywidualnie, z dużą dozą niezależności i wolności, a decyzje podejmują chętniej samodzielnie niż grupowo.

Głównym wyzwaniem w zarządzaniu indywidualistami jest skłonienie ich do efektywnej współpracy. Praca grupowa może indywidualistom kojarzyć się ze stratą czasu na ustalenia, dogadywanie się, nieporozumienia itp. Może im się wydawać, że sami wykonaliby zadanie lepiej i szybciej. Tymczasem praca zespołowa daje możliwość pełniejszego wykorzystania zdolności i kompetencji pracowników, dzięki czemu można osiągnąć znacznie lepszy wynik, niż pracując w pojedynkę. Psycholodzy nazywają to zjawiskiem synergii – z jednej strony osoby współpracujące z sobą uzupełniają swoje kompetencje, z drugiej motywują się do działania oraz do poszukiwania niestandardowych, innowacyjnych rozwiązań. Większa różnorodność zespołu może prowadzić do większej efektywności i nawet z zespołem osób charakteryzujących się całkowicie odmiennymi cechami można osiągnąć duże korzyści, jeśli umiejętnie pokieruje się ich pracą.