Jak pracować z konformistą i nonkonformistą

W każdym pracowniku drzemią dwie sprzeczne ze sobą tendencje – rozwojowa, charakteryzująca się ekspansją – i konserwatywna, związana z dążeniem do zapewnienia bezpieczeństwa. W pewnym sensie to nastawienie bardziej zachowawcze lub innowacyjne wiąże się z poczuciem kompetencji zawodowych, które, jeśli jest niskie, zmusza człowieka do uległości i bycia „posłusznym szeregowcem”, a jeżeli wysokie – dodaje odwagi, by stać się inicjatorem i „dowódcą”. Nie mniej ważny jest też klimat pracy, który może podsycać innowacyjność pracownika albo zmuszać go do uległości.

Dążność jednostki do adaptacji lub kreacji wypływa też z uwarunkowań osobowościowych, odpowiednio regulowanych poprzez modyfikujący wpływ okoliczności, przy czym – jeśli występuje wysokie nasilenie cechy – wówczas to osobowość przejmuje rolę determinującą zachowanie człowieka. Możemy więc w skrajnym przypadku mieć do czynienia z pracownikiem konformistycznym, który czuje się bezpiecznie, postępując zgodnie z ustalonymi procedurami. Zaś z drugiej – funkcjonuje pracownik nonkonformistyczny, zwolennik samosterowności, który dąży do zmian, a monotonia jest dla niego źródłem frustracji oraz poczucia braku samorealizacji. Mamy więc „rzemieślnika” i „wizjonera”. Rzeczywiście, aby dobrze przygotować się do rozmowy zwrotnej z nimi, warto poznać inne „sekrety” warsztatu pracy konformisty i nonkonformisty. Różnice osobowości decydują o tym, że w pracy ludzie stawiają sobie różne cele, mają różne style prowadzenia rozmów i relacje ze współpracownikami, inaczej reagują na zmiany i trudności, mają również odmienne mocne i słabe strony, a także stosują w pracy inne metody.

Konformista w defensywie

Pracownik konformista dobrze czuje się przy wykonywaniu zadań zleconych, z konkretnym, określonym przez zleceniodawcę, sposobem ich realizacji. Jeśli nie ma takiej instrukcji, to na pewno poprosi o szczegółowe wskazówki. Jest bardzo zaangażowany, dba o to, by wszystko było wykonane bez zarzutu i dopięte na ostatni guzik oraz zawsze dotrzymuje terminów. Zadowolenie na twarzy zleceniodawcy lub publiczna pochwała są dla niego największą nagrodą. Jeśli raz obrał jakąś drogę realizacji zadania, to trudno będzie go przekonać do jej zmiany. Jego styl myślenia jest „lokalny” – koncentruje się na szczegółach i pragmatycznie dąży do celu. Nie potrafi powiedzieć ludziom „nie” i stąd bierze na siebie więcej, niż może podołać. Brak asertywności i pracowitość zachęcają pracodawcę do zlecania konformiście czasami zbyt dużej ilości pracy. Taki pracownik nie zabiega o nagrody, ponieważ jego celem jest po prostu dobre wykonywanie powierzonych zadań.