Jakie są obowiązki pracodawcy, gdy pracownicy narażeni są na hałas?

Należy zacząć od obowiązków wynikających z Kodeksu pracy – na pracodawcy ciąży pełna odpowiedzialność za warunki pracy oraz za bezpieczeństwo pracowników (art. 207 k.p.). Jeśli istnieje choć potencjalne ryzyko wystąpienia czynnika szkodliwego lub uciążliwego na stanowisku pracy, pracodawca powinien go zidentyfikować, określić jego poziom oraz stopień oddziaływania na pracowników.

UZASADNIENIE

W ramach prowadzonej profilaktyki zdrowotnej w zakładzie pracy pracodawca zobowiązany jest do dokonania oceny ryzyka zawodowego oraz zastosowania, jeśli to jest konieczne, niezbędnych środków profilaktycznych (art. 226 k.p.). Dodatkowo o wynikach oceny ryzyka zawodowego należy niezwłocznie poinformować pracowników zatrudnionych na danym stanowisku pracy.

WSKAZÓWKA!

Aby przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego w sposób właściwy, należy po identyfikacji czynników szkodliwych lub uciążliwych dokonać pomiarów poziomu ich występowania na stanowisku pracy. Pomiary dotyczą tych czynników, które można zmierzyć.

Należy pamiętać, że istnieją jeszcze czynniki, których pomiar jest bardzo trudny lub wręcz niemożliwy (np. stres). Jednak w przypadku hałasu pomiar na ogół nie nastręcza kłopotów.

Wyniki pomiarów natężenia hałasu pracodawca otrzymuje z laboratorium w przeliczeniu na tzw. NDN (Najwyższe Dopuszczalne Natężenie).

Poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy nie może przekraczać 85 dB, a odpowiadająca mu ekspozycja dzienna nie może przekraczać wartości 3,64 x 10³ Pa² x s lub poziom ekspozycji na hałas odniesiony do tygodnia pracy nie może przekraczać wartości 85 dB, a odpowiadająca mu ekspozycja tygodniowa nie może przekraczać wartości 18,2 x 10³ Pa² x s.

Maksymalny poziom dźwięku A nie może przekraczać wartości 115 dB.

Szczytowy poziom dźwięku C nie może przekraczać wartości 135 dB.

Mając wyniki badań, należy odnieść je do obowiązujących w tym zakresie norm:

• NDN poniżej 80 dB – nie ma konieczności stosowania środków ochrony indywidualnej,
• NDN od 80 dB, ale poniżej 85 dB – pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikom środków ochrony indywidualnej, ale pracownicy nie mają obowiązku ich stosowania,
• NDN 85 dB – pracodawca ma obowiązek zapewnić środki ochrony indywidualnej słuchu, a pracownicy mają obowiązek je stosować.

WSKAZÓWKA!

Każdy pracodawca, u którego zostały stwierdzone przekroczenia progów działania (hałasu), musi zaplanować i podjąć działania zmniejszające ryzyko zawodowe w tym zakresie (rozporządzenie z 5 sierpnia 2005 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne).

Odnośnie do stanowisk, na których występuje narażenie na hałas (przekroczenie wartości progowych), ryzyko zawodowe musi uwzględniać:

• poziom i rodzaj narażenia (np. hałas impulsowy),
• określenie czasu narażenia pracownika (w tym oczywiście godziny nadliczbowe itp.),
• wartości NDN oraz wartości progów działania,
• skutki dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników,
• informacje obejmujące poziom emisji hałasu,
• określenie alternatywnych środków pracy,
• informacje uzyskane w ramach profilaktycznych badań lekarskich pracowników,
• pośrednie skutki dla zdrowia i bezpieczeństwa pracownika, wynikające z interakcji pomiędzy hałasem i substancjami chemicznymi o działaniu szkodliwym na narząd słuchu (tzw. substancje ototoksyczne),
• dostępność środków ochrony indywidualnej przed hałasem.

---

WAŻNE!

Pracodawca musi pamiętać, że indywidualne środki ochrony słuchu są ostatecznością ewentualnie rozwiązaniem doraźnym – przejściowym. W każdej sytuacji, kiedy NDN hałasu wynosi 80 dB lub więcej, podstawowym działaniem pracodawcy powinno być wyeliminowanie źródła hałasu lub ograniczenie poziomu jego emisji. Dopiero jeśli nie ma możliwości dokonania takich zmian, stosuje się środki ochrony indywidualnej.

Po zastosowaniu działań korekcyjnych, np. w postaci środków ochrony indywidualnej, pracownik nie może być narażony na hałas powyżej 85 dB.

Pracodawca powinien pamiętać, że w żadnym momencie pracy pracownika nie powinny zostać przekroczone tzw. wartości chwilowe czy pułapowe hałasu.

Gdy jest już zidentyfikowany czynnik oraz zmierzona jego wartość, można odpowiednio oszacować ryzyko zawodowe i zapoznać z nim pracowników. Należy pamiętać, że ocena ryzyka zawodowego musi byś sporządzona w sposób zrozumiały dla pracownika. Dlatego powinien być to dokument stosunkowo krótki i przejrzysty oraz napisany prostym i zrozumiałym językiem, a stosowane kryteria oceny powinny być jasno i przejrzyście opisane.

Na tym etapie zwykle wszyscy kończą swoje działania, zapominając o wypełnieniu jeszcze jednego bardzo ważnego obowiązku.

Pracodawca jest zobowiązany do umieszczenia aktualnych wyników badań i pomiarów na odpowiednich stanowiskach pracy (§ 8 rozporządzenia z 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy). Nie wystarczy zapoznać pracowników z wynikami, ale dodatkowo należy wyniki umieścić na stanowiskach, których one dotyczą.

PODSTAWA PRAWNA

• Art. 207 i 226 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (DzU nr 73, poz. 645 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (DzU nr 217, poz. 1833 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 5 sierpnia 2005 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne (DzU nr 157, poz. 1318).

Poszerzaj swoją wiedzę, korzystając z naszego programu

INFORLEX Książki dla Firm

Tylko teraz

598,00 zł

798,00 zł

Przejdź do sklepu