Niepełnosprawny przedsiębiorca lub pracownik w podróży lotniczej - uprawnienia

Wytyczne zostały celowo wydane przed tegorocznymi igrzyskami olimpijskimi – jedną z największych imprez sportowych na świecie, która odbędzie się latem w Londynie. Mają na celu ułatwienie podróży uczestniczącym w niej sportowcom oraz wielu obywatelom UE o ograniczonej sprawności ruchowej, którzy nadal napotykają problemy w trakcie podróży lotniczych.

Wytyczne oparte są na szczegółowej ocenie rozporządzenia nr 1107/2006 w sprawie praw osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej sprawności ruchowej podróżujących drogą lotniczą.

Prawa niepełnosprawnych pasażerów w UE

Przepisy UE dotyczące praw pasażerów obowiązują już od ponad czterech lat. W dalszym ciągu jednak przewoźnicy lotniczy i porty lotnicze, a także pasażerowie niepełnosprawni i pasażerowie o ograniczonej sprawności ruchowej borykają się z pewnymi praktycznymi problemami i wątpliwościami.

Wciąż w zbyt wielu przypadkach pasażerowie spotykają się z nieuzasadnioną odmową rezerwacji bądź przyjęcia na pokład lub ograniczeniami w tym zakresie tłumaczonymi niejasnymi względami bezpieczeństwa (patrz poniżej).

Wielu pasażerów nie wie o przysługujących im prawach.

Jedynie niewielki odsetek (około 40%) pasażerów informuje przed podróżą, że potrzebuje pomocy. Jest to główny problem dla portów lotniczych i przewoźników lotniczych, którzy starają się tę pomoc zapewniać.

Niespójności w stosowaniu prawa doprowadziły do tego, że pasażerowie spotykają się z różnymi wymogami i różnymi ograniczeniami w trakcie podróży zarówno ze strony portów, jak i linii lotniczych.

Przykłady są następujące:

- pewnemu wysokiemu rangą urzędnikowi ONZ odmówiono przyjęcia na pokład samolotu lecącego z Heathrow do Genewy, ponieważ podróżował bez osoby towarzyszącej. Urzędnik ten jest dotknięty paraplegią, ale od piętnastu lat odbywa częste podróże bez osoby towarzyszącej;

- trojgu pasażerom odmówiono wejścia na pokład w przypadku lotów na terytorium Francji z powodu braku osoby towarzyszącej. Odwołali się oni od tej decyzji w sądzie – z powodzeniem. W związku z naruszeniem przepisów sąd nałożył na linię lotniczą i przedsiębiorstwo zapewniające obsługę naziemną grzywny w znacznej wysokości.

Obowiązujące przepisy UE w sprawie praw pasażerów linii lotniczych weszły w życie w pełni w lipcu 2008 r. (rozporządzenie (WE) nr 1107/2006) i zapewniają prawo do niedyskryminacji ze względu na niepełnosprawność lub ograniczoną sprawność ruchową. Osoby niepełnosprawne i osoby o ograniczonej sprawności ruchowej mają takie samo prawo do podróżowania jak osoby bez takich ograniczeń.

Prawa te obejmują:

- prawo do niedyskryminacji w trakcie rezerwacji lotu i zakupu biletu;

- prawo do podróżowania na tych samych warunkach co inni pasażerowie;

- prawo do informacji o zasadach bezpieczeństwa stosowanych przez przewoźników lotniczych;

- prawo do bezpłatnej pomocy na lotnisku i na pokładzie samolotu;

- prawo do nieodpłatnego przewozu dwóch urządzeń umożliwiających poruszanie się.

Aby móc skorzystać z tych praw, niepełnosprawni pasażerowie i pasażerowie o ograniczonej sprawności ruchowej powinni wiedzieć o następujących warunkach.

Podstawowe znaczenie ma powiadomienie linii lotniczej, biura podróży lub organizatora wycieczki o tym, że potrzebują państwo pomocy, co najmniej na 48 godzin przed odlotem. Organ zarządzający portem lotniczym zostanie o tym poinformowany i ponosi odpowiedzialność za udzielenie pomocy do momentu przejścia przez bramkę i zajęcia miejsca w samolocie; od tego momentu odpowiedzialność za zapewnienie pomocy przejmują linie lotnicze. Pomoc udzielana jest nieodpłatnie.

Mimo że wcześniejsze powiadomienie nie jest obowiązkowe, jest ono zdecydowanie zalecane, tak aby usługodawcy (zarządcy portów lotniczych i przewoźnicy lotniczy) mogli zorganizować odpowiednią pomoc stosownie do państwa potrzeb i okoliczności podróży.

Prośby o przewiezienie elektrycznego wózka inwalidzkiego lub innych potencjalnie niebezpiecznych przedmiotów należy zgłaszać przewoźnikowi lotniczemu z 48-godzinnym wyprzedzeniem.

Bezpieczeństwo wszystkich pasażerów i członków załogi na pokładzie jest najważniejsze. Jeżeli przewoźnik lotniczy odmawia przyjęcia na pokład osoby niepełnosprawnej lub osoby o ograniczonej sprawności ruchowej, musi to być poparte wyraźnie uzasadnionymi względami bezpieczeństwa.

Od czasu wejścia w życie rozporządzenie zapewniło łatwiejszy dostęp do transportu lotniczego i mniej uciążliwe podróże ponad 2 milionom osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej sprawności ruchowej podróżujących co roku z głównych portów lotniczych w Europie (wg danych z 2010 r.).

Nowości w VAT od 2013 roku

Obecnie, po czterech latach stosowania, zebrano już pewne doświadczenia, które doprowadziły do opublikowania wytycznych w celu wyjaśnienia niektórych praw i obowiązków poszczególnych podmiotów.