Wyrok SN z dnia 27 kwietnia 2004 r. sygn. II UK 292/03

Z brzmienia art. 54 ust. 3 ustawy należałoby zatem, wbrew sugestiom Sądu Apelacyjnego, wyprowadzać zupełnie inny wniosek co do zakresu zastosowania tego przepisu. Otóż, w odniesieniu do renty rodzinnej reguluje on jedynie skutki jej zbiegu z prawem do „innych świadczeń o charakterze rentowym”, a więc z wyłączeniem prawa do emerytury, którego zresztą nie nabywa się na podstawie tej ustawy, tylko na zasadach ogólnych, określonych w przepisach ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Innymi słowy, spraw zbiegu prawa do emerytury z prawem do renty rodzinnej z ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz członków ich rodzin nie rozstrzyga się według przepisów tej ustawy, tylko zgodnie z powszechnymi regułami ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Inna rzecz, że regulacja ogólna jest wysoce niedoskonała, co trafnie zauważył Sąd pierwszej instancji. Przepis art. 95 ust. 1 ustawy stanowi bowiem, że w razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń przewidzianych w ustawie wypłaca się jedno z tych świadczeń - wyższe lub wybrane przez zainteresowanego. Zasada ta, zgodnie z art. 95 ust. 2 nie całkiem wyraźnie i jednoznacznie, a w każdym razie bardzo niestarannie sformułowanym - dotyczy również zbiegu prawa do emerytury lub renty określonych w ustawie z prawem do świadczeń przewidzianych w odrębnych przepisach z zakresu zabezpieczenia społecznego, niezależnie od ich ubezpieczeniowego czy też zaopatrzeniowego charakteru, z wyjątkami wskazanymi w art. 96. Ten odsyłający przepis stanowi w ust. 1, że odrębne przepisy określają prawo pobierania przez jedną osobę zbiegających się świadczeń z tytułu prawa do emerytury oraz renty inwalidy wojennego i wojskowego, którego niezdolność do pracy pozostaje w związku ze służbą wojskową (pkt 1), renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej pobytem w miejscach określonych przepisami ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (pkt 2) oraz renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową (pkt 3). To samo dotyczy prawa do pobierania przez jedną osobę zbiegających się świadczeń z tytułu prawa do emerytury lub renty z prawem do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego rolników (ust. 2). W tym wyliczeniu nie mieści się sytuacja wnioskodawczyni, która nie pobiera renty inwalidy wojennego, a „jedynie” przysługującą po nim rentę rodzinną. Do pobierania świadczeń z tytułu zbiegających się uprawnień w sferze zabezpieczenia społecznego nie wystarczy bowiem - wbrew stanowisku Sądu Apelacyjnego - samo „milczenie” ustawodawcy i wobec ogólnej reguły prawa do korzystania z jednego świadczenia, konieczny jest wyjątek wprowadzony w przepisie szczególnym. W tym miejscu warto też zauważyć, że zasada prawa do pobierania tylko jednego świadczenia z zakresu zabezpieczenia społecznego nie jest nowa i została do ustawy o emeryturach i rentach z FUS przejęta z ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, aczkolwiek przepis jej art. 69 był sformułowany nieporównanie bardziej starannie. Podobnie ukształtowane zostały też wyjątki od tej zasady, przy czym art. 70 pkt 1 powołanej ustawy miał dla wnioskodawczyni treść bardziej korzystną gdyż obejmował również zbieg prawa do emerytury z prawem do renty rodzinnej przysługującej po uprawnionym do renty z tytułu inwalidztwa wojennego.

Z powyższych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 393¹⁵ k. p. c. orzekł jak w sentencji.