Podsumowanie zmian w polityce rodzinnej 2015

Wydłużenie urlopów dla rodziców

Wprowadzony w 2013 r. urlop rodzicielski dał rodzicom możliwość przebywania z dzieckiem aż do 52 tygodni. Urlopy dla rodziców cieszą się coraz większą popularnością. W całym 2014 r. z urlopów dla rodziców skorzystało ponad 631 tys. rodziców, w tym 471,9 tys. kobiet i 159,3 tys. mężczyzn. Z urlopów rodzicielskich skorzystało prawie 316 tys. osób. W 2015 roku do września z urlopów skorzystało już 565 tys. osób, w tym prawie 300 tys. z urlopów rodzicielskich.

Również z zarezerwowanych tylko dla ojców dwutygodniowych urlopów panowie korzystają coraz częściej. Urlop ojcowski wykorzystać można przez pierwszy rok życia dziecka i może on trwać do 2 tygodni. W 2015 roku skorzystało z nich 111,5 tys. mężczyzn.

Rekomendowany produkt: IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

Więcej miejsc opieki nad dziećmi do lat 3

Liczba miejsc opieki nad najmłodszymi cały czas rośnie. Jeszcze w 2011 działało 571 placówek. Teraz jest ich 5 razy więcej. Prawie 3 tys. miejsc zapewnia opiekę nad ponad 71 tys. dzieci. Od początku działania programu Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przeznaczyło na ten cel 472 mln zł. 

Program Maluch 2015 jest realizowany w jednej edycji, podzielonej na cztery moduły. Pierwszy dotyczy tworzenia nowych miejsc opieki nad najmłodszymi, drugi i trzeci – utrzymania już istniejących. Dwa pierwsze skierowane są do gmin, trzeci do przedsiębiorców i organizacji, a czwarty do uczelni. W tym roku wysokość środków na program Maluch była rekordowa – to 151 mln zł, czyli o 50 mln zł więcej niż rok temu.

Karta Dużej Rodziny

16 czerwca 2014 roku uruchomiony został program Karta Dużej Rodziny. To system zniżek dla rodzin wielodzietnych. Kartę ma już ponad 1,3 mln osób a prawie 1,5 mln złożyło wnioski o jej wydanie. W programie uczestniczy już ponad 1000 firm i instytucji oferujących ulgi w ponad 10 tys. miejsc w całej Polsce. W styczniu 2015 roku weszła w życie ustawa o Karcie Dużej Rodziny, dzięki której rodziny 3+ mają zapewnione ustawowe zniżki w m.in. przy przejazdach kolejowych.

Karta Dużej Rodziny przyznawana jest każdemu członkowi rodziny, także rodzinom zastępczym i rodzinnym domom dziecka. Rodzicom karta wydawana jest dożywotnio, dzieciom do ukończenia 18 lub 25 lat w przypadku nauki. Osoby niepełnosprawne otrzymają kartę na czas trwania orzeczenia o niepełnosprawności. Karta przyznawana jest bezpłatnie i bez względu na dochód.

Na początku 2015 roku weszła w życie ustawa, która rozszerzyła ustawowe zniżki na przejazdy kolejowe dla dorosłych członków rodzin, wprowadziła zniżki w opłacie paszportowej, zniosła opłaty za wydanie odpisów aktów stanu cywilnego potrzebnych do wydania KDR oraz zapewniła darmowe wejścia do parków narodowych.

Złotówka za złotówkę

Rodziny, które przekroczą próg dochodowy nie stracą wsparcia finansowego państwa. Dzięki wprowadzeniu zasady “złotówka za złotówkę” ich świadczenia będą stopniowo obniżane wraz ze wzrostem dochodów. 

Teraz, gdy rodzina przekroczy próg dochodowy (574 zł na osobę w rodzinie lub 664 zł dla rodzin z niepełnosprawnym dzieckiem), traci prawo do świadczeń rodzinnych. Dzięki wprowadzeniu zmian świadczenia nie będą już odbierane po przekroczeniu progu, ale stopniowo obniżane wraz ze wzrostem dochodu. Za każde przekroczenie progu o 1 zł, łączna kwota świadczeń przysługujących rodzinie będzie pomniejszana o 1 zł.

Nowe przepisy, które wejdą w życie w styczniu 2016 roku, dotyczą zasiłku rodzinnego i dodatków do niego z tytułu: urodzenia dziecka, samotnego wychowywania dziecka, opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, rozpoczęcia roku szkolnego, podjęcia przez dziecko nauki poza miejscem zamieszkania.

Rodzicielski dla wszystkich

Z urlopów rodzicielskich obecnie mogą korzystać jedynie osoby opłacające składki. To matki i ojcowie zatrudnieni na umowach o pracę oraz na zleceniach (o ile opłacają dobrowolne składki). Od przyszłego roku wsparcie finansowe przez rok po urodzeniu dziecka otrzymają także osoby, które ze względu na swoją sytuację zawodową nie mogą korzystać z urlopów rodzicielskich. To blisko 125 tys. osób.

Świadczenie rodzicielskie w wysokości 1000 zł miesięcznie będzie przysługiwać niezależnie od dochodu. Będzie wypłacane przez okres od 52 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka, do 71 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci.